قبرستان سفید چاه

نخستین قبرستان مسلمین در ایران؛ قبرستانی عجیب با قدمت ۱۲۰۰ سال با نقش‌های عجیب‌تر روی سنگ‌هایش در روستایی به نام "سفیدچاه" واقع است. قبر ملک بادله حاکم شمال در این گورستان قرار دارد. اگر چه این روزها کمتر کسی به سنگ‌های فرو رفته در خاک این قبر اعتنا می‌کند.

کُلُّ نَفْسٍ ذَائِقَةُ الْمَوْتِ وَنَبْلُوکُم بِالشَّرِّ وَالْخَیرِ فِتْنَةً وَإِلَینَا تُرْجَعُونَ ﴿ انبیاء : 35 ﴾

هر انسانى طعم مرگ را مى چشد .و شما را با بدی ها و خوبی ها می‌آزماییم ،و سرانجام به سوى ما بازگردانده مى‌‌شوید.

قبر ملک بادله حاکم شمال در این گورستان قرار دارد.اگر چه این روزها کمتر کسی به سنگ‌های فرو رفته در خاک این قبر اعتنا می‌کند.

ابراهیم، منصور و عبدالرحمن سه فرزند امام موسی‌ابن جعفر(ع) و چندین تن از سادات مرعشی که روزگاری در آمل حکومت می‌کردند در سفیدچاه مدفون شده‌اند.

ضریح چوبی امام‌زاده که با گنبد نقره‌گونش در دل این دره زیبا می‌درخشد بنا بر نوشته‌ی کنده‌کاری شده‌اش ۸۴۰ سال قدمت دارد.

سفیدچاه که به روایت قبر حاج جرجیس سفیدجايی، سفیدجا و در روایت‌های دیگر اسپ ِ‌چاه، اسپ ِ تن و روبار نامیده شده در دره‌ای میان کوه‌های هزارجریب از رشته‌کوه همیشه باشکوه البرز، در بهشهرِ مازندران ِهمیشه واقع است جایی که مهربانی اجدادم را در آغوش خاکش پذیرفته است.

در توضیح بیشتر باید بگویم روستاییان و اهالی حدود ۴۴ روستا که مرکزش"سفیدچاه" است معتقدند خاک سفیدچاه مانند خاک وادی السلام است و جسد را تا سال‌ها سالم نگه می‌دارد.

نقش‌های قبور بنا بر روایتی بر اساس شغل مرده کشیده‌ می‌شد اما کمی بیشتر که دقت کردم این مورد کمتر رعایت می‌شد و بیشتر حال و هوای حکاک در آن‌ها مشاهده ‌می‌شود. و انصافا بعضی از این تصویرسازی‌ها به نقاش‌های خوان میرو؛- نقاش، مجسمه ساز، گرافیست و طراح اسپانیایی (۱۹۸۳-۱۸۹۳)- پهلو می‌زند!

پس از مرگ آخرین بازمانده‌ی سنگ‌تراشان و حکاکان مصیب‌محله، عمر حکاکی روی سنگ‌ها به ویژه سنگ‌های سیاه نیز به پایان رسیده است.

---

پارک های جنگلی مازندران نگین طبیعت گردی ایران

استان مازندران در شمال ايران واقع شده و تنها استاني است كه توسط سه محور زميني هراز، كندوان و سوادكوه به تهران مرتبط بوده و همه ساله در ايام تعطيلات نوروزي و تابستاني پذيراي تعداد بي‌شماري از شما هموطنان است. امروزه صنعت گردشگري و توريسم، به عنوان صنعتي نو و بديع، قابل توجه بسياري از كشورهاي پيشرفته و در حال توسعه است. به گونه‌اي كه در بسياري از مناطق مختلف جهان به عنوان قطب اقتصادي حائز اهميت فراواني است، اماكنی كه به‌صورت بالقوه داراي استعداد گردشگري و جذب توريسم است مي‌توانند در شكوفايي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جامعه نقش بسزايي ايفا كنند. طبيعت زيبا و نشاط آور اين استان، نزديكي به دريا و جنگل و وجود پارك‌هاي جنگلي همواره به‌عنوان پلي، ارتباط بين انسان‌ها و طبيعت را به بهترين شكل برقرار مي‌كنند. قدمت طراحي و احداث پارك‌هاي جنگلي براي استفاده گردشگران در طول ساعات روز طراحي شده، ولي چنانچه مسافران تجهيزات اقامت در شب از جمله چادر اقامتي به همراه داشته باشند، مي‌توان به‌صورت شبانه روزي از آنها استفاده كرد.پارك جنگلي نور يكي از با ارزش‌ترين پارك‌هاي خاورميانه به‌شمار مي‌آيد پارك جنگلي سعيدي آشتياني نور در پنج كيلومتري شرق شهرستان نور و با مساحت 3 هزار و 600 هكتار يكي از وسيع‌ترين و با ارزش‌ترين پارك‌هاي جنگلي خاورميانه به شمار مي‌آيد و با امكاناتي از قبيل سرويس‌هاي بهداشتي، سكوهاي برداشت آب، آلاچيق، ميزهاي ناهارخوري، رستوران، نمازخانه، محاوط بازي و كباب پز تجهيز شده است. البته نخستين جنگلي كه در قالب پارك جنگلي به همت مهندس سعيدي آشتياني تاسيس شد.پارك جنگلي ميرزا كوچك خان آمل بود، اين پارك در 16 كيلومتري جنوب شهرستان آمل جاده هراز واقع بوده و مساحت آن به 420 هكتار مي‌رسد، اين پارك با مساحتي بالغ بر 20 هكتار طرفين جاده اصلي آمل به تهران واقع شده و قسمت عمده آن در بالا دست جاده واقع شده است كه راه پلكاني ارتباطي معروف به هزار پله با نماي چوبي جلوه‌اي خاص به اين پارك داده است كه بازديد و گذر از آن عاري از لطف نيست، در مجاورت اين پارك عرصه‌اي به مساحت 250 هكتار با گونه ارزشمند شمشاد پوشيده شده است جاده این پارک زیبا و وصف نشدنی است. پارك جنگلی شهيد زارع ساری به نام يكي از شهداي هشت سال دفاع مقدس كه از كارشناسان با تجربه اداره كل منابع طبيعي و آبخيزداري استان مازندران بوده نامگذاري شده است. * پارك 70 هكتاري شهيبد زارع در انتظار مسافران پارك شهيد زارع در چهار كيلومتري شرق شهرستان ساري در كيلومتر چهار جاده ساري ـ نكا با مساحت 70 هكتار با امكاناتي از قبيل سرويس‌هاي بهداشتي، آلاچيق ،ميزهاي ناهارخوري، كافي شاپ، قهوه خانه سنتي، نمازخانه، زمين اسكيت، محوطه بازي، سكوهاي برداشت آب مي‌تواند در ايام تعطيلات نوروزي پذيراي مسافران باشد كه در پايان سال 85 مديريت آن به بخش خصوصي واگذار شد و خدمات شاياني را به گردشگران ارائه مي‌كنند. پارك عباس آبادبهشهر با مساحت 138 هكتار در 9 كيلومتري جنوب شرقي شهرستان بهشهر قرار گرفته كه داراي اثار بسيار ارزنده‌اي به جا مانده از عهد صفويه است، از جمله اين بناي معروف، برج‌هاي نگهباني آجري، باغ و حياط قديمي آن و به ويژه ساختمان قديمي با ارتفاق حدود 10 متراست كه هر ساله بخشي از آن درون آب فرو مي‌رود، مصالح به كار گرفته شده در اين بنا همواره قابل توجه مهندسان معمار بوده است، اين پارك با دارا بودن امكاناتي همچون رستوراني مجهز و مدرن، قهوه‌خانه سنتي و كافي شاپ، محاوط بازي متنوع براي كودكان، نمازخانه، سرويس بهداشتي، پاركينگ، سنگ فرشي زيبا و ايستگاه قايقراني مي‌تواند به عنوان محيطي زيبا و آرامش بخش، جاذب گردشگران داخلي و خارجي باشد. پارك نمونه گردشگری پارک جنگلی هلومسر آمل در سال جاري آماده بهره برداري مسافران و گردشگران گرامي شده است و از آن جايي كه همچنان در دست احداث و ساخت و ساز است، اماكن تفريحي آن عبارت‌ است از سرويس بهداشتي، آبخوري، سكوهاي بتني براي استقرار مسافران، نمازخانه، آلاچيق، قهوه‌خانه سنتي، سطل‌هاي زباله و كباب پز و اجاق جنگلي، اين پارك با گونه‌هاي زيباي سوزني برگ پوشيده شده و به لحاظ مكاني در ابتداي جاده آمل به امامزاده عبدالله و در كيلومتر يك جاده اصلي آمل به تهران قرار دارد. يكي از پارك‌هاي جنگلي تجهيز شده و زيبا در منطقه چمستان از توابع شهرستان نور، پارك جنگلي كشپل چمستان است كه در كيلومتر سه جاده لاويج قرار گرفته و با مساحت 22 هكتار آماده خدمات رساني به گردشگران و مسافران نوروزي و تابستاني است، اين پارك داراي امكاناتي از قبيل قهوه خانه سنتي، فروشگاه، آلاچيق، محاوط بازي كودكان، سرويس‌هاي بهداشتي، نمازخانه، كباب پز، سطل‌هاي زباله، روشنايي معابر، دو عدد چشمه تجهيز شده و زيبا و مسيرهاي پلكاني بوده كه بازديد از اين پارك مي‌تواند روح افزا و شادي بخش باشد. پارك جنگلي جوارم سوادكوه در كيلومتر شش زيراب به شيرگاه با مساحتي بالغ بر 365 هكتار يكي از منطق نمونه گردشگري است كه در نزديكي محور اصلي جاده فيروزكوه قرار گرفته و يكي از پارك‌هاي جنگلي زيبا و داراي استعدادهاي گردشگري است، اين پارك با دارا بودن ساختمان نگهباني، جاده آسفالت و شن ريزي مناسب و سه محوطه پيك نيك سرويس بهداشتي، نمازخانه و فروشگاه آماده پذيرايي از مسافران و گردشگران خواهد بود. پارك جنگلي بزچفت بابل با مساحتي بالغ بر 716 هكتار در 25 كيلومتري جنوب شهرستان بابل مسيرجاده بندپي قرار داشته كه داراي مسير دسترسي آسفالت و داراي محوطه بازي كودكان، قهوه‌خانه سنتي، چشمه آب و سرويس‌هاي بهداشتي است كه مي‌تواند براي استراحت در طول روز خدماتي را به گردشگران محترم ارائه كند. پارك ساحلي و جنگلي بهنمير نيز به مساحت پنج هكتار كه مديريت آن را شهرداري بهنمير به عهده دارد در فاصله پنج كيلومتري شهرساحلي بهنمير و در ساحل ميرود واقع شده و با توجه به همجواري آن با ساحل درياي مازندران داراي جلوه خاصي است، اين پارك تازه تاسيس داراي تجهيزات و امكاناتي از قبيل نمازخانه، سرويس بهداشتي، آلاچيق، محوطه بازي كودكان، سكوي استقرار چادر و پاركينگ بوده و مي‌تواند پذيراي مسافران و گردشگران بومي و غير بومي باشد. البته علاوه بر اين پارك‌ها پارك جنگلي ديگر نيز در دست احداث است كه عبارتند از پارك جنگلي تلار قائم شهر به مساحت حدودا 160هكتار و در كيلومتر 16 جاده نظامي قائمشهر و پارك جنگلي ميرود بابلسر به مساحت 22هكتار در ساحل ميرود از توابع بابلسر.

---

گذری بر جاذبه های گردشگری مازندران

مازندران با توجه به دارا بودن حدود 3 هزار جاذبه گردشگری طبيعی و فرهنگی ، از استانهای برتر در جذب گردشگر است به طوري که سالانه 15 ميليون گردشگر داخلي و 250 هزار خارجی به ديدن اين استان مي آيند .

موقعيت طبيعي و جغرافيايي استان ، به گونه اي است که جاذبه هاي گردشگري در سراسر آن يعني از غرب در رامسر تا شرق در گلوگاه وجود دارد و گردشگران مي توانند در تمامي شهرها و حتي روستاها ، مکاني را براي استفاده از مواهب طبيعي پيدا و از آن استفاده کنند.

338 کيلومتر نوار ساحلي درياي خزر ، دامنه هاي جنگلي و کوهستاني ، رودخانه هاي پرآب ، چشمه هاي آب معدني متعدد ، آبشارها ، غارها و بيش از 800 اثر تاريخي و فرهنگي ثبت شده ، از جمله ظرفيتهاي مهم در زمينه گردشگري است .

مناطق دو هزار و سه هزار با بهره مندي از مواهب طبيعي کوه ، جنگل و رودخانه ، فضايي دلنشين براي گذران ايام فراغت مردم است که به مهماني طبيعت مي آيند و مزارع شاليکاري با نماي پلکاني نيز در غرب استان ، بر جذابيت اين منطقه افزوده است .

منطقه عسل محله و قله سيالان با ارتفاعي بيش از 4 هزار متر ، منطقه چالدره با وسعت 110 هکتار ، امامزاده سيد قاسم ، قبرستان زردشتيان ، آبگرم فلک ده ، قلعه قديمي و باستاني سياه کوه ، غار قلعه بندر و کوه شيرچال ، هتل قديم رامسر ، بوستان جنگلي صفا رود ، درياچه ولشت ، دهستان جواهرده ، قله مارکوه ، تله کابين رامسر و نمک آبرود ، قله دماوند ، جنگل دالخانی و جنگل الیمستان ، پارک جنگلي سي سنگان و نور در کنار سواحل زيبايث دريای مازندران ، از مناطقی است که سالانه پذيراي ميليونها گردشگر است .

همچنين موزه تماشاگه خزر رامسر ، مجموعه فرهنگي کندلوس نوشهر ، موزه تاريخ طبيعي خشکه داران در مسير اصلي جاده تنکابن به چالوس و کاخ رامسر از مهمترين آثار فرهنگي غرب استان مازندران است که مشتاقان بسياري دارد .

جاذبه هايي همچون شبه جزيره و پناهگاه حيات وحش ميانکاله ، سمسکنده و دشت ناز ، غار هوتو ، آبشارهاي زنگت ، سنگ نو ، اسبه او ، چشمه هاي آب معدني قرمرض نکا ، کوسان ، پاسند ، ساحل خزر آباد ، پارک جنگلي شهيد زارع و سد سليمان تنگه نيز از مظاهر طبيعي شرق استان است .

همچنين امامزاده عباس ، خانه کلبادي ، گورستان سفيد چاه ، کاخ صفي آباد ، عمارت و باغ صفوي بهشهر از مهمترين آثار فرهنگي اين خطه از استان به شمار مي رود . در مناطق مرکزي استان نيز قلعه شاهاندشت ، حمام اشرف آمل ، پل دوازده پله ، چشمه هاي آب گرم استراباکو و آب اسک ، آبشار آب پري ، پل محمد حسن خان ، آرامگاه میر حیدر آملی ، آتشکده آمل و بازار آمل و بقعه ناصر الحق ، مشهد میر بزرگ ، پل دوازده چشمه و پل معلق در کنار هم با نمایی بسیار زیبا، بقعه سلطان محمد طاهر و دهها اثر تاريخی و طبيعی ديگر از مهمترين جاذبه هاي فرهنگي گردشگري در مازندران به شمار مي رود .

از ديگر قابليتهاي مازندران مي توان علاوه بر اين اتصال اين استان به پايتخت کشور از سه محور کندوان ، هراز و فيروز کوه به وجود سه فرودگاه و چهار بندر فعال نام برد .

کارشناسان معتقدند ، با ورود هر گردشگر به منطقه ، حدود 6 نفر به طور مستقيم و غير مستقيم مشغول مي شوند و حدود 50 تا 80 هزار تومان سقف هزينه هر گردشگر در منطقه است بنابراين با احتساب 15 ميليون گردشگري که سالانه وارد مازندران مي شوند ، مبلغي حدود 1000 ميليارد تومان نصيب استان مي شود که اين مبلغ سهم عمده اي در توسعه آن دارد.

---

غربت گردشگری مازندران در بين مهمانان اجلاس سران/مازندران گردشگر پذیرترین استان ایران

ره آوردهای اجلاس جنبش عدم تعهد برای کشورمان تنها به ابعاد سیاسی وبین المللی ختم نمی شود.

حضور کارشناسان و مقامات بلند پایه دیپلماتیک 120کشور جهان موجب شد تا آنها با موقیعت فرهنگی ،اجتماعی وگردشگری ایران نیز آشنا شوند.اجلاس عدم تعهد یک فرصت استثنایی برای معرفی جاذبه های گردشگری ایران محسوب می شود ,زیرا افرادی که در این رویداد مهم بین المللی حضور یافتند,در ردیف تاثیر گذارترین چهره های کشورشان به شمار می روند.

اطلاع رسانی مناسبی از سوی رسانه های داخلی حاضر در اجلاس انجام نگرفت که آیا سازمان میراث فرهنگی ,صنایع دستی وگردشگری توانسته از این رویداد گسترده بین المللی برای معرفی شایسته ایران اسلامی ,بهره برداری کند یا نه؟

با توجه به جمیعت مسلمان اغلب کشور های عضو جنبش ,فرصت بی نظیری برای جمهوری اسلامی ایران ایجاد شد تا بتوان زمینه حضور گردشگران مسلمان را که بهترین شرایط برای حضورشان در کشور فراهم است،مهیا کرد.

برگزاری نمایشگاهی پربار وجذاب از دیدنی های طبیعی وفرهنگی کشور واجرای آیین های بومی مناطق مختلف برای میهمانان ،در ساعاتی که در فراغت به سر می بردند،فرصت طلایی رونق گردشگری ایران در سالی که وعده جذب هفت میلیون گردشگر داده شده است،محسوب می شد.

 

 گردشگر خارجی؛ سهم یک میلیونی برای مازندران

برگزاری اجلاس سران عدم تعهد رونق گردشگری مازندران را پس ماه مبارک رمضان موجب شد.جدای از قصه عذاب آور وتکراری ترافیک محورهای ورودی به مازندران،گردش مالی حضور میلیون ها مسافری که به استان سفر کرده اند , بر درآمد زایی مراکز اقامتی ،پذیرایی و تفریحی رونقی بخشید.

تعطیلی پایتخت ،بهترین فرصت برای سفر به شمال بود تا درروزهای باقی مانده به پایان تابستان ،دل به طبیعت سپرد .

به رغم این استقبال میلیونی برای سفر به مازندران ،گویا میهمانان اجلاس عدم تعهد با استانی که مقام نخست گردشگری را به خود اختصاص داده است ،آشنا نیستندو از این استان خبری ندارند.

طبق نظرسنجی ای که انجام شده میهمانان اجلاس جنبش عدم تعهد درباره سفر به تعدادی از استان های کشور ابراز تمایل و علاقه مندی کرده اند.به گفته معاون گردشگری کشور ،با نظرسنجی که صورت گرفته میهمانان تمایل دارند به استان های خاصی سفر کنند.

میهمانان اجلاس براساس اطلاعاتی که از جاذبه های گردشگری ایران به دست آوردند،علاقه مند به استان های خراسان رضوی ،فارس،اصفهان،گیلان،آذربایجان شرقی ،گلستان وچهارمحال وبختیاری سفرکنند.

در شرایطی که مازندران در فاصله تیر ماه تا شهریور ماه ،میزان 15میلیون گردشگر بوده،معلوم نیست میهمانان اجلاس اطلاعات گردشگری را از کدام منبع به دست اورند که از سوی معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی وگردشگری کشور عنوان شده است.

با اعلام رسمی معاونت گردشگری ،نباید به مازندرانی بودن ریاست سازمان گردشگری دلخوش بود.حال که سران اجلاس از 120کشور جهان با مازندران وجاذبه های بی نظیرش ناآشنایند،چگونه از سوی سازمان گردشگری کشور ،برای جذب گردشگر خارجی، سهم یک میلیونی برای مازندران مورد لحاظ قرار گرفته است.

هر چند مدیر کل گردشگری صراحت وشفافیت گفتار معروف است،اعلام کرده که این استان در جذب گردشگری خارجی ناکام بوده است.حال به خوبی هویداست ،در شرایطی که میهمانان اجلاس عدم تعهد با نخستین استان گردشگر پذیر کشور ،آشنا نیستند،نباید انتظار داشت که مردم این 120 کشور ،مازندران وداشته هایش را بشناسندوامیدوار بود به پایتخت طبیعت ایران ومنطقه پاگذارند.

واقعیت جاذبه های گردشگری بهشت ایران ، مازندران / جاذبه های مازندران

شاید خیلی‌ها استان سرسبز و زیبای مازندران را با دریا و جنگل‌ های انبوه آن می‌شناسند اما حقیقت این است که این‌ها تنها گوشه ای از مناظر طبیعی و جاذبه‌های گردشگری این استان شمالی کشور است که به عنوان بهشت گردشگران مطرح است به طوری که در حال حاضر بسیاری از جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و مذهبی و حتی بسیاری از جاذبه‌های طبیعی این استان برای گردشگران ناشناخته مانده است در حالی که با معرفی این مناطق ناشناخته، می‌توان شاهد توسعه گردشگری در این استان گردشگرپذیر بود. در حال حاضر در هر شهر و هر روستای مازندران، علاوه بر زیبایی‌های مناظر طبیعی که در طبیعت بکر و بی بدیل این استان نهفته است می‌توان سراغ یک بنای تاریخی، فرهنگی و یا مذهبی را گرفت که ناشناخته مانده است بنابراین در همین راستا برای آشنایی بیشتر خوانندگان عزیز به برخی از مهم ترین جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی شهرستان‌های مختلف استان مازندران به صورت مختصر اشاره می‌کنیم. جاذبه‌های گردشگری ساری ساری به عنوان مرکز استان مازندران، وسیع ترین شهرستان این استان محسوب می‌شود که شمال آن به دریا و جنوب آن به مناطق جنگلی و کوهستانی متصل است. از مهم ترین جاذبه‌های گردشگری مرکز مازندران می‌توان به مجموعه تاریخی فرح آباد مربوط به دوره صفوی که در ۳۰ کیلومتری این شهرستان و در روستایی به همین نام و در ساحل دریا قرار دارد اشاره کرد و برج رسکت مربوط به قرن پنجم هجری، برج آرامگاهی امامزاده عباس، برج آرامگاهی امامزاده یحیی و برج آرامگاهی امامزاده سلطان مربوط به قرن نهم هجری، مسجد جامع ساری، خانه کلبادی، حمام وزیدی و آب انبار مربوط به دوران قاجاریه اشاره کرد، از سوی دیگر بیشتر قریب به اتفاق پلاژها و اماکن رفاهی آموزشی دستگاه‌های اجرایی دولتی و وزارت خانه‌ها در سواحل دریا در شهرستان ساری واقع شده است و جنگل‌های انبوه، دریا و مناظر واقع در حاشیه سد سلیمان تنگه یا شهید رجایی، از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این شهرستان محسوب می‌شوند. بهشهر بهشهر در شرق مازندران واقع شده است و به عنوان وسیع ترین و پرجمعیت ترین شهرستان شرق استان محسوب می‌شود و یکی از تاریخی‌ترین شهرستان ‌های کشور است و غار کمربند هوتو و گوهر تپه رستم کلا در این منطقه، دارای شواهد تاریخی و ماقبل تاریخی است. از مهم ترین جاذبه‌های گردشگری این شهرستان می‌توان به مجموعه تاریخی عباس آباد مربوط به دوران صفویه، غار باستانی هوتو واقع در روستای تروچن، قلعه پلنگان در شمال بهشهر، عمارت باغ شاه در شهرداری فعلی، کاخ صفی آباد و شبه جزیره طبیعی میانکاله به عنوان موزه حیات زنده اشاره کرد. قائم شهر قائم شهر از شهرستان‌های مرکزی مازندران است که به دلیل استقرار صنایع نساجی در آن، به عنوان شهرستانی کارگری محسوب می‌شود ضمن آن که یکی از شهرستان‌های قطب در زمینه تولید انواع محصولات کشاورزی به ویژه مرکبات به شمار می‌رود. از مهم ترین جاذبه‌های گردشگری این شهرستان می‌توان به تپه باستانی قلعه کش مربوط به عصر آهن، تپه باستانی گرد کوه، برج آرامگاهی نوایی مربوط به قرن نهم هجری و پارک جنگلی تلار واقع در جاده نظامی‌ اشاره کرد. سوادکوه سوادکوه با فاصله ۸۰ کیلومتری از مرکز استان در جنوب مازندران قرار دارد، سوادکوه با استان تهران از طریق شهرستان فیروزکوه مجاور است و به عنوان شهرستانی کوهستانی محسوب می‌شود. پل تاریخی ورسک در این شهرستان قرار دارد و غار اسپهبد خورشید و قلعه کنگلو مربوط به دوره ساسانی، قلعه چهل در و برج لاجیم مربوط به قرن نهم هجری، پل شاهپور مربوط به دوران صفوی و پارک جنگلی جوارم و منطقه ییلاقی آلاشت و جنگل‌های جاده زیر آب، از مهم ترین جاذبه‌های گردشگری این شهرستان تاریخی محسوب می‌شوند. بابل بابل با نام اولیه بار فروش یکی از شهرستان‌های تجاری مازندران است که با استقرار ۳ دانشگاه بزرگ دولتی در آن و دانشگاه‌های متعدد آزاد اسلامی، غیردولتی و جامع علمی ‌کاربردی، به صورت شهری دانشگاهی درآمده است. از مهم ترین جاذبه‌های گردشگری این شهرستان می‌توان به مقبره سلطان محمد طاهر، مقبره درویش فخرالدین مربوط به قرن نهم هجری، مسجد کاظم بیک و پل آ جری محمد حسن خان مربوط به دوران قاجاریه و ییلاق بند پی اشاره کرد.  شهر با تمدن آمل با استقرار ۸۰ درصد صنایع مازندران در آن به عنوان صنعتی ترین شهرستان این استان محسوب می‌شود و به دلیل قرار گرفتن جاده هراز به عنوان دروازه ورودی مازندران از سمت تهران است. از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و طبیعی شهرستان آمل می‌توان به دخمه‌های سنگی کافر کلی در منطقه آب اسک آمل مربوط به دوران پیش از اسلام، قلعه ملک بهمن در منطقه لاریجان مربوط به دوران ساسانی، امامزاده عبدالله مربوط به قرن هشتم هجری، برج آرامگاهی ناصرالحق و امامزاده ابراهیم مربوط به قرن‌های نهم و دهم هجری، برج آرامگاهی میرحیدر آملی، بقعه  مشهد میر بزرگ آملی مربوط به دوران صفوی، برج آرامگاهی شمس طبرسی و قله دماوند نماد ایران ، دره و دریاچه سدلار، آبگرم لاریجان، آبشار شاهاندشت،برج هشتل، آبشار نوا و پارک جنگلی میرزا کوچک خان، آتشکده آمل و بازار آمل مربوط به دوران ساسانی،کتیبه شکل شاه و تنگ بند بریده در هراز، پل دوازده چشمه با قدمتی هزار ساله و پل معلق مربوط به دوره پهلوی و موزه تاریخ آمل اشاره کرد. نوشهر نوشهر بندری در غرب مازندران و اقتصاد آن برپایه فعالیت‌های بندری، صنایع مرتبط با حمل و نقل، گردشگری و کشاورزی است و اداره کل منابع طبیعی غرب مازندران و دانشگاه افسری نیروی دریایی در این شهرستان ساحلی واقع شده است، مهم ترین جاذبه گردشگری این شهرستان پارک جنگلی سی سنگان است که با اتصال جنگل، دشت و دریا به هم، منظره ای بدیع را به تماشا می‌گذارد.از دیگر جاذبه‌های گردشگری این شهرستان، می‌توان به دریاچه خضرنبی، دیو چشمه، بقعه سیدمحمد کیاسلطان و بقعه آرامگاهی امامزاده طاهر مطهر در بخش کجور مربوط به قرن‌های هفتم و نهم هجری و موزه کندلوس واقع در روستای کندلوس اشاره کرد. چالوس این شهرستان به دلیل واقع شدن بخش ییلاقی کلاردشت در آن، به عنوان یکی از زیباترین شهرستان‌های مازندران محسوب می‌شود و پایه اصلی اقتصاد آن که در ۱۸۰ کیلومتری مرکز استان قرار دارد، برپایه گردشگری است. از مهم ترین جاذبه‌های گردشگری شهرستان چالوس می‌توان به امامزاده حقانی مربوط به دوره تیموریان، بقعه امامزاده فضل و فاضل مربوط به دوران اسلامی، کاخ چایخوران، عمارت شاه چشمه، پل زغال، بنای نهارخوران، دریاچه ولشت، پارک جنگلی فین، تله کابین نمک آبرود و ییلاق کلاردشت با زیبایی‌های منحصر به فرد آن اشاره کرد. تنکابن تنکابن با قابلیت‌های کشاورزی در زمینه‌های تولید مرکبات، برنج و انواع گل و گیاهان زینتی در ۲۲۰ کیلومتری ساری واقع شده و در مناطق کوهستانی آن دارای مناطق بکر و بدیعی هم چون ارتفاعات ۲ هزار و ۳ هزار است که هر انسانی را به تفکر در خلقت این زیبایی‌ها وامی‌دارد. از مهم ترین جاذبه‌های گردشگری تنکابن می‌توان به قلعه تنکا، پل خشتی، قلعه گردن مربوط به دوره صفوی و آب معدنی فلکده، غار دانیال، قلعه سیالان، دشت دریاسر، آبشار فرهادجوی، پارک جنگلی چالدره و موزه تاریخی تنکابن اشاره کرد. رامسر رامسر به عنوان آخرین شهرستان مازندران در غرب این استان واقع شده است و به طور تقریبی ۲۷۰ کیلومتر با ساری به عنوان مرکز استان فاصله دارد. از مهم ترین جاذبه‌های تاریخی این شهرستان می‌توان به هتل قدیم و جدید رامسر، قلعه مارکو مربوط به قرن ششم هجری، پارک جنگلی صفارود، جواهرده و جنگل دال خانی اشاره کرد. نور این شهرستان از یک طرف به دریا و از طرف دیگر به کوه‌ها و جنگل‌های انبوه متصل است که از جمله مهم ترین جاذبه‌های گردشگری آن می‌توان به قلعه پولاد، خانه نیما، برج آرامگاهی شاه بالوزاهد آملی، آبشار آب پری، لاویج، پارک جنگلی کشپل و پارک جنگلی نور اشاره کرد.

ظرفیت های میراث فرهنگی و تمدن مازندران

اشياء و آثار باستاني هر منطقه در حقيقت آينه تمام نماي فرهنگ ، آداب ، دستاوردها و سطح زندگي اجتماعي گذشتگان آن منطقه است .
کشف اشيا 7 هزار و 500 ساله در غارهاي هوتو و گميشان در بهشهر و نکا ، شهر تاريخي ناتل در نور ، دهها دهنه پل و بناهاي سلطنتي و نظامي ، فقط گوشه اي از قدمت کهن و غني مازندران است.
در اين استان حدود 2 هزار و 300 اثر تاريخي ثبت شده در فهرست آثار ملي وجود دارد و مجموعه باغ عباس آباد بهشهر نيز در ليست آثار جهانی قرار گرفته است که ثبت اين آثار،  زمينه مناسبي است براي حفاظت و نگهداري بهتر از آن که بر اين اساس هر اثر داراي شناسنامه اي از مشخصات فيزيکي ، ويژگي هاي معماري و اهميت و کاربردهاي خود مي شود ، اما آيا با ثبت ملي در واقع اين حفاظت و نگهداري صورت مي گيرد ؟
غار اسپهبد خورشيد با قدمت هزار و 300 سال و با دهان 50 متري يکي از مرتفع ترين غارهاي دنياست که افسانه ها و داستان هاي فراواني از گذشته مازندران و به ويژه سوادکوه در خود دارد . اما فعاليتهاي اکتشافي معدن کاران (ذغال سنگ و کک سازي ) و تبديل بخشي از منطقه به ميدان تير سربازان پادگان دوآب ، خاکبرداري رانندگان کاميون ، عبور جاده آسفالته  از عواملي است که از سالها پيش ، اين غار شگفت انگيز را در معرض تخريب قرار داده است .
تخريب حمام تاريخي ميرزا يوسف ملکی در بابل با قدمت 250 سال به دستور شهرداري ، حمله شبانه براي نابودي امامزاده هفت تن بابل ، تخريب بخشي از باغ گياه شناسي نوشهر با بيش از 20 هزار گونه نادر گياهي و سرقت صدها قطعه اشياء تاريخي در حفاريهاي غير مجاز در مازندران و ... مواردي ديگر از غفلت مسئولان يا سهل انگاري آنان و مردم در نگهداري و حفاظت از اين آثار است.
بازداشت اعضاي باند بزرگ حفاران غير مجاز در سوادکوه ، آمل ، نوشهر ، چالوس ، بابل ، قائمشهر ، گلوگاه و بهشهر آمار کشف و انهدام اين باندها را در يکسال گذشته به بيش از 34 باند رساند .
فرمانده يگان حفاظت ميراث فرهنگي مازندران 22 فروردين امسال با اعلام اين آمار گفت : جرايم حوزه ميراث فرهنگي در مقايسه با سال 89  ،  20 درصد کاهش يافت .
سرهنگ قاسمي افزود : از 34 باند متلاشي شده با 154 عضو ، 8 دستگاه فلز ياب ، 3 هزار و 500 قطعه سکه اصلي و بدلي مربوط به دوره اشکاني و اسلامي و 550 قلم اشيا ديگر مانند صندوقچه ، جواهر ، کوزه سفالي ، خنجر و مجسمه کشف شد .
سرهنگ قاسمي گفت :‌باندهاي حفاري غير مجاز ، کمتر شده اند اما حرفه اي تر نيز شده اند و بنابراين ميزان کشف نيز کاهش مي يابد .
وي تصريح کرد : کمبود نيرو ، مسلح نبودن و بي دفاع بودن نيروهاي يگان حفاظت ، وضع نامناسب معيشتي و حمايت ناکافي از دلسوزان ميراث فرهنگي ، موجب بروز مشکلاتي براي افراد و خوشنودي کامل باندهاي غير مجاز شده است .
البته سرهنگ قاسمي در مصاحبه ديگري در ارديبهشت ماه اعلام کرد : جرايم حوزه ميراث فرهنگي در مقايسه با 89 ، حدود 40 درصد کاهش يافت .

حسين اسلامي استاد دانشگاه و کارشناس ميراث فرهنگي و نويسنده دهها عنوان کتاب در اين باره مي گويد : بي نظمي ، بازي هاي سياسي ، کمبود اعتبار و شعار زدگي درد کشنده ميراث فرهنگي مازندران است .
وي مي افزايد :‌ سکوت مسئولان و آرامش آنان در مقابل ِغارت گسترده اشياء تاريخي مازندران ، تلاش نکردن براي رفع کمبود نيرو و اعتبار و تشکيل جلسات بي فايده با توجه به اين شرايط جاي سوال دارد.
فتحيان از منطقه گميشان بهشهر نيز مي گويد :‌ گاهي اوقات اهالي با ديدن افراد مشکوک ، خود اقدام به حفاظت از اشياء و منطقه تاريخي مي کنند و گاهي نيز به مسئولان و مأموران مراجعه مي کنند .
شنيده ها حاکي است اعتبار 15 ميليارد توماني ساخت تنها موزه منطقه اي شمال کشور در ساري فقط به علت ناهماهنگي مسئولان در جذب اعتبار ، برگشت خورده است .
اين در حالي است که در ميان همه مراکز استان ها در کشور ، ساري تنها مرکزي است که موزه ندارد.

بیست و یکمین مجتمع خدمات رفاهی مازندران در آمل بهره برداری شد

آمل - خبرگزاری مهر: بیست و یکمین مجتمع خدماتی و رفاهی مازندران با حضور مسئولان استانی و شهرستانی در جاده قدیم آمل به بابل افتتاح شد.

به گزارش خبرنگار مهر، مدیر این مجتمع ظهر یکشنبه در مراسم بهره برداری این پروژه گفت: درمجموع حدود 33 میلیارد ریال برای خرید زمین و ایجاد و نصب تجیهزات هزینه شده است.

محمدعلی برزگر افزود: این مجتمع در فضایی به مساحت 300 مترمربع جایگاه سوخت با 13 نازل بنزین و چهار نازل نفت گاز، سوپرمارکت، تالار و رستوران، کارواش، تعویض روغن، نمازخانه و سرویس بهداشتی مجهز است.

وی ادامه داد: هدف از اجرای این طرح به منظور فراهم کردن آسایش بیشتر رانندگان و مسافران با ارائه خدمات متمرکز و مناسب، جلوگیری از پراکندگی واحدهای خدماتی در طول جاده ها و تمرکز آنها در یک مکان و جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز در جاده های مواصلاتی استان است.

برزگر، جلوگیری از آلودگی زیست محیطی، ایجاد بستری مناسب برای اشتغال و کاهش مزاحتم های ترافیکی و روان ساختن ترافیک جاده ها را از دیگراهداف بیست و یکمین مجتمع خدماتی رفاهی مازندران در جاده قدیم آمل به بابل اعلام کرد.

وی افزود: با بهره برداری از این طرح 12 نفر به صورت مستقیم و تعداد زیادی به صورت غیرمستقیم مشغول به کار شدند.

فرماندار آمل به فعالیت 9 جایگاه پمپ بنزین در این شهرستان اشاره کرد و ادامه داد: تاکنون چهار جایگاه عرضه گاز سی ان جی در آمل افتتاح شد ویک جایگاه در شهر دابودشت درحال ساخت است.

به گزارش خبرنگار مهر، مدیر این مجتمع ظهر یکشنبه در مراسم بهره برداری این پروژه گفت: درمجموع حدود 33 میلیارد ریال برای خرید زمین و ایجاد و نصب تجیهزات هزینه شده است.

محمدعلی برزگر افزود: این مجتمع در فضایی به مساحت 300 مترمربع جایگاه سوخت با 13 نازل بنزین و چهار نازل نفت گاز، سوپرمارکت، تالار و رستوران، کارواش، تعویض روغن، نمازخانه و سرویس بهداشتی مجهز است.

وی ادامه داد: هدف از اجرای این طرح به منظور فراهم کردن آسایش بیشتر رانندگان و مسافران با ارائه خدمات متمرکز و مناسب، جلوگیری از پراکندگی واحدهای خدماتی در طول جاده ها و تمرکز آنها در یک مکان و جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز در جاده های مواصلاتی استان است.

برزگر، جلوگیری از آلودگی زیست محیطی، ایجاد بستری مناسب برای اشتغال و کاهش مزاحتم های ترافیکی و روان ساختن ترافیک جاده ها را از دیگراهداف بیست و یکمین مجتمع خدماتی رفاهی مازندران در جاده قدیم آمل به بابل اعلام کرد.

وی افزود: با بهره برداری از این طرح 12 نفر به صورت مستقیم و تعداد زیادی به صورت غیرمستقیم مشغول به کار شدند.

فرماندار آمل به فعالیت 9 جایگاه پمپ بنزین در این شهرستان اشاره کرد و ادامه داد: تاکنون چهار جایگاه عرضه گاز سی ان جی در آمل افتتاح شد ویک جایگاه در شهر دابودشت درحال ساخت است.

برپایی جشنواره بزرگ دماوند در مازندران/نماد ایران در خطر است

داوود دومیری گنجی بعدازظهر امروز در کارگروه پژوهش استانداری مازندران با بیان اینکه فردا جشنواره علم تا عمل با حضور رئیس جمهور در تهران کلید می‌خورد، اظهار داشت:  مباحث اشتغالزایی در جشنواره علم تا عمل برجسته می‌شود.

وی حضور مسئولان استانی را در جشنواره علم تا عمل به سود مخترعان و مبتکران استانی دانست و ادامه داد: کسانی که در جشنواره علم تا عمل شرکت کنند از امتیازات معاونت علم و فناوری برخوردار می‌شوند و در تجاری‌سازی اختراعان نیز امتیاز کسب می‌کنند.

دومیری گنجی با بیان اینکه از مازندران 85 طرح برای دبیرخانه به جشنواره استانی ارسال شد، تصریح کرد: داوری اولیه جشنواره علم تا عمل، 40 طرح را برای این جشنواره ملی برگزید که سهم مازندران نیز 40 طرح بود.

وی اضافه کرد: آموزش و پرورش زمینه نخبه‌پروری را برای دانش‌آموزان آماده کرده و تغییر و تحول رشد را نیز تسریع می‌کند.

رئیس بنیاد نخبگان استان مازندران از برپایی جشنواره بزرگ دماوند در آبان ماه سال جاری در مازندران خبر داد و یادآور شد: ریاست دوره‌ای بنیاد نخبگان کشور در آبان ماه سال جاری در مازندران برگزار می‌شود که زمینه را برای کسب توانمندی نخبگان مازندرانی مهیا می‌کند.

در دریای غرب مازندران غرقی نداشتیم

جلسه طرح سالم‌سازی دریا بعدازظهر امروز با حضور ائمه جمعه و فرمانداران غرب مازندران و نماینده مردم چالوس و نوشهر در مجلس شورای اسلامی در فرمانداری چالوس برگزار شد.

مسئول ستاد طرح سالم‌سازی غرب مازندران در این جلسه با اشاره به اینکه این هفتمین جلسه طرح سالم‌سازی دریای غرب استان در فصل تابستان به شمار می‌رود، گفت: از سوی استاندار و معاونت سیاسی امنیتی استانداری در این ‌ارتباط‌ تقسیم کار شد و مسئولیت غرب مازندران به فرمانداران این خطه واگذار شد.

سید قدیر رضایی با بیان اینکه در این جلسات بیش از 32 مصوبه داشتیم که هر یک در حوزه مسئولیت فرمانداران اجرایی شد، افزود: مدیریت طرح‌های سالم‌سازی کار سختی است چراکه باید با کمترین امکانات این طرح‌ها را کنترل و از بروز هرگونه اتفاق ناگوار در سواحل جلوگیری کرد.

رضایی اظهار داشت: حدود 2 هزار و 500 نفر در طرح‌های سالم‌سازی غرب مازندران از جمله نیروهای هلال احمر، بهداشت، نیروی انتظامی، ناجی غریق و بسیج با ما همکاری دارند تا با حفظ آرامش و آسایش شهروندان و مسافران از به خطر افتادن جان هموطنان خود جلوگیری کنند.

فرماندار چالوس با تاکید بر اینکه حتی یک غریق در طرح‌های سالم‌سازی غرب مازندران رخ نداده است، گفت: همانگونه که از مسافران و شهروندان در ارتباط با مقوله فرهنگی و اجتماعی انتظار همکاری داریم، توقع داریم برای جان خود و همراهان‌شان نیز ارزش قائل شوند.

رضایی با اشاره به اقدامات وسیع فرهنگی و اجتماعی در طرح‌های دریا افزود: برگزاری نماز جماعت در سواحل، برگزاری مراسم‌های مختلف مذهبی و تبلیغات گسترده فرهنگی از نکات بارز اقدامات فرهنگی تابستان امسال در سواحل منطقه بوده است.

وی با تاکید بر اینکه در بحث فرهنگی طرح‌های سالمسازی نباید تنها به ادارات ارشاد و تبلیغات اسلامی اکتفا کرد، گفت: با عنایت به اینکه دریا موضوعی ملی است می‌طلبد تا وزارتخانه‌های مرتبط هم وارد شده و اعتبارات خاصی را به این منظور اختصاص دهند.

فرماندار چالوس با اعلام اینکه هیچ بودجه و اعتباری برای مسئله دریا اختصاص داده نشده است، تصریح کرد: بحث حقوق ناجیان غریق از مهمترین مشکلاتی است که از مسئولان امر تقاضای همکاری در این رابطه داریم.

444 گردشگر دریا توسط ناجیان غریق نجات یافتند

محمدعلی قمی اویلی بعدازظهر امروز در جلسه طرح سالم‌سازی دریای غرب مازندران در چالوس با بیان اینکه وظیفه‌مندی متولیان فرهنگی طرح‌های دریا مشخص نیست، بیان داشت: در رابطه طرح‌های سالم‌سازی دریا و حوزه‌های فرهنگی و اعتباری در جلسات متعدد مسائلی مطرح شد اما همچنان این منطقه گردشگری نیازمند نگاه ویژه مسئولان استانی و کشوری است.

فرماندار نوشهر با اشاره به ترافیک، زباله، افت ولتاژ و قطع برق به‌عنوان پیامدهای حضور مسافران در منطقه گفت: پیشنهاد می‌شود نهادهای مرتبط در پایتخت به هنگام هجوم مسافران به این منطقه اعتباراتی را هم برای رسیدگی، کنترل و پذیرایی از مسافران اختصاص دهند تا بتوان با امکانات بیشتر و بهتر خدمت‌رسانی کرد.

وی درباره ناجیان غریق طرح‌های سالم‌سازی افزود: ناجی غریق وظیفه نجات جان انسان‌ها را در واقع غرق شدن برعهده دارد درحالیکه علاوه بر انجام وظیفه محوله، وقت زیادی را نیز صرف ممانعت از ورود مردم به داخل دریا به هنگام نامساعد بودن شرایط جوی و دریایی می‌کند این در حالی است که در صورت غرق شدن یک انسان ابتدا او باید پاسخگو باشد و در صورت ممانعت از ورود به دریا با عواقبی همچون درگیری مواجه می‌شود.

قمی اویلی با بیان اینکه متولی حقوق ناجیان غریق مشخص نیست، گفت: در تابستان امسال 444 نفر توسط ناجیان غریق نوشهر از مرگ حتمی نجات یافتند.

وی در توضیح این قسمت از خبر گفت: یک ناجی غریق به طور همزمان نجات جان سه غریق را از مرگ حتمی نجات داد اما خود برای ساعتی با مرگ دست و پنجه نرم کرده است.

ریزش یکی از پایه‌های پل تاریخی جویبار

یکی از پایه‌های پل تاریخی درویش محمدشاه جویبار متعلق به دوران قاجاریه که به  ثبت میراث فرهنگی نیز رسیده است صبح امروز ریزش کرد که خوشبختانه تلفات جانی در برنداشت ولی راه ارتباطی 15 روستای شهرستان در این حادثه قطع شد.

فرماندار جویبار در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در شهرستان جویبار اظهار داشت: مکاتبات و تقاضاهای بسیاری  از سوی شوراهای محلی و فرمانداری شهرستان برای جایگزینی پل انجام شد که متاسفانه مورد توجه واقع نشد.

امید نیک‌ن‍ژاد با بیان اینکه از دو سال پیش، اداره مسکن، راه و شهرسازی شهرستان بر اساس مکاتبات انجام شده، احداث آب نمایی را در کنار پل در دستور کار خویش قرار داد، به رها شدن کار از هشت ماه گذشته تا کنون از سوی پیمانکار پروژه اشاره و خاطرنشان کرد: ادره راه و شهرسازی مشکلاتی از قبیل عدم تخصیص بودجه کافی و مشکلات فنی را علت ناتمام ماندن پروژه اعلام کرد.

این مسئول از استقرار گروه‌های راه و شهرسازی و میراث و گردشگری برای بحث آغاز و اجرای عملیات مرمت پل خبر داد و افزود: هم اکنون ماشین‌آلات راه‌سازی مشغول کار هستند همچنین مسیر جایگزینی برای تردد وسایط نقلیه و نیز راه جایگزین محلی برای این امر تعبیه شد.

وی ابراز امیدواری کرد: طبق قول مدیرکل راه و شهرسازی مازندران، ظرف چهار روز آینده مسیر مجاور پل بازگشایی می‌شود و تردد وسایط نقلیه از آنجا صورت خواهد گرفت.

نیک‌نژاد با تاکید بر ورود فوری اداره میراث و گردشگری نسبت به بازسازی پل تاریخی دوریش محمد شاه که جز جاذبه‌های گردشگری شهرستان جویبار است، اذعان داشت: با اقدام فوری باید جلوی تخریب کل پل گرفته شود، از سویی اداره راه و شهرسازی نیز باید هرچه سریعتر نسبت به نصب علائم و تابلوهای هشداردهنده و در نهایت ساخت پل جدید اقدام کند.

فرماندار شهرستان جویبار با  تاکید بر اختصاص اعتبار لازم برای احداث پل جدید بیان کرد: پل تاریخی درویش محمد شاه دیگر قابلیت تردد وسایط نقلیه را نخواهد داشت همچنین آب نمای ساخته شده نیز تا قبل از فصل زمستان موجب ایجاد ترافیک در مسیر است بر همین اساس اداره راه و شهرسازی باید برای ساخت پل جدید اعتبار لازم را اخذ و برای حل مشکل دائمی این 15 روستا اقدام کند.

نیک‌ن‍ژاد اظهار امیدواری کرد: امیدواریم بر اساس  تماس‌های مکرر انجام شده با مدیریت بحران استان و استاندار مازندران اعتبارات این بخش به زودی فراهم شود.

وی درپایان با انتقاد از ادارات راه و شهرسازی و میراث و گردشگری برای بی‌توجهی به خطرات احتمالی تخریب پل و حفظ اثر تاریخی کهن این شهرستان تصریح کرد: رها کردن احداث آب نما عاملی برای وقوع این اتفاق است، هم اکنون با تشکیل جلسه فوق‌العاده ستاد بحران، بررسی و پیگیر مطالب قید شده در دستور کار ستاد قرار خواهد گرفت.

قلعه های استان مازندران

مشهورترین قلعه های به جا مانده استان مازندران

قلعه ملک بهمن

قلعه ملک بهمن یا ملک قلا مربوط به دوران پیش از اسلام است و در شهرستان آمل، بخش لاریجان، روستای شاهان‌دشت واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۷۷۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این قلعه از قلعه‌های عظیم البرز و ایران است که در جاده هراز بخش لاریجان شهرستان آمل و مشرف به قریه شاهاندشت در ۷۵ کیلومتری جنوب آمل قرار دارد این قلعه متعلق به حکام پادوسبانیان است که به رویان، نور، کجور و رستمدار حکومت داشت‌اند. بنای قلعه بر روی صخره‌ای حدود۲۲۰متر بالاتر از سطح اراضی شاهاندشت از لاشه سنگ‌های بزرگ و کوچک و ملات گچ و ساروج ساخته شده که به صورت طبقه طبقه و شامل اتاق‌ها و قسمت‌های مختلف ساختمانی است.این قلعه به دستور شاه عباس صفوی در ۱۰۰۵ فتح شد.با آزمایشهای کربن 14 دقیقتر می‌توان بیان کرد! این قلعه از ستگ و نوعی ساروج که مخلوطی از شیر و تخم مرغ و نوعی خاک است ساخته شده و استحکام زیادی دارد به طوریکه دربرابر زلزله‌های قوی که در منطقه زلزله‌خیز لاریجان بارها خانه‌ها را ویران کرده و حتی با‌خاک یکسان کرده، مقاومت کرده است. از نظر مهندسی، طراحی بسیار جالبی دارد، هیچ راه ورودی از اطراف قلعه وجود نداشته و تنها راه ورود آن زیر زمینی بوده که امروزه مسدود است و کوهنوردان با امکانات و رعایت موراد ایمنی می‌توانند از دیواره جنوبی قلعه به داخل صعود کنند. مقام ترین قلعه ایران است که درون قلعه به دلیل نزولات آسمانی و کندوکاوهای جویندگان گنج تقرباً تخریب شده، بقایای دیوارهای سنگی عظیم اطراف قلعه، تعدادی اتاق در کنار آبشار، مدخل راه ورودی، چند پله بلند، دیوارهایی قطور و برجهای بالای قلعه از جمله مکانهای سالم قلعه هستند، علاوه بر این برجها دیده‌بانیهایی در اطراف وجود داشته که مهمترین آنها آتشکده‌ای (برج بیامه سی) در فاصله 2000 متری قلعه با سبک معماری قلعه، در منطقه‌ای به نام سه‌طاق بر بالای روستای آخا و آخازیر، منطقه امیری واقع است که کاملاً مشرف به قلعه و منطقه می‌باشد.

---

قلعه پولاد

در شهرستان نور و بر روی ارتفاعات شمالی مشرف بر شهر بلده یک قلعه بزرگ به چشم می خورد که از معروفترین و بزرگترین قلعه های برجا مانده در شمال ایران است. این قلعه تا اوایل دوره صفویه دایر بوده و مرکز یکی از مقتدرترین قدرتهای محلی آن روز ایران بوده است.

هرچند به مرور زمان و بي‌توجهي به اين قلعه عظيم دچار آسيبهای زيادي شده ولي همچنان تعدادی از برج و باروهاي آن سرفراز بر بلنديهاي شمال شهر بلده بر بالاي پوزه كوهی كه رو به جنوب است، ايستاده‌است.

مطالعات تاريخي نشان می ‌دهد تا قبل از صفويه قدرتهای محلی با رياست ملك كيومرث بادوسپتاتيو و اولاد او از شاهان بنی‌كاووس بر قلعه حكومت می كردند اما با انقراض آنها به دست صفويه منطقه رستم داد (نور و كجور امروزی) روي ترقی نديد و قلاع آن همچون قلعه پولاد رو به ويرانی نهاد.

این قلعه، در فاصله تقریبی 20 کیلومتری جنوب شرقی دوآب(منطقه سواد کوه)و در نزدیکی روستای«کنگلو» بر بالای صخره­ای قرار دارد. قسمت اعظم قلعه، با گذشت زمان و عوامل مخرب جوی از بین رفته است.

نمای خارجی قلعه را یک باروی عظیم سنگی تشکیل می­دهد که در قسمت میانی و طرفین آن،برج­های دیده­بانی تعبیه شده است. فضای داخلی این قلعه با توجه به بقایای آن، مدور و در دو طبقه ساخته شده بود که قسمت عمده آن از بین رفته و یا در حال ویرانی است.

عمده مصالحی که در ساختمان قلعه بکار گرفته شده عبارت از سنگ لاشه با ملات آهک و سنگ­ریزه است. طرح و نقشه این قلعه جالب و منحصر به فرد است که نظیر آن در دیگر مناطق مازندران کم­تر مشاهده شده است. قلعه کنگلو سپری درمقابل حملات و یورش­های ناگهانی دشمن بود که جنبه تدافعی آن بر سایر جنبه­ها ارجحیت داشت. این قلعه به دوره اسلامی مربوط است و تاریخ دقیق بنای آن به خاطر عدم دستیابی به شواهد و مدارک مثبت مشخص نیست.

---

قلعه کنگ لو

این قلعه، در فاصله تقریبی 20 کیلومتری جنوب شرقی دوآب(منطقه سواد کوه)و در نزدیکی روستای «کنگلو» بر بالای صخره­ای قرار دارد. قسمت اعظم قلعه، با گذشت زمان و عوامل مخرب جوی از بین رفته است.

نمای خارجی قلعه را یک باروی عظیم سنگی تشکیل می­دهد که در قسمت میانی و طرفین آن،برج­های دیده­بانی تعبیه شده است. فضای داخلی این قلعه با توجه به بقایای آن، مدور و در دو طبقه ساخته شده بود که قسمت عمده آن از بین رفته و یا در حال ویرانی است.

عمده مصالحی که در ساختمان قلعه بکار گرفته شده عبارت از سنگ لاشه با ملات آهک و سنگ­ریزه است. طرح و نقشه این قلعه جالب و منحصر به فرد است که نظیر آن در دیگر مناطق مازندران کم­تر مشاهده شده است. قلعه کنگلو سپری درمقابل حملات و یورش­های ناگهانی دشمن بود که جنبه تدافعی آن بر سایر جنبه­ها ارجحیت داشت. این قلعه به دوره اسلامی مربوط است و تاریخ دقیق بنای آن به خاطر عدم دستیابی به شواهد و مدارک مثبت مشخص نیست.

---

قلعه مارکوه

اين قلعه بر بالای كوه ماركوه در سمت شرق كتالم از توابع شهر رامسر واقع شده است اين قلعه در ارتفاع 216 متری از سطح درياي آزاد قرار دارد اين قلعه يك قلعه استراژيكی از لحاظ نظامي در قرون 3 - 6 و 8 هجري مورد استفاده قرار گرفته است.در جاده اصلى رامسر-تنكابن و در جنوب شرقى شهر كتالم بر فراز كوهى منفرد، بقاياى قلعه باستانى ماركوه، از آثار دوران اسلامى مشاهده مىشود.  فضاى اين قلعه بسيار وسيع و مصالح آن از سنگ و گچ است. در اين قلعه بقاياى قسمتى از ديوار غربى به طول ۱۰ متر، ارتفاع ۳ متر و ضخامت ۱۰/۱ متر و ديوار شرقى به طول ۱۶ متر با ارتفاع ۶ متر و ضخامت ۳۰/۲ متر به جاى مانده است.  راهى كه به اين قلعه تاريخى منتهى مىشود، از ميان مناظر بسيار زيباى طبيعى مىگذرد. پلكانى كه تا پاى قلعه مىرسد نيز اين امكان را در اختيار علاقمندان قرار مىدهد كه بتوانند از طبيعت چشمنواز و اين اثر تاريخى لذت ببرند. 
در متون تاريخى از دو قلعه معروف در خاك رويان نام برده مىشود يكى قلعه تنكا و ديگرى قلعه ازبلو، كه احتمالا بقاياى قلعه ماركوه همان قلعه ازبلو است.

---

قلعه قلابن (قلعه ساسانی)

قلعه قلابن در روستاي مريجان آمل واقع شده كه با شواهد موجود در قلعه از دو بافت جدا در سنه هاي مختلف شكل گرفته است .
در ديوار اصلي ، بعلت استفاده از آجر هاي دوران اسلامي نشان از جديد بودن بنا دارد ، ولي در بخش سيلو ، و جاي نگهداري عسل از خشت ساسانی استفاده شده است .
وجود ساختمان اين قلعه در بالاي صخره بسيار بلند ، نشان از موقعيت نگهداري امكانات نظامي و پناهگاهي براي بزرگان وقت مي باشد .
براي دسترسي به قلعه در جاده هراز از آمل به تهران در سمت چب جاده ، قبل از فرعي پنجاب ، بسمت روستاي آهن سر و در ادامه به مريجان مي رسيم ، و از چشمه گواراي روستا آب برداشته و به دشت قلا بن كه در بالاي روستا قرار دارد رفته و از بناي قلعه در بلندي دشت لذت مي بريم.
قلعه كاملا بدست سود جويان ، در حال ويراني مي باشد .
قلعه قلابن در فاصله ميان قهوه خانه قلابن و آبگرم واقع در جاده هراز استان مازندران در غرب بر بالاي دامنه خاكي بنا شده است كه قدمت آن به دوره قبل از اسلام مي رسد . اين قلعه عبادتگاه و مسكن پيشوايان دينی بوده است. اين محل معبدي بوده است كه بی شباهت به آتشدان هاي پاسارگاد و نقش رستم نيست.

---

قلعه شاه نشین

قلعه شاه نشين در جنوب روستاي آسيابسر و بر بالاي ارتفاعات آن واقع شده است و تحت شماره 5405 در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسیده است. براي رسيدن به قلعه بايد از 5 خندق كه درجهت شمالي و بخش هايي از غرب و شرق قلعه ساخته شده عبور كرد. اين خندق ها در فاصله هاي متفاوت از يكديگر قرار گرفته اند. بخشهايي از ديواره قلعه در حدود 70/2 متر هنوز پا برجاست. با توجه به حفاريهاي غير مجاز به آساني نمي‌توان ورودي اين قلعه را مشخص كرد ولي به احتمال قريب به يقين ورودي قلعه در گوشه شمالي غربي اثر قرار داشته است. ديواره جنوبي قلعه به ارتفاع 70/2 متر باقي مانده كه 4 رديف سوراخهايي به اندازه هاي مختلف براي محافظت از قلعه براي نگهبانان در نظر گرفته شده است. آب این قلعه بوسیله تنبوشه ها از چشمه موجود در ارتفاعات بخش جنوبی به این قلعه هدايت مي شد. علاوه بر قلعه شاه نشين دختر قلعه نيز در جنوب اين روستا و در ميان كوهستان البرز و در حاشيه شمالي رودخانه نكا قرار دارد. اين قلعه داراي مجموعه بسيار زيبا و معماري شگرف است.

---

قلعه ملک کیومرث

قلعه ملک کیومرث مربوط به دوران‌های تاریخی پس از اسلام است و در شهرستان نوشهر، بخش کجور، روستای کجور واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۷۹۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

---

قلعه مازیار

تاريخ مازارستاق برميگردد به 1200سال پيش دوران سلطنت مازيار شاه - مازيار به روايت تاريخ يكي از نوادگان كيكاووس بن وشمگير ميباشد كه مقبره وي در شهر گنبد در استان گلستان ميباشد - مازارستاق امروزي بتدريج بن نامهاي مازيار رستاق - مازستاق - مازستا - وبه زبان رايج عموم به مازارستاق تغير پيدا كرد البته اين تغير به همين جا ختم نمي شود چون همه مردمان بومي و اكثريت مازارستاق را بانام ماجوستا مي شناسند كه فكر ميكنم اين نام جايگزين مازارستاق در آينده شود - البته در لغت نامه دهخدا مازارستاق به معناي شكاف ،چين وچروك روي ديوار و كوه معني كردند دوران مازيار شاه دوران طلايي مازارستاق ميباشد چون آن زمان مازيار غنايم جنگي بسياري را در دست داشت وبه همين دليل هميشه احساس ترس مي كرد كه نتواند براي هميشه داشته باشد - به همين دليل به فكر ساختن قلعه بزرگي افتاد روستاي مازارستاق آن زمان در منطقه زراعي بنام (به قول ساكنين بومي) بول سكونت داشتند - منطقه بول بين روستاهاي مازارستاق فعلي و اسكارد قرار داشت - وبه گفته تاريخ نويسان خاك زيادي داشت وبه همين دليل مازيار شاه براي اينكه بتواند قلعه اي بنا كند - خاك بول را به محل كنوني قلعه برد.

---

قلعه اولاد

این قلعه در جانب شرق جاده فیروزکوه به سوادکوه و در ارتفاعات مشرف به منطقه می باشد که بین پل سفید و ورسک و دو قله نوک تیز در دامنه‌های جنگلی شمال آن قرار دارد.

درمیان ویرانه‌های قلعه اولاد، پایه سه برج در جانب شرقی قله و آثار باروها و آب آن باروها دیده می‌شود. در حفاریهای غیر مجار دهه‌های قبل، در این محل لوله‌های آبرسانی مسی با قطر 7 سانتی متر، بهمراه کاسه‌های سفالی منقوش و رنگارنگ بدست آمده که بیانگر رونق آن در اوایل دوران اسلامی می‌باشد. این لوله‌های مسی آب را از مسیری دور دست به داخل قلعه هدایت می کردند. مصالح اصلی آن آجر، سنگ و گچ است. در فاصله اندکی، در غار قرار دارد که به زندان معروف می‌باشند و احتمالاً در زمان رونق قلعه، دشمنان را در این غارها حبس می کرده اند.

---

از دیگر قلعه های معروف مازندران که می توان آن را مشاهده کرد و بقایای آن موجود است عبارت اند از قلعه آهو، شاه‌نشين آُياب، قلعه رواسر،قلعه كثليان، قلعه چهل‌در، قلعه چهل دختر، قلعه پايان،قلعه شیر،قلعه فرنگیس،قلعه کهرود،قلعه تپه کتی،قلعه تنکا،قلعه گردن،قلعه مازیار...

---

میراث فرهنگی و گردشگری مازندران

مرکز تحقیقات میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی و معرفی جامع مازندران

قلعه ملک بهمن در شهرستان آمل

قلعه ملک بهمن یا ملک قلا مربوط به دوران پیش از اسلام است و در شهرستان آمل، بخش لاریجان، روستای شاهان‌دشت واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۷۷۸ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.این قلعه از قلعه‌های عظیم البرز و ایران است که در جاده هراز بخش لاریجان شهرستان آمل و مشرف به قریه شاهاندشت در ۷۵ کیلومتری جنوب آمل قرار دارد این قلعه متعلق به حکام پادوسبانیان است که به رویان، نور، کجور و رستمدار حکومت داشت‌اند. بنای قلعه بر روی صخره‌ای حدود۲۲۰متر بالاتر از سطح اراضی شاهاندشت از لاشه سنگ‌های بزرگ و کوچک و ملات گچ و ساروج ساخته شده که به صورت طبقه طبقه و شامل اتاق‌ها و قسمت‌های مختلف ساختمانی است.این قلعه به دستور شاه عباس صفوی در ۱۰۰۵ فتح شد.با آزمایشهای کربن 14 دقیقتر می‌توان بیان کرد! این قلعه از ستگ و نوعی ساروج که مخلوطی از شیر و تخم مرغ و نوعی خاک است ساخته شده و استحکام زیادی دارد به طوریکه دربرابر زلزله‌های قوی که در منطقه زلزله‌خیز لاریجان بارها خانه‌ها را ویران کرده و حتی با‌خاک یکسان کرده، مقاومت کرده است. از نظر مهندسی، طراحی بسیار جالبی دارد، هیچ راه ورودی از اطراف قلعه وجود نداشته و تنها راه ورود آن زیر زمینی بوده که امروزه مسدود است و کوهنوردان با امکانات و رعایت موراد ایمنی می‌توانند از دیواره جنوبی قلعه به داخل صعود کنند. مقام ترین قلعه ایران است که درون قلعه به دلیل نزولات آسمانی و کندوکاوهای جویندگان گنج تقرباً تخریب شده، بقایای دیوارهای سنگی عظیم اطراف قلعه، تعدادی اتاق در کنار آبشار، مدخل راه ورودی، چند پله بلند، دیوارهایی قطور و برجهای بالای قلعه از جمله مکانهای سالم قلعه هستند، علاوه بر این برجها دیده‌بانیهایی در اطراف وجود داشته که مهمترین آنها آتشکده‌ای (برج بیامه سی) در فاصله 2000 متری قلعه با سبک معماری قلعه، در منطقه‌ای به نام سه‌طاق بر بالای روستای آخا و آخازیر، منطقه امیری واقع است که کاملاً مشرف به قلعه و منطقه می‌باشد.

---

میراث فرهنگی و گردشگری مازندران

مرکز تحقیقات میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی و معرفی جامع مازندران

قلعه پولاد در شهرستان نور

در شهرستان نور و بر روی ارتفاعات شمالی مشرف بر شهر بلده یک قلعه بزرگ به چشم می خورد که از معروفترین و بزرگترین قلعه های برجا مانده در شمال ایران است. این قلعه تا اوایل دوره صفویه دایر بوده و مرکز یکی از مقتدرترین قدرتهای محلی آن روز ایران بوده است.

هرچند به مرور زمان و بي‌توجهي به اين قلعه عظيم دچار آسيبهای زيادي شده ولي همچنان تعدادی از برج و باروهاي آن سرفراز بر بلنديهاي شمال شهر بلده بر بالاي پوزه كوهی كه رو به جنوب است، ايستاده‌است.

مطالعات تاريخي نشان می ‌دهد تا قبل از صفويه قدرتهای محلی با رياست ملك كيومرث بادوسپتاتيو و اولاد او از شاهان بنی‌كاووس بر قلعه حكومت می كردند اما با انقراض آنها به دست صفويه منطقه رستم داد (نور و كجور امروزی) روي ترقی نديد و قلاع آن همچون قلعه پولاد رو به ويرانی نهاد.

---

میراث فرهنگی و گردشگری مازندران

مرکز تحقیقات میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی و معرفی جامع مازندران

اطلاعات جاذبه های گردشگری آمل

جاذبه های گردشگری آمـــــل

۩ قله دماوند : بخش لاریجان آمل
۩ آب گرم رينه : روستای رينه لاريجان
۩ آب معدنی استراباكو : جاده لاريجان درمحلی بنام قلابن
۩ آب معدنی آمولو : مجاور رودخانه هراز
۩ چشمه آب معدنی آب آهن يا آب فرنگی : بالای روستای آب اسك لاريجان
۩ چشمه آبگرم آب اسك : روستای آب اسك بخش لاريجان
۩ درياچه ساهون : نزديك روستای نوا
۩ درياچه سد لار : ارتفاعات باختر پلور از جاده هراز
۩ غار سياه پور : روستای شاهاندشت لاريجان
۩ امام زاده ابراهيم : (خیابان طالب آملی) آمل
۩ پل معلق : بر روی رودخانه هراز وسط شهر آمل
۩ امام زاده عبدالله : 12 كيلومتری جنوب باختری آمل
۩ بازار قديمی آمل(ساسانی) : آمل
۩ برج آرامگاهی مير حيدر آملی : آمل
۩ پل دوازده چشمه : بر روی رودخانه هراز در وسط شهر آمل
۩ حمام اشرف : نياكی محله آمل
۩ قلعه ملک بهمن : روستای شاهاندشت لاريجان
۩ مشهد مير بزرگ ( مرعشی ) : در مصلی آمل
۩ آبشار شاهاندشت : روستا شاهاندشت لاریجان
۩ آتشکده آمل : عوام کوی آمل(شهر قدیم)
۩ برج بقعه ناصرالحق اطروش : جوار سازمان فرهنگ ارشاد آمل
۩ آبشار دریوک : روستا نمارستاق لاریجان
۩ موزه تاریخ آمل : روبروی بیمارستان امام رضا
۩ مسجد آقا عباس : بازار آمل بازارچه آقا عباس
۩ مسجد جامع آمل : بازار آمل
۩ دخمه های سنگی کافر کلی : منطقه رینه لاریجان
۩ پارک جنگلی میرزا کوچک خان : جاده هراز آمل
۩ مسجد امام حسن عسگری : شهر قدیم آمل
۩ امامزاده قاسم : بلوار یوسفیان چاکسر
۩ نقش برجسته شکل شاه : جوار پل وانا لاریجان
۩ راه باستانی تنگ بند بریده : جوار شکل شاه لاریجان
۩ کاروانسرای کمبوج : روستا پلور لاریجان
۩ پل سنگی : روستا پلور جاده پلور به رینه
۩ قدمگاه خضر نبی : جوار کتابخانه عمومی آمل
۩ خانه و عمارت ها شفاهی و منوچهری : شهر قدیم آمل
۩ آبشار تيمره : ترا آمل
۩ آبشار پرومد : شمس آباد لاريجان
۩ غار گل زرد : دشت پلور لاریجان
۩ قلعه کهرود قلابن : جاده هراز قلابن لاریجان
۩ آبشار قلعه دختر : جاده هراز نزدیک پلور
۩ آبشار آب مراد و کوه دوبرار : روستا لاسم لاریجان
۩ بقعه حاجی دلا : روستا دلارستاق لاریجان
۩ برج سی شاهاندشت : روستا شهاندشت
۩ آبشار یخی : ارتفاعات قله دماوند
۩ کاروانسرا و تپه تنگ سفید آب : دشت لار لاریجان
۩ هتل شهرداری و کاخ شهرداری و رستوران پل : جوار پل های دوازده چشمه و معلق
۩ امامزاده جوانمرد حمزه و امامزاده لهاش : جاده هراز روستا لهاش و نمارستاق
۩ بقعه فخرو فضل و حاج علی کفشگر : جوار امامزاده ابراهیم و داخل امامزاده
۩ برج هشتل : روستا هشتل دابودشت
۩ سقانفار هندوکلا : روستا هندوکلا دابودشت
۩ پل فیروزکلا : روستا فیروزکلا شاهاندشت
۩ جنگل الیمستان و هلومسر : جاده هراز

اطلاعات جاذبه های گردشگری ساری

جاذبه هاي گردشگری ســـــــــــــــــــاری

۩ سدّ سليمان تنگه، « 45 کيلومتري مرکز شهر »

۩ خزر آباد (دريا و مجموعه تاريخي)، « 45 کيلومتر » و چشمه های باداب سورت در روستای سورت

۩ پارک جنگلي شهيد زارع، « 3 کيلومتري مرکز شهر »

۩ پارک حيات وحش دشت ناز، « 35 کيلومتري مرکز شهر »

۩ پناهگاه حيات وحش سمسکنده، « 10 کيلومتري مرکز شهر »

۩ برج و بقعه امازاده عباس(قرن نهم هجري قمري)، « داخل شهر »

۩ خانه قديمي کلبادي، « داخل شهر »

۩ خانه فاضلي( دوره قاجار- پهلوي)، « داخل شهر »

۩ حمّام وزيري(دوره قاجار)، « داخل شهر »

۩ آب انبارنو(دوره قاجار)، « داخل شهر »

۩ آب انبارميرزا مهدي(دوره افشاريه-زنديه)، « داخل شهر »

۩ مجموعه تاريخي فرح آباد(دوره صفوي)، « 28 کيلومتري مرکز شهر »

۩ برج رسکت(قرن پنجم هجري قمري)، « بخش دودانگه، روستاي فريم »

۩ برج آرامگاهي امام زاده يحيي(قرن نهم هجري قمري)، « داخل شهر »

۩ برج آرامگاهی سلطان زين العابدين مرعشی آملی (قرن نهم هجري قمري)، « داخل شهر »

۩ برج آرامگاهي امام زاده عبدالصالح(قرن نهم هجري قمري)، « روستاي مرز رود »

۩ بقعه درويش فخرالدين(قرن هشتم تا نهم هجري قمري)، « روستاي گلما »

۩ بقعه امام زاده عيسي بن کاظم(قرن نهم هجري قمري)، « روستاي خارميان

۩ امامزاده عباس وسط شهر

۩ برج رسکت اطراف ساری

۩ مجموعه تاریخی فرح اباد در فرح اباد

۩ سد سلیمان تنگه یکی از سدهای گردشگری و دیدنی مازندران

۩ آبشار دارابکولا

۩ تکیه و سقانفار پهنکلا

۩ غار هیلدو

۩ برج آرامگاهی شاطر گنبد و سرست

۩ مجموعه تفریحی و تلاب های ساری

---

قلعه کنگلو

در کیلو متر 10 جاده دو آب – ورسک سوادکوه در سمت چپ جاده ای است فرعی که به طول 14 کیلو متر که از خطیر کوه آغاز و به دو راهی روستای چاشم – کنگلو منتهی می شود. قسمت های اولیه جاده آسفالته و بقیه خاکی است. در سمت چپ با عبور از پل سیمانی جدید الاحداث را پر پیچ و خم و صعب العبور روستای کنگلو ( کنگله لی = زنبور ) منشعب    می شود که طول آن 16 کیلو متر است . در فاصله یک کیلومتری جنوب این روستا در ارتفاعی پایین تر ، قلعه کنگلو قرار دارد  که به تعبیر استاد دکتر منوچهر ستوده به دو بازوی گشوده ای می ماند که واردین را به خود می خواند.از دید من چون عقابی است سرخ گون با بال های گسترده که از آشیان خود محافظت می کند.

 

موقعیت قلعه

قلعه با مساحتی حدود 3000 متر بر فراز تپه ای مخروطی و منفرد به صورت شمالی – جنوبی بنا شده است .ارتفاع این تپه در سمت شمال نسبت به دامنه خود با شیب 40 درجه حدود 100 متر و از جنوب با شیب 90 درجه و گاهی با شیب منفی منتهی به دره ای می شود که عمق آن حدود 350 متر است . از ضلع جنوبی قلعه به سبب اشرافی که بر کیلومتر ها چشم انداز خود دارد می توان منطقه را کنترل کرد. این دره راه صغب العبوری به شهمیرزاد سمنان دارد. از این رو می توان پذیرفت که قلعه از موقعیت استراتژیک حساسی برخوردار بوده است. روبروی همین ضلع ، آن سوی دره ، کوه قدمگاه باارتفاعی حدود 1000 متر قد برافراشته که به صورت دیواره ای طبیعی ، منطقه را دربر گرفته است و حراست می کرد. دو سوی دیگر قلعه هم با شیب تند به دامنه های خود منتهی می شود.

 

معماری قلعه

از آنجا که در ملات پوشش بنا و سنگ چین ها از خرده سنگ های املاح دار به رنگ قرمز و سنگ هایی که اکسید آهن دارند همواره با گچ استفاده شده است ، رنگ قلعه به قرمز آجری نزدیک است. کل بنا ازملات گچ و لاشه سنگ های ابعاد نیافته و الوار و تیر های چوبی بنا شده است . نمای ارگ به سمت شمال و راه ورود به آن هم در همین سمت واقع شده است . از قلعه دو بازو برجای مانده است.

 

حصارها

از دیوار شمالی – جنوبی قلعه چیزی باقی نمانده است. اما در سمت شرق دیواری به طول 30/2 متر و به ارتفاع 60 سانتی متر و قطر یک متر از تطاول زمان مسون مانده است. ضلع جنوبی هم به سبب ختم شدن به دره نیازی به دیوار نداشت. بنای ارگ از سمت شمال ک ورودی در پایین و دو پنجره بر روی هم در سطوح بالاتر دارد که کلا ساختمانی دو طبقه را تجسم می کند.

 

برج ها

قطر برج ها در پایین 5 متر و در بالا 4 متر و ارتفاع آنها در حال حاضر 6 متر است. طول دیواره های دو طرف ورودی ارگ منتهی به برج ها هر یک 19 متر و ارتفاع آن هم سطح برج ها یعنی 6 متر و قطر 40/1 متر است. چون     دیواره های طرف ارگ و برج ها در شیب ملایم تپه احداث گردیده اند حالت افتاده آنها در دو سوی ، منظزه بدیعی را پدید آورده است.

 

ملات پوشش بنا

ضخامت ملات کشیده شده بر روی دیواره و برج ها در بعضی از قسمت ها تا حدود 7 سانتی متر هم می رسد ، به نحوی که سطح بیرونی با قی مانده صاف و یک دست است . معمار هر بار توانسته است سطحی به ابعاد حدود 70*50 سانتی متر را بپو شاند . مرز این ملات ها خطوط قابل رویتی را به وجود آورده که از مقاومت اندود کاسته و در نتیجه یکی از موجبات فرو ریختگی پوشش را فراهم ساخته است . سنگینی دو برج تو پر طرفین ارگ به استایی و دفع رانش بنای دیوار ها و ارگ کمک کرده است . از ارتفاع دیوار نیم دایره پیش آمده ورودی ارگ که

اتاق های داخل قلعه را بر گرفته ، فعلا حدود 10 متر بر جای مانده است. طول نیم دایره ورودی ،15 متر است.راه ورود به این قلعه دو مدخل به شرح زیر است:

الف) مدخل واقع درنیم دایره پیش آمده بنای ارگ متمایل به سمت چپ:این ورودی دارای قوس چیله تند ( بیضوی ساسانی ) به ارتفاع 2 متر و ارض 1 متر و ضخامت 190 متر است که در انتهای آن براثر فروریختگی بنای فوقانی مسدود شده و راهی به ارگ نمی برد.

 

ب ) مدخل واقع در دیواره سمت راست چسبیده به ارگ:

این ورودی نیز قوس بیضوی ساسانی دارد.پایه سمت چپ آن دیوار ارگ و پایه دیگر ابتدای دیوار سمت راست قلعه است. زیر قوس با استفاده از قالب بندی و به کمک پنجه و دست و با پوشش گچ اندود و صاف شده است . در دو طرف دیوار پایه قوس دو حفره که احتمالا محل قرار گرفتن بازوی چهار چوب در بوده است مشاهده می شود. ارتفاع این ورودی به حیاط قلعه راه یابد.   

 

بنای ارگ

در سمت شرق ورودی (ب) دیوار اصلی ارگ به صورت بیضی ناقص به انضمام پیش آمدگی جلوی ارگ روی هم رفته بیضی کاملی را تشکیل می داد. از این دیوار مدور 25 متری ارگ 12 متر باقی مانده که رو به غرب دارد . از ارتفاع آن در حال حاضر بین 4 تا 7 متر باقی مانده است . بر روی این دیوار به فاصله 30 سانتی متر از ورودی و به ارتفاع 25/2 متر از سطح زمین پنجره ای با طاق تخت و به ارتفاع یک متر و عرض 65 سانتی متر و عمق فعلی 15/2 متر احداث گردیده است. در حال حاضر دو تیر چوبی دیگر به خوبی نمایان است . پوشش دیوار دو طرف پنجره و کف ملات گچ است. در حال حاضر انتهای پنجره به علت ریزش مسدود است .

به فاصله دو متر از این پنجره ، در قسمت پایین دیوار ارگ ، حفره ای تعبیه شده است که مقطع بیرونی آن 25*27 سانتی متر و امتداد آن دیوار ارگ به طرف شرق تا حدود 3 متر مشخص است . این حفره در سنگ پای دیوار ارگ کنده شده و کاربرد آن به طور قطع معلوم نشد. احتمالا نوعی نور گیر یا هوا کش یا مسیر انتقال آب بوده است.

ارگ را به سمت شرق دور می زنیم. بنایی مشاهده می شود که در پلانی بیضی شکل قرار گرفته و از دید جنوب بخشی از بنای دو طبقه آن در حال حاضر بر جای مانده است . ابعاد این بنا از شمال به جنوب 20/11 متر  و از شرق به غرب 10/10 متر است . ضخامت دیوار جنوبی بازمانده ارگ از داخل بنا 50/3 متر و از بیرون ارگ 50/7 متر است .

دو دیوار شمالی – جنوبی به قطر یک متر اتاقی مستطیل شکل را در وسط ارگ و در فضای نیم دایره را در شرق و غرب به عرض 70/2 متر به صورت قرینه تشکیل می دهد . عرض اتاق وسط 15/4 متر است اما طول آن به علت تخریب دیوار جنوبی مشخص نیست  ولی تا دیوار ارگ در جنوب 10/11 متر فاصله دارد.در هر يك از دیواره های عمارت دو طبقه ارگ ، دو قوس چیله به شکل طاق نما از خانواده قوس های ساسانی که یاد آور بنای طاق بستان و طاق کسری است ، ساخته شده است . قوس طاق طبقه اول در حال حاضر به ارتفاع 40/2 متر و دهانه آن 3 متر و عمق آن 45/1 متر است . این طاق نما به دیوار پشت خود متصل نیست و 15 سانتی متر با آن فاصله دارد .آثار دود زدگی در این شکاف به چشم می خورد . در آن از کلاف چوبی استفاده شده بود که در اثر آتش سوزی از میان رفته است .

« زمر شیدی » در کتاب «طاق و قوس در معماری ایران » قوس های بیضوی ساسانی را چنین توصیف نموده است:«قوس های بیضوی ساسانی یا نظایر آن همچون قوس چیله،هلوچین و تخم مرغی،تحول یافته قوس های سهمی می باشند که قدمت طولانی دارند . در قوس سهمی ستونی وجود ندارد و پوشش قوس به حالت رج چینی از اولین رج هم سطح با زمین آغاز می شود و با پیش آمدگی هر رج طول دهنه کاهش می یابد . به علت فرم این قوس مقاومت آن بسیار زیاد است و به ندرت دچار شکستگی و ریزش می شود. قوس های سهمی را می توان قدیمی ترین قوس هایی دانست که در ایران عهد باستان ساخته شده است. در کاوش های «هفت تپه» خوزستان و ارامگاه های ایلامی چغازنبیل و بناهای عهد ساسانی قوس سهمی مشاهده شده است. در معماری شیوه پارتی قوس های سهمی به قوس های بضوی ساسانی تحول یافته است که دارای ستون می باشند ».

تنها قسمت هایی که از ارگ به شکل مسقف باقی مانده طاق های دیوار شمالی است که به شیوه قوس چیله بنا شده اند. ستون قوس قلعه در طبقه دوم در حال حاضر یک متر ارتفاع دارد و شیب قوس از بالای آن به تدریج شروع می شود . فاصله ستون ها با دیوار شمالی – جنوبی 60 سانتی متر است . البته این ستون به پشت

         

 

 دیوار شمالی – جنوبی و فضای نیم دایره ادامه می یابد و در نتیجه پایۀ بسیا محکمی را تشکیل می دهد .

آثار قالب بندی در زیر پوشش گچی قوس به خوبی مشاهده می شود . معمار با اندود گچ نا همواری سطح بيرونى را هموار كرده است . در نماو جلوی قوس يك نوار به پهناى  18 سانتیمتر و عمق 5 سانتى متر به فرم مقعر لبه طاق نما را مزين كرده است .در وسط ديوار پشت طاق نما، پنجره اى تعبيه شده كه كف آن از كف فعلى اتاق يك متر فاصله دارد. عرض و ارتفاع پنجره به ترتيب 55سانتى متر و 2متر است .

اين پنجره نيز در بالا دارای قوس بيضوی است . سقف طاق طبقه اول كه كف اتاق طبقه دوم نيز هست ، حداقل يك متر ضخامت دارد و روى آن به عنوان كف طبقه دوم تسطيح شده بود. نظير همين قوس در طبقه دوم هم ديده مى شود.                 دهانه آن  29ا3متر و ارتفاع أن 3متر است . در دو طرف ستون هاى قوس قسمتى از دو كنده چوبى ابعاد يافته  در اندازه 2*20سانتى متر نمايان است . اين كنده هنوز در مقابل تفييرات جوى و حشرات سالم مانده  است . غلامحسين معماريان در مورد خواص چوب و كاربرد آن در معمارى و سازه هاى طاقى مى نويسد: «چوب به عنوان يک عنصر كمكى در مورد مسايل ايستاى كه احيانأ سازه های طاقى در پيش خواهند  داشت در معماری مورد استفاده قرار گرفته است . از مقاومت كششی چوب در سازه هاى طاقى مثل  قوس طاق و گنبد براى رفع مشكل رانش استفاده شده است و كاربرد آن از زمان ساسانيان معمول بوده است . در كاخ تيسفون اين راه حل به كار رفته و در معمارى اسلامی ايران نيز اين شيوه متداول بوده است . »*

لبه قوس طبقه فوقانی هم مانند طبقه پایین قالب بندی و تزیین شده است . با این تفاوت که امتداد قوس ها از دو طرف کاملا در  راستای دیوارهای پایه خود نیست و  سانتی متر پیش آمدگی دارد . دیوار مقابل بر عکس طبقه پایین به قوس متصل است و اثر قالب بندی برای اندود گچ در زیر قوس به خوبی دیده می شود .

 

* نیارش سازه های طا قی  در معماری اسلامی ایران "غلام حسین معماریان " ص 19

در سمت راست پایه داخلی طاق ، طاقچه ای با قوس بیضی شکل به تقلید از قوس و طاق بزرگ طبقه دوم تعبیه شده است که سقف آن نسبت به ديواره های پایه خود از هر طرف 5 سانتی متر پیش آمدگی دارد . این تقلید و تشابه برای رعایت هماهنگی اعمال سده است . ارتتفاع و عرض طاقچه 50 سانتی متر و عمق آن 60 سانتی متر است . در کف طاقچه به فاصله 20 سانتیمتری از لبه آن کف چینی پله مانندی به ارتفاع 20سانتی متر ساخته اند . که قسمتهایی از آن تخریب شده است . قرینه این طاقچه در داخل پایه دیگر قوس نیز ایجاد شده بود که متاسفانه از بین رفته ولی قسمتی از اثر و داغ آن بر پایه قابل رویت است .

 

 دیوار مقابل قوس هم پنجره ای دارد که به تقلید از قوس های طبقه دوم نسبت به دیواره های طرفین خود 3 سانتی متر پیش آمدگی دارد . ارتفاع و عمق پنجره هر کدام یک متر و عرض آن 40 سانتی متر  است .این پنجره از کف اتاق 60/1 متر ارتفاع دارد .

و...

حجم عضیم لاشه سنگ هایی که در داخل اتاق ریخته و تقریبا اتاق های طبقه اول را پر کرده است ، و نیز پلان بیضی شکل بنا ، این احتمال را قوت می بخشد که سقف اصلی ارگ گنبدی شکل بوده باشد . نزدیک ترین پلانی که تا حدی قابل مقایسه با قلعه کنگلو است قسمتی از ارگ قلعه دختر فارس است که در زمان ساسانیان احداث شده است .

مطلب دیگر اینکه دیوار شرقی در قسمت اتصال به ارگ با گذشت زمان آسیب دیده و شکاف برداشته است و در این شکاف ها اندودنمای بیرون ارگ به خوبی دیده می شود که ارگ را دور می زند و این احتمال را پیش می آورد که این دیوار برای بار دوم ساخته شده باشد زیرا پفت و بستی با دیوار بنای ارگ ندارد. دیوار طبقه دوم ارگ نیز شکاف برداشته و به سمت بیرون قلعه متمایل شده است و امکان سقوط آن می رود.  

 

سیستم آب رسانی

در سطح قلعه هیچ اثری از احداث حوض یا آب انبار و نیز بازمانده ای از تنبوشه گذاری دیده نمی شود . فقط قسمتی از بدنه ای از ظرف خمره ای در این منکان یافته شد که احیانا نمونه ای از ظروف نگهداری آب می باشد.

 

سفال های قلعه

به علت شیب محوطه قلعه و تخریب سطح سخره ای آن به مرور زمان ، در سطح قلعه سفال زیادی باقی نمانده است و شاید بتوان گفت که از شیب تند به عمق دره ریخته شده باشد.

تنها تعدادی از سفال قرمز رنگ مربوط به بدنه ظرف با تزیینات شانه ای و موجی بدست آمد . روی بدنه این سفال ها نوار های پهنی دیده می شود که با ابزار صیقل و داغ دار و نوعی تزیین نواری قرمز رنگ به وجود آمده است .

دو لبه ظرف سفالين نيز به دست آمد كه يكى از آنها لبه ای ساده و متمایل به داخل دارد و ضخامت لبه پشت ماهى شده ظرف بيشتر از بدنه است . همچنين لبه او از ظرفى ديگر پیدا پیداشد که زاویه 90 درجه به بيرون دارد و انتهاى آن كمى به طرف بالا متمايل است . قدمت تمام پاره سفال ها به دوره اسلامی باز می گردد و ضخامت بيشتر آن ها تا یک سانتیمتر می رسد. ظروف بزرگ تروضخیم تر احتمالا  جهت نگه دارى آذوقه و آب مورد استفاده قرار مى گرفت . بدنه يک خمره نيز به دست آمد که از بيرون تزیینات نامنظم شانه ای دارد و سطح داخلى آن با رسوبات و جرم ناشی از نگه دارى مایعات به رنگ سفيد درآمده است .

در مسير شمالى ورود به قلعه و به فاصله 300متری آن ، تعداد فراوانى تكه هاى سفال ديده مى شود. تعداد زياد پاره سفال های اين محل گواه و نشان از مردمانى است كه زمانى در جوار قلعه ساكن بودند و در مواقع خطر به داخل آن پناه مى بردند.

در ميان پاره سفال هاى قرمز، تكه هاى ظروف لعاب دار نيز به حشم مى خورد. یک تكه لبه متصل به دسته يافت شد كه به رنگ قرمز و فاقد لعاب است و دسته آن به شكل عمودی به ابتدای لبه متصل و لبه ظرف به شكل افقى به بيرون متمايل است .

لبه اى به شكل لبۀ ظروف اشكانى _ ساسانى به رنگ قهوه ای قرمز نيز يافت شد،كه شيارهايى در بالاى لبۀ پهن آن ايجاد شده است . داخل لبه و بيرون ظروف صيقلی شده است .

سفال های لعاب دار با رمينه سفيد و نقوش قهوه ای و سبز به شكل زنجيرى و گياهى نيز به دست آمد. اين ظروف فقط از داخل لعاب داده شده اند. مى توان گفت به اقتضاى كاربرد آن ، هنرمند سفال گر فقط داخل ظروف را لعاب داده است .

پاره سفالى مربوط به پايه ظرف نيز ديده شد كه هم از داخل و هم ار بيرون لعاب سبز رنگ دارد.

قدمت اين پاره سفال ها به قرون دوم تا هفتم هـ ق بر مى گردد. در ميان پاره سفال هاى پراكنده  قطعه اى از لبه ظرفى بسيار اررشمند يافت شد كه ار داخل لعاب كرم رنگ دارد و بر روى آن با خط كوفى كلمه الله  نگاشته شده است . خط بين چهار نوار شيارى باريک محصور و خط و نوارها به رنگ قهوه اى سوخته است. پشت و لبه سفال به پهناى سه سانتىمتر لعاب دارد. لعاب قهوه ای سوخته آن به شكل دايره اى در سر يک خط پهن ترسيم شده است . زير اين نقوش ، نوارى به بهنای يک سانتى متر به رنگ سفيد ديده مى شود. قدمت اين پاره سفال به قرن دوم ( هـ . ق ) باز مى گردد.

 

قدمت قلعه

با توجه به وضعيت معمارى و نئناسایی سفال ها، مى شود احتمال دادكه اين قلعه در دوره ساسانى يا اوايل عهد اسلامى، به تقليد از شيوه معماری دوره ساسانى بنا شده امت . هرحند اثبات اين مطلب نيار به بررسى وكاوش بيشتر دارد.

کمیته طبیعت گردی استان مازندران تشکیل گردید

به منظور سیاست‌گذاری و هماهنگی، تسهیل و هدایت فعالیت‌ها و امور مرتبط با توسعه طبیعت‌گردی آيين نامه طبيعت گردي را به شرح زير تصويب نمود:

«آيين نامه طبيعت گردي»

ماده 1- منظور از طبيعت گردي (اكوتوريسم) عبارت است از برآوردن تمنيات و تمايلات خردمندانه و انساني گردشگران طبيعت در محيطي طبيعي،‌ فرهنگي، آموزشي و غير مصرفي و به صورت پايدار و در حد ظرفيت قابل تحمل با حداقل تأثير منفي بر محيط طبيعي و فرهنگي تحت شرايط و ضوابطي كه ضمن حفظ محيط زيست و فرهنگ بومي و ارزش‌هاي آن، امكان رشد اقتصادي و محلي را فراهم آورد.

ماده 2- به منظور سياست‌گذاري و هماهنگي در زمينه توسعه طبيعت‌گردي و تسهيل و هدايت فعاليت‌ها و امور مندرج در اين مقررات كميته ملي طبيعت گردي (اكوتوريسم) مركب از معاونين وزارت جهاد كشاورزي، سازمان حفاظت محيط زيست و سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و يك نفر از متخصصين مجرب طبيعت‌گردي كشور به پيشنهاد سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و تأييد نمايندگان دو دستگاه ديگر تشكيل مي‌شود.

ماده 3- وظايف كميته ملي به شرح ذير است:

الف- تدوين سياست‌هاي توسعه طبيعت‌گردي در كشور.

ب- هماهنگي بين دستگاه‌هاي ذي‌ربط در امر اكوتوريسم به منظور فراهم كردن زمينه توسعه گردشگري طبيعي در كشور.

ج – معرفي مناطق و محدوده‌هاي مستعد طبيعت‌گردي در محيط‌ها و نقاط مناسب جنگلي،‌كوهستاني، مرتعي، بياباني و دريايي.

د- تعيين ضوابط تأسيس مناطق نمونه طبيعت‌گردي.

هـ - فراهم كردن زمينه سرمايه‌گذاري بخش غيردولتي و جلب حمايت بخش‌هاي دولتي و غير دولتي جهت تحقق اهداف و مقاصد مقرر در اين مقررات.

و- تشويق و ترويج فرهنگ طبيعت‌دوستي و طبيعت‌گردي و اجراي برنامه‌هاي آموزشي و اطلاع‌رساني در اين زمينه.

ز- تصويب شرايط و دستور‌العمل‌هاي تخصصي و فني ‌ مؤسسات طبيعت‌گردي و تأييد صلاحيت و نظارت بر نحوه فعاليت آنها.

ح- حمايت و پشتيباني از مؤسسات داراي مجوز فعاليت طبيعت‌گردي و كانون‌ها و جوامع محلي و غير‌دولتي واجد صلاحيت و فعال در اين زمينه.

ط- هماهنگي و نظارت و پيگيري به منظور پيشنهاد و تخصيص اعتبارات مورد نياز اجراي برنامه‌هاي
طبيعت‌گردي.

ي- فراهم كردن زمينه استفاده از منابع مالي موضوع ماده (11) قانون تشكيل سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري و توسعه طبيعت‌گردي.

ك- پيشنهاد ضوابط و پيگيري برنامه‌ريزي و طراحي جهت احياء مناطق مستعد طبيعت‌گردي كه در حال حاضر تخريب شده و يا به مصارف ديگري اختصاص يافته‌اند.

ل- اجراي ساير وظايف و اختيارات كه در اين مقررات براي كميته ملي تعيين شده است.

تبصره- تصميمات كميته ملي طبيعت‌گردي به اتفاق آراء صورت مي‌گيرد. آيين نامه داخلي و زمان و نحوه تشكيل و اداره جلسات و ابلاغ تصميمات و محل دبيرخانه و وظايف آن مطابق دستور‌العملي خواهد بود كه توسط كميته ملي طبيعت‌گردي تهيه و به تأييد رؤساي سازمان‌هاي مذكور در اين آيين‌نامه مي‌رسد.

ماده 4- برنامه طبيعت‌گردي شامل موارد زير مي‌شود:

الف – طبيعت‌گردي متمركز كه از طريق استقرار در مراكز اقامتي و مركز بازديدكنندگان يا بازديدهاي
چند روزه صورت مي‌گيرد.

ب- طبيعت‌گردي غيرمتمركز متضمن بازديدهاي كوتاه مدت با وسايل و امكانات غير ثابت مي‌باشد.

تبصره- ايجاد هرگونه تأسيسات و امكانات اقامتگاهي و گردشگري از قبيل كمپينگ و چادر و ساير تسهيلات بايد هماهنگ با شرايط محيط و خصوصيات طبيعي و فرهنگي منطقه بوده و با رعايت ضوابط و مقررات به تأييد كميته ملي گردشگري رسيده و مجوز لازم اخذ شده باشد. ايجاد تأسيسات و امكانات مذكور در مناطق چهارگانه موكول به كسب مجوز سازمان حفاظت محيط زيست مي‌باشد.

ماده 5- طرح‌هاي طبيعت‌گردي با رعايت ضوابط و مقررات و تأييد دستگاه مربوط ممكن است در بخش‌هايي از مناطق زير كه داراي جاذبه‌ها و ويژگي‌هاي خاص طبيعت‌گردي باشد تهيه و پس از تصويب كميته  ملي به مرحله اجرا درآيند:

الف- منابع طبيعي ملي تحت اختيار و مديريت سازمان جنگلها، مراتع وآبخيزداري كشور.

ب- مناطق چهارگانه و تالاب‌ها و مناطق شكار ممنوع تحت اختيار و مديريت سازمان حفاظت محيط زيست.

ج- مناطق داراي جاذبه‌هاي طبيعي واقع در محدوده‌هاي فرهنگي، تاريخي و باستاني تحت اختيار سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري.

5- محدوده‌هاي مناسب واقع در املاك و مستثنيات قانوني اشخاص با رعايت حقوق ايشان كه امكان و استعداد لازم جهت اجراي برنامه طبيعت‌گردي را داشته باشد.

و- ساير مناطقي كه داراي جاذبه‌هاي طبيعت‌گردي بوده و در حال حاضر تخريب شده و يا به كاربردهاي ديگري اختصاص يافته‌اند، پس از احياء و يا تغيير در شيوه بهره برداري به طرح هاي موضوع اين ماده اختصاص مي‌يابند.

ماده 6- اجراي برنامه‌هاي گردشگري بايد تحت نظر و راهنمايي، راهنمايان گردشگري كه صلاحيت آنان به تأييد سازمان ميراث فرهنگي وگردشگري مي رسد،‌ صورت مي‌گيرد.

تبصره – شرايط و ضوابط تخصصي و فني راهنمايان گردشگري مؤسسات طبيعت‌گردي توسط كميته ملي گردشگري تعيين خواهد شد.

ماده 7- اجراي طرح‌ها و پروژه‌هاي بزرگ گردشگري طبيعي بايد بر اساس مصوبه شماره 237 مورخ 21/3/1381 شوراي عالي حفاظت محيط زيست مورد ارزيابي زيست محيطي قرار گيرد. ضوابط ارزيابي طرح‌ها و پروژه‌هاي يادشده توسط سازمان حفاظت محيط زيست تهيه و ابلاغ خواهد شد.

ماده 8- اجراي برنامه‌هاي شكار و صيد در كشور كماكان تابع مقررات و ضوابط سازمان حفاظت محيط زيست
مي‌باشد ولي صلاحيت متقاضيان و مؤسساتي كه مبادرت به تنظيم و اجراي برنامه شكار براي خارجيان در ايران
مي‌نمايند بايد از جهت فني به تأييد كميته ملي گردشگري نيز برسد.

ماده 9- سازمان حفاظت محيط زيست موظف است در امر سرمايه‌گذاري بخش‌هاي غير دولتي به منظور افزايش جمعيت حيات وحش از طريق تكثير و پرورش جانوران وحشي و صدور پروانه‌هاي شكار در مناطق مصوب كميته ملي تسريع و همكاري لازم را وفق قانون و مقررات شكار و صيد آيين نامه اجرايي مربوط به عمل آورد.

استان مازندران به علت دارا بودن قابلیت های طبیعی فراوان به عنوان قطب  طبیعت گردی کشو می تواند مطرح شود. لذا با شکل گیری کمیته طبیعت گردی با توجه به پتانسیل بالای دریا، جنگل، کوهستان و رودخانه و آبشارهای متعدد و کمیته های گردشگری در صدد معرفی این قطب طبیعت گردی کشور می باشیم.

از دیگر کمیته های گردشگری در بخش طبیعت گردی، می توان به گردشگری روستایی اشاره نمود که زیر مجموعه اکوتوریسم نیز تعریف شده است. کلیه فعالیت های گردشگری در محیط روستایی با توجه به فرهنگ و بافت سنتی – روستایی، هنر و صنایع دستی، آداب و رسوم سنتی که در برگیرنده گردشگری کشاورزی، گردشگری سبز، گردشگری مزرعه ای، گردشگری غذایی و شکار می باشد. کمیته دیگر، گردشگري ورزشي است که فعاليت‌هاي مرتبط با ورزش محسوب می گردد و از آنجا كه اين بخش تنها در برگيرنده پيگيري حوادث و رويدادهاي ورزشي نيست، به گردشگري ورزشي نه فقط به‌عنوان تماشاي يك حادثه ورزشي، بلكه به‌عنوان عامل سفر نيز توجه مي‌شود گردشگري ورزشي طيف گسترده اي از گردشگري ماجراجويانه تا گردشگري تفريحي را در بر مي گيرد.

از آنجائیکه بیشترین شهر های استان مازندران در نوار ساحلی واقع شده اند گردشگری ساحلی از دیگر کمیته های این بخش می باشد. شهرهاي ساحلی، از پربارترین و پویاترین منابع اکولوژیکی و بستر فعالیت هاي عظیم اقتصادي و اجتماعی در جهان به شمار می روند. منابع ارزشمند طبیعی، تنوع زیستی و فعالیت هاي عظیم اقتصادي، این مناطق را به یکی از حساس ترین و ارزشمندترین مناطق در جهان تبدیل نموده است گردشگری دریایی یا ساحلی بیشترین گردشگر را به خود جلب می کند. سفر به سواحل و استفاده از خورشید و تفریحات آبی ای همچون شنا در دریا، اسکی روی آب، ماهیگیری، قایق سواری، غواصی و دیگر ورزش های ساحلی از علایق اکثر گردشگران دریایی محسوب می شود. این امر مستلزم مسافرت از محل اقامت و تمرکز بر روی محیط دریایی است.

مسافرت به دهکده های سلامت و مناطق دارای چشمه های آب معدنی و آبگرم(اسپاها) برای رهايی از تنش های زندگی روزمره و تجديد قوا بدون مداخله و نظارت پزشکی و در مواردی که گردشگر بيماری جسمی مشخصی نداشته باشد را گردشگری تندرستی گويند. مسافرت به منظور استفاده از منابع درمانی طبيعی(آبهای معدنی، نمک،لجن و غيره) جهت درمان برخی بيماری ها يا گذران دوران نقاهت تحت نظارت و مداخله پزشکی را گردشگری درمانی گويند. مسافرت به منظور درمان بيماری های جسمی يا انجام نوعی از عمل های جراحی تحت نظارت پزشکان در بيمارستان ها و مراکز درمانی را گردشگری پزشکی گويند. دراين نوع از گردشگری سلامت، بيمار ممکن است پس از درمان و معالجه نيازمند استفاده ازفضاها و خدمات گردشگری درمانی(مانند اسپاها) باشد.

گردشگری الکترونیکی (مجازی) از دیگر کمیته های تشکیل شده است. گردشگری مجازی ابزاری است که با آن یک علا قمند به گردشگری بتواند در کوتاهترین زمان ممکن با حداقل امکانات و پایین ترین هزینه و با دانش اندک ظرفیت های گردشگری یک کشور را شناسایی و با یک برنامه هدف دار و هدایت گر از سوی دولت و آژانس ها و مراکز به مکانی خاص مسافرت کند.

گردشگری فرهنگی، مسافرت بمنظور آشنایی با سایر فرهنگ ها و دیدن جنبه های هنری فرهنگ های قدیمی که بر جذابیت های فرهنگی توجه خاصی می کند. این جنبه های جذاب متفاوت اند و شامل کارهای انجام شده، موزه ها، نمایشگاه ها و از این قبیل چیزها می شود.گردشگری فرهنگی ارتباط نزدیکی با گردشگری با علایق ویژه دارد ولی حوزه آن وسیع ترمی باشد. امروزه این نوع از گردشگری شهرت بسیاری پیدا کرده و از سوی سیاستگذاران جهانگردی با اقبال بالایی روبرو شده و بعنوان یک شکل بسیار خوب از گردشگری «گردشگری هوشمندانه» شناخته می شود.

 گردشگری مذهبی و زیارتی، یکی از رایج ترین اشکال گردشگری در سراسر جهان است. جاذبه های مذهبی، زیارتگاه ها و اماکن مقدسه هر ساله تعداد زیادی از گردشگران را به سوی خود جلب می کنند. تأسیسات اقامتی و پذیرایی این نوع از گردشگری مانند مسافرخانه ها و زایرسراها با توجه به بافت اجتماعی و فرهنگی و عقیدتی گردشگران دارای ویژگی های خاص خود است که در هر کشوری از تنوع بسیار زیادی برخوردار است.

---

مسیرهای گردشگری مازندران

مسیرهای گردشگری اطراف مازندران
فهرست جاذبه‌ها	مسیر	مقصد
سايت تاريخی گوهر تپه- مجموعه تاريخي عباس آباد	ساري- نكاء- بهشهر	بهشهر
پارك جنگلي چاي باغ- پارك جوارم- پل ورسك- سه خط طلا- درياچه شورمست	ساري- قائم شهر- شيرگاه- زيرآب- پل سفيد- ورسك	ورسك
پل تاريخي محمد حسن خان- گنجينه بابل- امامزاده ابراهيم آمل- امامزاده عبدالله آمل- آبگرم لاريجان- آب اسك و كوه دماوند-قلعه ملک بهمن-آبشار شاهاندشت-دشت شقایق-پل دوازده چشمه	ساري- قائم شهر- بابل- آمل- لاريجان-آمل	لاريجان
ساحل بابلسر تا نوشهر- پارك جنگلي سيسنگان نوشهر- تله كابين- پارك جنگلي نور	ساري- بابلسر- محمود آباد- نور- نوشهر- چالوس- نمك آبرود	نمك آبرود
جنگل دال خاني- محور جنت رودبار رامسر- جواهرده رامسر- كاخ موزه رامسر- آبگرم رامسر و سادات محله و منطقه 2000 و 30000 تنكابن	نوشهر- چالوس- كلارآباد- سلمان شهر- تنكابن- رامسر	رامسر
پارك جنگلي فين- موزه كندلوس- منطقه كجور- درياچه ولشت- رودبارك كلاردشت	مرزن آباد- كجور- كلاردشت	كلاردشت
پارك جنگلي فين- مسير گردشگري كلاردشت و عباس آباد- رودبارك كلاردشت	چالوس - كلاردشت- مرزن آباد- عباس آباد	عباس آباد
سواحل دريا- مجموعه تاريخي فرح آباد- خليج ميانكاله- سايت گوهر تپه- مجموعه تاريخي عباس آباد	بابلسر- دارين- ساري- نكاء- بهشهر	بهشهر
هولار- كياسر كياسر       هفت تن- پارك جنگلي سالار دره- سد شهيد رجائي- تكيه پهنه كلاه- جنگلهاي كياسر

نظارت بر مجتمع‌هاي خدماتي رفاهي استان مازندران

نظارت بر مجتمع‌هاي خدماتي رفاهي استان مازندران با همکاري اداره‌کل حمل و نقل و پايانه‌هاي استان مازندران و معاونت بهداشتي دانشگاه علوم پزشکي انجام مي‌شود.
به گزارش ميراث‌آريا به نقل از روابط‌عمومي اداره‌کل حمل و نقل و پايانه‌هاي استان مازندران، مديرکل حمل و نقل و پايانه‌هاي استان مازندران اظهار داشت: تا کنون 22 مجتمع خدماتي رفاهي بين‌راهي در حال بهره‌برداري، ‌23 مجتمع در حال ساخت و 124 فقره موافقت اصولي در مرحله استعلام قرار دارد.
«مجيدرضا نصراله‌نژاد» افزود: استان مازندران در سال گذشته از نظر تعداد مجتمع‌هاي خدماتي – رفاهي به بهره‌برداري رسيده رتبه نخست کشوري را به خود اختصاص داده است.
وي از تشکيل کميته‌اي مشترک مبني بر نظارت بر بهره‌برداري از مجتمع‌هاي خدماتي رفاهي در سطح استان با همکاري اين اداره‌کل و دانشگاه علوم پزشکي استان خبر داد و گفت: با راه‌اندازي اين کميته نظارت کامل و دقيقي بر عناصر اين مجتمع‌ها از قبيل رستوران‌ها، فروشگاه‌ها و نمازخانه‌ها و ... انجام مي‌گيرد.

مراحل پاياني مرمت مساجد جامع آمل ، بابل، ساري، مولاناي بابل و آقا عباس آمل

معاون ميراث فرهنگي مازندران از اتمام مراحل مطالعاتي و تهيه طرح محتوايي طرح ايجاد موزه منطقه‌اي مازندران در روزهاي اخير خبر داد.
«مهدي ايزدي» در گفت‌وگو با ميراث آريا، با اعلام اين خبر گفت: هم اکنون کار جانمايي اين موزه نيز به اتمام رسيده و به زودي مراحل اجرايي ساخت موزه در شهر ساري و در کنار موزه دفاع مقدس اين شهر آغاز خواهد شد.
وي همچنين از پيشرفت 80 درصدي عمليات مرمت 5 مسجد جامع و تاريخي استان خبر داد و گفت: مرمتگران استان در حال اجراي مراحل پاياني مرمت مساجد جامع آمل ، بابل، ساري، مولاناي بابل و آقا عباس آمل هستند.
معاون ميراث فرهنگي مازندران افزود: در مسجد مولاناي بابل تا کنون بخش‌هاي بسياري از عمليات نصب سفال‌هاي سقف انجام گرفته و در مسجد آقا عباس آمل، نماسازي و محوطه‌سازي بناي مسجد در حال اتمام است.
ايزدي تصريح کرد: در مسجد جامع آمل نيز مرمتگران ديوارها و بخش‌هاي الحاقي را تخريب کرده‌اند تا حريم آزادسازي شود و در مسجد جامع ساري نيز عمليات سبک‌سازي بام، مراحل پاياني را طي مي کند.

ثبت جهانی دماوند، چشمه سورت، برج‌ لاجيم

راه دسترسي به منطقه نمونه گردشگري چشمه سورت توسط اداره‌کل ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري استان مازندران مرمت مي‌شود.
سرپرست اداره‌کل ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري استان مازندران در گفت‌و‌گو با ميراث‌آريا اظهار داشت: از محل اعتبارات سال 91، يک ميليارد و 500 ميليون ريال اعتبار براي مرمت راه دسترسي به اين منطقه در نظر خواهيم گرفت.
«سيف‌الله فرزانه» افزود: همچنين با همکاري دستگاه‌هاي ذيربط همچون آب منطقه‌اي، منابع طبيعي و محيط زيست نسبت به فنس‌کشي محوطه اقدام خواهيم کرد.
وي چشمه‌ سورت را از گزينه‌هاي پيشنهادي اداره‌کل ميراث فرهنگي استان براي ثبت جهاني معرفي کرد و افزود: با الويت‌بندي انجام شده ثبت جهاني دماوند، چشمه سورت، برج‌هاي رسکت و لاجيم به ترتيب در دستور کار است.
مديرکل ميراث‌فرهنگي استان مازندران خاطرنشان کرد: تمامي آثار و مناطق مذکور توسط اداره‌کل ميراث‌فرهنگي استان مازندران در فهرست آثار ملي کشور به ثبت رسيده است.