شاهاندشت، روستایی تاریخی است از توابع بخش لاریجان شهرستان آمل که در استان مازندران، ایران قرار دارد.


قدمت

روستا شاهاندشت با قدمتی ۳۵۰۰ ساله یک روستا و دهکده تاریخی و دیدنی است که در شمال ایران در شهرستان آمل قرار دارد. این روستا با دارا بودن ۴ اثر ثبت شده ملی در آثار ملی ایران یکی از روستاهای اکوتوریسم و از روستاهای دیدنی و تاریخی ایران محسوب می‌شود.

جاذبه‌های گردشگری و دیدنی شاهاندشت 

 
تکیه شاهاندشت

تکیه شاهاندشت مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان آمل، بخش لاریجان، روستای شاهاندشت واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۳۵۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

 
آبشار شاهاندشت

آبشار شاهاندشت بزرگترین آبشار استان مازندران است. و یکی از آثار ملی کشور در فهرست آثار ملی ایران است. این آبشار در در روستای شاهاندشت واقع در کیلومتر ۹۶ جاده هراز(در ۶۵ کیلومتری شهر آمل) بخش امیری قرار دارد و از سمت جاده نسبت به آن دید وجود دارد. این آبشار پرآب، دائمی و عظیم، درجانب جنوبی جاده و رودخانه هراز باشکوهی وصف‌ناپذیر خودنمائی می‌کند. که از کنار قلعه ملک بهمن بر روی یک‌کوه هرمی شکل مشرف به روستای شاهان‌دشت به پایین می‌ریزد. در ارتفاعات مشرف به روستای شاهاندشت آبشار اصلی شاهان‌دشت با ارتفاع ۵۱ متر بزرگترین آبشار استان مازندران به شمار می‌رود که این آبشار که دارای سه آبشار متعدد است در مجموعه ارتفاعی ۱۸۰ متری دارد. در بالای آبشار شاهاندشت قلعه ملک بهمن که به قلعه ملکه قلاع یا ملک بهمن مشهور است و نام تاریخی آن قلعه فرشته بوده‌است، واقع شده و از عظیمترین قلاع کوهستانی البرز ایران است که از سنگ و نوعی ساروج که مخلوطی از شیر و تخم مرغ و نوعی خاک است ساخته شده و استحکام زیادی دارد که قدمت آن به سه هزار سال پیش می‌رسد.

برج سی شاهاندشت

مربوط به پیش از اسلام است و در شهرستان آمل، بخش لاریجان، روستای شاهاندشت واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۳۵۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

قلعه ملک بهمن

یا ملک قلا مربوط به پیش از اسلام است و در شهرستان آمل، بخش لاریجان، روستای شاهدشت واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۷۷۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.این قلعه از قلعه‌های عظیم البرز و ایران است که در جاده هراز بخش لاریجان شهرستان آمل و مشرف به قریه شاهاندشت در ۷۵ کیلومتری جنوب آمل قرار دارد این قلعه متعلق به حکام پادوسبانیان است که به رویان، نور، کجور و رستمدار حکومت داشت‌اند. بنای قلعه بر روی صخره‌ای حدود۲۲۰متر بالاتر از سطح اراضی شاهاندشت از لاشه سنگ‌های بزرگ و کوچک و ملات گچ و ساروج ساخته شده که به صورت طبقه طبقه و شامل اتاق‌ها و قسمت‌های مختلف ساختمانی است. این قلعه به دستور شاه عباس صفوی در ۱۰۰۵ فتح شد.

 
جاذبه‌های دیگر

غار الیاس تنگه و غار کبوتر کلی و دشت شونا و تخته سنگی و خانه‌های تاریخی و گلی و همچنین دخمه‌های سه طاق و امامزاده الیاس و چشمه خوزک و تکیه شاهاندشت از مهمترین جاذبه‌های دیدنی و گردشگری این روستا می‌باشد. در طی سال‌های قبل هم کتیبه‌های سنگی بسیاری با خط کوفی در این روستا پدیدار شد. این روستا گوشه‌ای از قدمت چندین هزار ساله آماردها و آمل است.

سوغات

سوغات این روستا به دلیل کوهستانی بودن آن گیلاس، آلبالو، سیب، گردو، تمشک، شاه توت، گلابی، زردآلو می‌باشد. البته نان کوهی و نان مخصوص مردمان مازندران هم در این روستا به گردشگران داده می‌شود این روستا ۱۵۰۰ متر از سطح دریا فاصله دارد. کوچه پس کوچه‌ها و چشمه سارها و باغ‌های شاهاندشت هم زیبا و دیدنی هستند و مردمانی خون گرم و مهمان نوازی دارد.

جمعیت

این روستا در دهستان بالا لاریجان قرار داشته و براساس آخرین سرشماری مرکز آمار ایران که در سال ۱۳۸۵ صورت گرفته، جمعیت آن ۲۱ نفر (۹ خانوار) بوده‌است.