راه ساسانی آمل - ری

شهر آمل از شهرهای باستانی و زیبا ایران است که به بام ایران و شهر علم و ادب و فلسفه و شهر افسانه ای و شهر هزار سنگر و آریایی ها و اولین شهر شیعه دوازده امامی معروف است.آمل بارها در طول تاریخ بر اثر زمینلرزه آسیب جدی دیده و بارها در اثر حملههای سلجوقیان، مغولان، عثمانی، اشغال آمل توسط روسها دچار خرابیهای شدیدی شدهاست.آمل از شهرهای باستانی ایران با طبیعت بکر شمال است که بیشترین جاذبه های مازندران را به خود اختصاص داده است که هر ساله میلیون ها گردشگر خارجی و ایرانی از این جاذبه ها دیدن می کنند،در قسمت زیر به معرفی مهمترین جاذبه های تاریخی،طبیعی،علمی تحقیقاتی و ورزشی آمل می پردازیم.
جاذبههای طبیعی
قله و کوه دماوند: کوه
دَماوَند نماد سرزمین ایران کوهی در شمال ایران است که به عنوان بلندترین
کوه این کشور و بلندترین آتشفشان خاورمیانه و بلندترین قلهٔ آتشفشانی خاموش
در آسیا شناخته میشود. این کوه در قسمت مرکزی رشتهکوه البرز در جنوب
دریای خزر و در بخش لاریجان شهرستان آمل قرار دارد. کوه دماوند که از نظر
تقسیمات کشوری در استان مازندران قرار دارد، به هنگام صاف و آفتابیبودن
هوا، از شهرهای تهران، ورامین و قم و همچنین کرانههای دریای خزر قابل رؤیت
است.کوه دماوند در سیام تیرماه سال ۱۳۸۷ به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران
در فهرست آثار ملّی ایران ثبت شد.همچنین کوه دماوند از سال ۱۳۸۱ به عنوان
«اثر طبیعی ملّی» در شمار مناطق چهارگانهٔ ارزشمند از نظر حفاظت محیط زیست
قرار گرفتهاست.از دماوند در اساطیر ایران هم یاد شدهاست و شهرتش بیش از
هرچیز به این سبب است که ضحاک (پادشاهی ستمگر و اژدهافش) در آن به بند
کشیده شدهاست. در آثار ادبی فارسی نیز فراوان به این اسطوره و به طور
کلّیتر کوه دماوند اشاره شدهاست. دماوند دارای چشمههای آب گرم زیادی
است.
دریاچه ساهون: اين درياچه در دامنه هاي جنوب غربي
قلعه دماوند، نزديك روستاي نوا قرار گرفته است. ارتفاع آن از سطح دريا بيش
از 3000 متر است. در گذشته بيش از 1000 هكتار وسعت داشته و تا نيم قرن پيش
پر از آب بوده كه به مرور زمان بر اثر دخالتهاي انسان حجم آب آن كم شده
است. در حال حاضر به صورت مردابي در آمده است.
دشت و آبشار دریوک:
یکی از بکرترین مناطق طبیعی در ایران است که در مازندران، آمل قرار دارد
یک دشت وسیع و زیبا وبا آبشاری بلند و کشیده با سنگ لاخهایی سخت که طبیعتی
زیبا برای گردشگران و کوه نوردان است.آبادي زيباي نمار، هم که در بالا دست
این منطقه قرار دارد دارای مناطق دیدنی زیادی همچون آبشار و دشت سرسبز
دريوك، چشمه هاي آب معدني و چهل چشمه و چشمه لهرا می باشد.از دیگر منابع
طبیعی این منطقه دشت بالایی و پایه کوهای آن است.
رود کرسنگ: رودی خروشان در منطقه کرسنگ واقع شده است و از روستاهای اطراف عبور می کند.
آب گرم لاریجان:
به علت شرایط خاص زمینشناختی در دامنههای البرز به ویژه اطراف قله
دماوند، آبهای معدنی با خواص مختلف درمانی وجود دارد که مهمترین آنها در
روستای آبگرم مجموعهای جذاب را پدید آوردهاست. روستای ییلاقی و خوش
آبوهوای آبگرم در دامنهٔ قله دماوند قرار دارد. جاده دسترسی به آن پس از
طی ۷۰ کیلومتر در مسیر توریستی هراز که شهر آمل را به تهران متصل میکند در
محل گزنک توریستی هراز که شهر آمل را به تهران متصل میکند در محل گزنک
بخش لاریجان از راه اصلی جدا شده و به سمت غرب در مسیر کوهستانی و آسفالته
ادامه یافته و پس از عبور از روستای ییلاقی گزانه به آبگرم میرسد. آبهای
گرم معدنی این روستا با حرارتی در حدود ۶۲ درجه سرشار از مواد گوگردی بوده و
به همین دلیل برای درمان انواع بیماریهای پوستی، دردهای استخوان، مفاصل و
روماتیسم مفید میباشد.
دریاچه تار و هویر: در
پایین دست دوبرار لاسم در آمل قرار دارند.این دو دریاچه در فاصله حدود 500
متری از یکدیگر قرار دارند. بیشترین درازای دریاچه تار 3/1 کیلومتر و
میانگین پهنای آن 400 متر و درازی دریاچه هویر حدود 900 متر و میانگین
پهنای آن 150 متر است.دو دریاچه روی هم نزدیک به 7/0 کیلومترمربع وسعت
دارند. سرشاخه آبهایی که به این دریاچهها میریزند، چشمهساران کوههای
قرهداغ، سیاهچال و شاهنشین در شمال و آبراهههای فصلی از جنوب است که
قسمتی ازآب آنها وارد دریاچهها میشود و قسمتی دیگر، آب رودهای تار و
هویر را تأمین میکنند.
پارک ملی لار: پارک ملی لار که
دارای اکوسیستمهای کوهستانی مرتفع و آبی میباشد، در دامنهٔ جنوب غربی
دماوند. منطقه حفاظتشده لار بین استانهای تهران و مازندران و در موقعیت
۳۵٬۵۴ عرض شمالی و ۵۱٬۳۳ طول شرقی قرار دارد. دریاچه ۲۰ کیلومتری لار یکی
از مراکز تفریحی این منطقهاست. وسعت این پارک در حدود ۳۰،۰۰۰ هکتار است.
قدمت تاریخی دره لار به قرون اولیه اسلام میرسد و در چند سده اخیر به سبب
داشتن آب و سبزه خوب مورد توجه خاص بودهاست که از ۲۷ سال پیش این منطقه با
وسعت ۷۳۵۰۰ هکتار به پارک ملی تبدیل شد، در سال ۱۳۵۷ پارهای تغییرات در
حد و حدود منطقه داده شده و از سال ۱۳۶۱ برابر مصوبه شورای عالی حفاظت محیط
زیست به منطقه حفاظت شده تبدیل و در سال گذشته نیز منطقه مذکور مجدداً طبق
مصوبه شماره ۱۹۷ مورخ ۲۵/۷/۱۳۸۰ شورای عالی حفاظت محیط زیست به پارک ملی
ارتقا یافت و قسمتهای گستردهای از حوزه آبخیز لار نیز با مصوبه قانونی به
عنوان منطقه شکار و تیراندازی ممنوع اعلام شدهاست.
غار کمربن: غاری
که اابته حفرهای ورودی آن دست کند شده است و در منطقه لاسم کنار هفت ابشار
قرار دارد که به صورت زیر زمینی می باشد که نسبت آن را به دوره اساطیری
داده اند.
آب آهن آب فرنگی لاریجان: آب آهن فرنگی در منطقه کوهستانی لاریجان در آمل قرار دارد و برای رماتیسم و بیماری پوستی مفید می باشد.
آب معدنی گرو کلرد: آب معدنی گرو کلرد از دل شنگ ها به بیرون می ریزد و از آبهای معدنی و طبیعی شفا بخش بوده است.
آبشار یخی:
آبشار یخی از عجیب ترین آبشارهای جهان، آبشاری است در ارتفاع ۵۱۰۰ متریاز
جبههٔ جنوبی کوه دماوند. ارتفاع این آبشار بین ۷ تا ۱۲ متر گفته شده و به
جز در زمانهای کوتاهی از تابستان که برای مدت کوتاهی باریکهٔ آبی از کنار
آن جاری میشود، در سایر زمانها یخزده است.دسترسی به این آبشار، نیازمند
منحرفشدن از مسیر اصلی جبههٔ جنوبی است.این آبشار با قرار داشتن در ارتفاع
۵۱۰۰ متری، از نظر ارتفاع از سطح دریا مرتفعترین آبشار خاورمیانه است.
آب معدني استراباكو:
اين آب گرم بين راه لاريجان به روشاق، نزديك روستاي بايجان در محلی به نام
قلابن قرار دارد، از كوهي مي جوشد و پس از چند متر به رودخانه هراز می
ريزد. آب اين چشمه ماده ای به نام زبيق دارد كه درمان امراض جلدی ، به ويژه
بيمارهای عفونی مؤثر و عالی است.
گرمارود: رودخانه
گرمارود داراي طولي حدود 50 كيلومتر ميباشد كه از ارتفاعات شمالي رشته
كوههاي البرز بنام هليبار سرچشمه ميگيرد و در مسير خود تراسهاي آبرفتي
زيبايي را بر جاي گذاشته است. در حول و حوش اين رودخانه دو چشمه آبمعدني
اصلي به نامهاي «گرو» و «لالهزار» و دهها چشمه آب معدني فرعي وجود دارند
كه به سبب دارا بودن املاح معدني گوناگون داراي خاصيت درماني شفابخش براي
امراض پوستي و دردهاي مفصلي ميباشند بستر رودخانه از بالا به پايين از
تخته سنگ، قلوه سنگ و شن تشكيل شده است جريان آب رودخانه طوري است كه با
حفر بستر خود در جاهاي مختلف حوضچههاي مناسب براي شنا ايجاد نموده است كه
در تمام مدت تابستان بالاخص روزها بيشتر مردم ناحيه آمل به طول تقريبي 15
كيلومتر در فاصلههاي مجزا به شنا در داخل آن ميپردازند. روستاي جنگلي
بليران نيز بر روي تراس آبرفتي رودخانه گرمارود واقع شده و به سبب همجواري
با رودخانه پرآب گرمارود از جاذبه و چشمانداز ويژهاي برخوردار است، مصالح
خانههاي اين روستاي جنگلي عمدتاً از چوب و گل است. فرم خانهها با معماري
ويژهخانههاي جنگلي منطقه تطبيق يافته است. جاده دسترسي به اين منطقه
زيبا از روستاي معروف كمدره واقع در كيلومتر 15 جاده قديم آمل به بابل
ميباشد. به دليل اينكه جاده خاكي و جنگلي است همه كساني كه تاكنون به نيت
طبيعت درماني و طبيعت گردي به گرو و لالهزار در گرمارود سفر كردهاند با
شوق و علاقمندي اين محيط طبيعي بكر و باصفا را به عنوان مكان تفريحي دايمي
خود در فصل بهار و تابستان پذيرفتهاند.
آبشار شاهان دشت:
از بکر ترین آبشارها، آبشار شاهاندشت در روستای شاهاندشت واقع در کیلومتر
۹۶ جاده هراز(در ۶۵ کیلومتری شهر آمل) بخش امیری آمل قرار دارد و از سمت
جاده نسبت به آن دید وجود دارد.این آبشار پرآب، دائمی و عظیم، درجانب جنوبی
جاده و رودخانه هراز باشکوهی وصفناپذیر خودنمائی میکند. که از کنار قلعه
شاهاندشت بر روی یککوه هرمی شکل مشرف به روستای شاهاندشت به پایین
میریزد.در ارتفاعات مشرف به روستای شاهاندشت آبشار شاهاندشت با ارتفاع
تقریبی ۵۰ متر که یکی از بزرگترین آبشارهای استان مازندران به شمار میرود.
دهکده الیمستان:
یکی از زیباترین مناظر را درفصول بهار وتابستان به گردش گران وطبیعت
دوستان نوید می دهد.این جنگلها محل رویش گیاه " الیما " ست که دراردیبهشت
ماه رشد می کند. می گویند نام جنگل الیمستان نیز برگرفته ازآن می
باشد.الیمستان یکی از مناطق توریستی ایران در آمل است که تورهای زیادی از
جوانان برای تفریج و سفر به دل طبیعت الیمستان می زنند این منطقه نگاه
عکاسان داخلی و خارجی راه هم به خود جذب کرده و طبیعت بکر و زیبایی جنگلها و
مراتع و سر سبزی آن وصف نشدنیست.آب مردم آن از چشمه تامين مي شود و محصول
آن غلات، لبنيات و عسل است. اما از همه اين ها گذشته، قله اليمستان هم يکي
ديگر از جاذبه هاي اين روستا است که در زمستان و بهار کوهنوردان زيادي را
به خود جذب مي کند. قله اي که حدود ۲۵۱۰ متر ارتفاع دارد و يکي از بهترين
گزينه هاي کوهنوردي در زمستان به شمار مي رود. اگر اهل کوهنوردي باشيد، اين
قله با تمام جاذبه هاي طبيعي اطرافش بهترين گزينه سفر کوهنوردي شما به
شمار خواهد رفت.
کوه انر:قله دور افتاده اِنِر در جنوب
منطقه نمارستاق است مازندران در شمال قله دماوند قرار دارد. بررسی
توپوگرافی قله : انر که در واقع منتهی الیه جناح شمالی یال سرداغ می باشد،
از سمت شمال با تشکیل قلل متعدد 3800 متری به قله کهون و ناظر و از سمت شرق
به قلل زردسر در شمال ناندل متصل می شود.
پاک نم.نه گردشگری هلومسر:
پارک نمونه سال 90 ایران،پارکی طبیعی و بزرگ در آمل که فضايي بسيار تميز
با پتانسيل و خدمات دهي بالا براي مردم و مهمانان در خود اندیشیده است و در
سال نورد هم مصوب به منطقه نمونه گردشگری شده است.که دارای پلاژها و پیست
اسکیت و دوچرخه سواری است.
بلیران: بلیران از مناطق
ویژه گردشگری است که با دارا بودن پتانسیلهای گردشگری وآب درمانی رودخانه
(گرمارود) و قلعه و تپه های باستانی قبل از اسلام مورد توجه مسئولین استانی
ومنطقه قرار گرفته بدین لحاظ وبا توجه به استقبال گروههای مختلف گردشگری
این منطقه بعنوان یک منطقه بکر با چشمه و رودخانه و فضای سبز زیبا قرار
گرفته و غیر از طبیعت آن به تاریخی بودن این منطقه می شود اشاره کرد که سر
نیزه ها دوره عصر آهن در این منطقه زیاد پیدا می شود.اجرای تور در بلیران
وحومه هر هفته در گروههای مختلف وبا برنامه های متنوع اجرا میگردد و همچنین
خانواده ها برای تفریح در کنار طبیعت و رود به این روستا زیبا می روند.
آبشار آلامل:
اين آبشار از دامنههاى شمالى دماوند سرازير مىشود و بيش از ۱۰۰ متر
ارتفاع دارد ، و آب فراوان آن چون پودرى نمناک در هوا پخش مىشود و
منظرهاى بسيار بديع کمنظير دارد.
تالاب آمل سرخرود:
این تالاب در ما بین بخش سرخرود و شهرستان آمل قرار دارد که هر سال
پرندگان زیادی به این تالاب کوچ می کنندفاین تالاب زیر نظر اداره نگه داری
تالاب و مراتع آمل است.
آبشار پرو مد: آبشاری روان در
دل کوه در منطقه یور امیری در دهستان دینان قرار دارد که هر ساله گردشگرهای
زیادی برای تفریح تلبستان به این مرتع و آبشار می روند.
آبشار شیخ علی خان:
این آبشار نام خود را از رود زیار گرفته است و حدود 40 متر ارتفاع دارد .
مناظر سرسبز و کوهستانی و چمنزارهای زیبای اطراف و حواشی آن ، از این آبشار
عنصر ممتاز طبیعی جهانگردی پدید آورده اند.
آبشار قلعه دختر: آبشار
قلعه دختر آمل-لاريجان هنگامي که از گردنه امامزاده هاشم به سمت پلور
سرازير مي شويم، درست بعد از اولين پل و در نزديکي تاسيسات تونل امامزاده
هاشم، آبشار کوچکي بر روي صخره هاي غرب جاده به نام آبشار قلعه دختر ديده
مي شود که براي کوهنوردان، ابتداي مسير شرقي صعود به قله گل زرد به حساب مي
آيد. چشمه زيباي قلعه دختر نيز در مجاورت آبشار واقع است. زيبايي اين
آبشار مسافران بسياري را به توقف و استراحت در کنار آن مجبور مي کند.
کاعون:
قله کاعون در غرب دره هراز و شمالغرب قله دماوند سربرافراشته. در حوالی
کاعون چند قله کوتاهتر به شرح زیر مشاهده میشوند:--قله فرعی کاعون ۳۹۵۶ متر
(به روی یال غربی کاعون)--دو قله مخروطی شکل بی نام در غرب به ارتفاعهای
۳۸۹۸ و ۳۸۹۰ متر--دو قله در شمال به نام سیارو هر دو به ارتفاغ ۳۷۸۳
متر،دامنه های شمالی و شرقی این قلل به شاخه های رودخانه دریوک (پنیری)
منتهی میشوند و دامنه های جنوبی آنها به دره رودخانه سه سنگ مشرف میباشند.
در جنوب رودخانه سه سنگ چندین قله ۴۰۰۰ متری که بلندترین آنها دوخواهران
(۴۳۳۸ متر) و چپکرو (۴۲۶۰ متر) میباشند به چشم میخورند. بر خلاف قلل جنوب
رودخانه سه سنگ که شیبهای تند و بعضا صخره ای دارند اکثر دامنه های کاعون
شیبهای نسبتا ملایمی دارند. به همین لحاظ کوهنوردانی که در فصل تابستان به
کاعون صعود میکنند احتمالا با هیجگونه مشکل فنی روبرو نمیشوند.دامنه های
کاعون پوشیده از سنگریزه هایی به رنگ سبز مایل به خاکستری میباشند. به روی
بعضی از قلل اطراف کاعون سنگریزه ها صورتی رنگ مینمایند. این رنگها همراه
با لکه های سفید برف غلفهای سبز و آسمان آبی زیبایی توصیف ناپذیری به منطقه
میبخشند.اگر قصد صعود به کاعون و بازگشت به نقطه مبدا در یک روز را دارید
بهتر است خود را برای یک راهپیمایی ۳۳ کیلومتری آماده کنید (رفت و برگشت).
نزدیکترین آبادی به قله کاعون روستای نمار (نمارستاق) به ارتفاع ۲۱۵۰ متر
در شرق کاعون میباشد. کاعون معمولا در یک برنامه چند روزه به همراه قلل
دیگر منطقه دوخواهران صعود میشود.
آبشار سرآسیاب:آبشار روان و زمینی در منطقه رینه آمل است که دارای آبی زلال و گوارا است
طرح آبریز هراز: طرح
آبریز هراز یکی از بزرگترین طرح ها آبریزی اجهان است که در آن به پرورش
گوناگون ماهی ها پرداخته می شود و به عنوان یک جاذبه طبیعی هم استفاده می
شود.
موسسه تحقیقات برنج کشور: آمل از بزرگترین شهرهای
کاشت و برداشت برنج وتجارت صنعتی برنج است که معاونت موسسه تحقيقات برنج
كشور در مازندران با سابقه بیش از 4 دهه فعاليت تحقيقاتي، در حال حاضر یکی
از موثرترین واحدهای پژوهشي داراي فعاليتهاي تحقيقاتي كاربردي و اثرگذاري
شاخص در توليد برنج كشور ميباشد. فعاليت هاي تحقيقاتي معاونت در بخش هاي
مختلفی از جمله اصلاح و تهیه بذر، آفات، بيماريها و علفهاي هرز، خاك و آب و
فني و مهندسي بوده و در زمینه بهنژادی، به زراعی، خاک و تغذیه، شناسایی و
مدیریت آفات، بیماری ها و علف های هرز، آبیاری، صنایع غذایی و همچنین
تولید بذور سوپرالیت و مادری ارقام پرمحصول برنج فعالیت می نماید.
کارگاه زغال: یکی از فعالترین کارگاههای زغال است که در منطقه بلیران قرار دارد و تمامی کارهای آن به صورت دستی انجام می شود.
مرکز پرورش نهال زیتون:
یکی از بزرگترین مراکز پرورش نهال زیتون است که در آن میتوان به تهیه و
کاشت و برداشت نهال زیتون پی برد و تحقیقات خاکی و بهره برداری انجام داد.
منطقه حفاظت شده چلاو چلاو یک منطقه زیبا با آب هوای بسیار معتدل است که
دارای تپه ها و مراتع بی شمار که در آن به صورت جاذبه طبیعی و تحقیقاتی
استقاده می شود.
منطقه حفاظت شده سیاه بیشه: منطقه سیاه بیشه از مراکز حفاظت شده مخابراتی ایران است که در آن چندین دکل مخابراتی و آنتن های ارتعاشی نصب شده است.
منطقه حفاظت شده چلاو:منطقه ای کشیده شده در منطقه اولیه جاده هراز می باشد.
دریاچه امامزاده علی:
دریاچه امامزاده علی در نزدیکی آب اسک آمل در جاده هرازو حدود هشتاد
کیلومتری تهران واقع شده . برای رسیدن به آن از مسیر جاجرود ، آبعلی ، پلور
و آب اسک می بایستی عبور کرد . سالها پیش محل فعلی دریاچه همانند سایر
نقاط رودخانه هراز،تقریبا رودخانه ای کم عمق و کم عرض بود. لیکن در بهار
سال 1377 یکی از بزرگترین زمینلغزشهای جاده هراز به وقوع پیوست. خوشبختانه
با تخلیه بموقع کلیه اماکن مسکونی-تجاری اطراف محل، این حادثه تلفات جانی
در بر نداشت. لیکن 600 متر از جاده هراز، یک روستای ییلاقی 15 خانواری خالی
از سکنه بنام پشتک، زائر سرا و بقعه سه امامزاده و تخریب شدند. این دریاچه
محل زندگی ماهی قزل آلای خال قرمز و رنگین کمان است. کف دریاچه پر از
درختان و گیاهان باقی مانده از آثار قبل ازرانش کوه می باشد.
ذغال سنگ کرسنگ:در حال حاضر 3 دهانه تونل در منطقه وجود دارد که از این 2 دهانه چهار لایه k4,k3-k2-k1 یا در حال استعمال است و یا در دست اقدام می باشد.
قلعه کش: محوطه
باستانی قلعه کش در حاشیه غربی و جنوب غربی روستای قلعه کش بخش دابودشت
شهرستان آمل قرار دارد. در مجموع تعداد 16 گمانه آزمایشی در پیرامون بلافصل
محوطه قلعه کش به منظور تعیین حریم در این محوطه زده شد، که علاوه بر مشخص
کردن عرصه واقعی محوطه(17 هکتار)، یافته های بسیار ویژه ای مربوط به ادوار
پیش از تاریخی آهن، مفرغ،کلکولتیک بدست آمد که از جمله آنها می توان به
پیکره حیوانی، تدفین انسانی، مجموعه سفالین قابل گاهنگاری نسبی و... اشاره
کرد.
رود کتلکش با ورود به یک پیچ از سرعت جریان آن کاسته می شود و
احتمالاً کاهش سرعت جریان آب، استعمال و انشعاب گیری از آب رودخانه جهت
مصارف کشاورزی را آسان می گرداند و از دوره های مختلف مکانی مناسب برای
گروه های انسانی بوده است که در نتیجه استقرار این گونه ها در طول بازه
زمانی طولانی، تپه ای را ایجاد کرده است که امروزه در میان دشت هموار منطقه
دابودشت به خوبی خودنمایی می نماید و اثری نامتجانس با ساختار طبیعی و
هموار منطقه پدید آورده است. تپه در حصار زمینهای کشاورزی است که در فصول
مختلف سال به کشت گیاهانی همچون برنج و سبزیجات اختصاص می یابد. چشم انداز
امروزی محوطه به گونه ای است که در سطح تپه در طول سالیان متمادی ( به قول
برخی از اهالی حدود 100 سال) افرادی بر روی آن در قسمت جنوب و شرق محوطه
ساکن شدند و دست به ساخت و سازهای زیاد مسکونی زدند که این امر خود باعث
تخریب محوطه طی سالهای متمادی شد. در قسمت شمال و غرب و بخشی از شرق به
عنوان مزارع کشاورزی بوده که جهت کشت صیفی جات، سبزیجات و درختان میوه
استفاده می شده است. از یافته های فرهنگی در بررسی های سطحی می توان به
سفالهای پیش از تاریخی و تاریخی که بصورت سفالهای خاکستری تیره و روشن،
قرمز ساده و بعضا منقوش و همچنین سفالهای دوره اسلامی خصوصا سفالهای نوع
اسگرافیتو اشاره کرد. قابل ذکر است تعدادی جوش کوره در ابعاد مختلف و
تعدادی ابزار سنگی نیز بر سطح تپه یافت شد.
سفال خاکستری تیره و روشن
بیشترین نوع سفالهای کشف شده را تشکیل میدهند. تئینات بکار رفته بر روی
سفالهای خاکستری ، شامل نقوش داغدار بصورت خطوط موازی و متقاطع، و همینطور
نقوش کنده بصورت خطوط موازی می باشد. این گونه سفالین اکثرا دارای آمیزه
ماسه ریز بوده . در بخش غربی تپه سه ظرف سفالین بدست آمده که دو نمونه آن
خاکستری بوده است. یکی از ظروف بصورت خاکستری تیره بوده که دارای نقش گندمی
افزوده می باشد. نمونه چنین ظرفی در تپه حصار دامغان و در دوره IIIC گزارش
شده است. ظرف سفالین دیگر بصورت خاکستری روشن و از نوع ظروف لوله دار است
که شامل یک دسته نیز بوده ودارای تزئین نقش سوزنی در بخش بالایی بدنه می
باشد. یک ظرف سفالین نا متقارن که از لحاظ تکنیک ساخت در سطح بالایی قرار
نداشته در کنار تدفین یافت شده قرار داشته است، که این ظرف فاقد هرگونه
تزئینی بوده است .
سفال قرمز رنگ یافت شده در این محوطه خود به سفالهای
قرمز ساده و منقوش تقسیم می شوند. سفالهای قرمز ساده بیشتر مربوط به
سفالهای عصر آهنی و احتمالا تاریخی بوده، یک نمونه ظرف کامل قرمز رنگ در
بخش غربی تپه و در کنار ظروف خاکستری ذکر شده یافت شد، این ظرف بصورت کاسه و
فاقد هرگونه تزئین و بصورت دودزده بوده است .
. گونه های دیگر سفالین
یافت شده، سفال نوع آشپزخانه می باشد. این مجموعه سفالین بصورت ضمخت و
دارای آمیزه صدف بوده و بیشتر در نزدیکی سنگچینهای اجاق یافت شده در گمانه
ها ، دیده شده است .تعدادی ابزار سنگی که همگی آنها از نوع سنگ چرت می باشد
و اکثرا بصورت تراشه بوده در گمانه ها یافت شد. اکثر ابزار های یافت شده
دارای روتوش در دو طرف آنها بوده و همچنین آثار سیلیکات برروی برخی از آنها
نمایان است .
پیکره حیوانی در بخش شمالی تپه یافت شد. این پیکره که یک پا و بدنه آن سالم مانده ، به شکل گاو نر است .
در
بخش جنوبی تپه نیز به بقایایی از معماری دوره اسلامی یافت شد. شکل ظاهری
این معماری ، شبیه به دهانه یک ورودی با شکل طاق مانند است.
بخش شرقی
تپه و در فاصله 300 متری از آن یک تدفین انسانی بدست آمد. این تدفین در جهت
شرقی-غربی قرار گرفته و سر آن احتمالا بر روی یک تخته سنگی قرار داشته
است. این تدفین بصورت چمباتمه ای بوده، طوریکه پاها کاملا بسمت شکم جمع شده
، همچنین انگشتان دست راست برروی دست چپ و زیر سر قرار گرفته است. از
اشیائ بدست آمده از کنار تدفین می توان به یک ظرف سفالی خاکستری ساده با
گردن بلند نا متقارن، یک خنجر مفرغی که نوک آن دقیقا برروی سر اسکلت قرار
داشته و انتهای آن بسمت جناغ سینه بوده، یک گلوله گلی موسوم به فلاخن در
پشت سر تدفین و همچنین دستبندی(احتمالا نقره ای) بر روی یکی از دستهای این
اسکلت اشاره کرد. بر اساس برآمدگی پیشانی و لگن آن می توان تشخیص داد که
این تدفین متعلق به یک مرد بوده است.ملاک تاریخ گذاری این تدفین بر پایه
مقایسه سفالی و نمونه مشابه آن در گوهر تپه بهشهر صورت پذیرفت که در راستای
آن، می توان چنین نتیجه گیری کرد که این تدفین متعلق به عصر آهنII می
باشد. لازم به ذکر است یافت یک تدفین انسانی در فاصله 300 متری شرق تپه
باعث پردازش فرضیه های بسیاری نظیر جدایی فضای استقراری از گورستانی در عصر
آهن می شود
سفال دوره اسلامی: سفالهای دوره اسلامی یافت شده اکثرا از
نوع سفال اسگرافیتو بوده است. اینگونه سفالین دارای نقوش عموما سبز و سیاه
برروی زمینه کرم رنگ بوده و از لحاظ تعداد، سفالهای دوره اسلامی از تراکم
کمتری نسبت به دوره های پیش ار تاریخی برخوردار بوده است .
دیگر:از تپه های دیگر می توان به مناطق لاریجان و منطقه روستایی آمل اشاره کرد.
یخچال دوبی سل:یابه
قول محلی ها دیوسر به صورت نوار کم عرض تری نسبت به سیوله ازارتفاع تقریبی
400متری به صورت زبانه بلند تا قله امتداد دارد. شیب آن بسیار تند است وبر
روی آن ریزش های مداوم سنگ جریان دارد.
جاذبههای ورزشی
قله امامزاده قاسم:
قله ای است با ارتفاع 2570 متر از سطح زمین با هوایی مطبوع که اصلی ترین
راه برای سعود به این قله از الیمستان است.هرساله تعداد زیادی از کوهنوردان
ایرانی و خارجی به این قله صعود میکنند.
کلکچال: نام
کوه و غاری است در نزدیکی آمل. در روایتهای اساطیری پایتخت منوچهر،
پادشاه پیشدادی ایران در زمان پهلوانی سام نریمان نیای رستم بودهاست.
آثاری از زندگی انسانهای پیش از تاریخ در آن یافت شده است.به اعتقاد مردم
محلی، این غار خانه دیو سپید بوده است.
پلاس: فلالس
یا پلاس مرتعی زیبا در ارتفاع 2700 تا 2900 متری محصور در میان رشته کوههای
البرز, در ضلع شمال شرق منطقه امیری لاریجان است. از شمال آرمیده در سایه
دیواره عظیم بُرز و از غرب زیر نگاه تماشایی دماوند. دو دیواره 85 و 100
متری, آبشار 50 متری برز را چون نگینی در بر گرفته اند که با وجود کم آبی
این روزها, همچنان چشم نواز و روح افزاست. ارتفاع رشته کوه صخره ای برز از
3000 متر در کنار آبشار تا 3770 متر در غرب می رسد.اسپه چشمه (چشمه سفید)
پر آب ترین چشمه این منطقه است, با خنکای زبانزدی که نگه داشتن دست بیش از
چند لحظه در آن میسر نیست.
غار اسک: این غار در نزدیکی
آب اسک ، در دره هراز واقع شده است . حدود یک ساعت از روستای پیاده روی
دارد که از کنار ارتفاعات و حواشی رود هراز می گذرد. طول غار در حدود 370
متر است و مسیرهای متعدد کوچکی نیز دارد . دهانه آن بسیار بزرگ و بلند است.
پارک ملی لار: پارک ملی لار که دارای اکوسیستمهای
کوهستانی مرتفع و آبی میباشد، در دامنهٔ جنوب غربی دماوند، و در حوزه
استحفاظی سازمان حفاظت محیط زیست ایران قرار گرفتهاست. منطقه حفاظتشده
لار بین استانهای تهران و مازندران و در موقعیت ۳۵٬۵۴ عرض شمالی و ۵۱٬۳۳
طول شرقی قرار دارد. دریاچه ۲۰ کیلومتری لار یکی از مراکز تفریحی این
منطقهاست. وسعت این پارک در حدود ۳۰،۰۰۰ هکتار است.
غار گل زرد:
روبه روی انبار نمک راهدارخانه پلور، جاده خاکی به طول 4 کیلومتر وجود
دارد که بعد از گذر از روستا و چادرهای عشایر، به نزدیکی غار گل زرد می
رود. بعد از پارک ماشینها در کنار کلبه های انتهای مسیر حدود نیم ساعت تا
دهانه غار که در جانب غربی دره بعدی واقع است باید پیاده روی کرد.غار گل
زرد از خرداد تا شهريور هر سال میزبان بسیاری از کوهنوردان و غارنوردان
ایرانی و خارجی است، در غير از اين محدوده زماني، دهانه کوچک غار به دليل
جاري شدن سيلاب ها بسته مي شود، دهانه غار بسیار تنگ است و باید به حالت
سینه خیز وارد آن شد، هنگام بارندگی احتمال ريزش دهانه ورودي غار بسيار
زياد است و بهتر است یکی از اعضای گروه در بیرون غار بماند.غار بسیار
زیباست، سطح درون غار پوشیده از کربنات کلسیم است و ستونها و قندیلهای آهکی
زیبا در کنار حوضچه های آب سرد کوچک و بزرگ كه تا 4 متر عمق دارند و
جویبارهای زیرزمینی با تابش نور غارنوردان فضايي دلفريب و رويايي ايجاد
كرده است.
کوه دال کمر: کوه دال کمر در ارتفاعات آمل قرار دارد.
ارتفاعات ییلاقات لاریجان:
مربوط به ارتفاعات روستا های لاریجان که از کوه و طبیعت سبز تشکیل شده است
می باشد.که هر یک از جاذبه های آن به بخش جداگانه ای تقسیم و توضیح می
شود.
رود هراز: رودخانه هراز (harāz) که در قدیم،
رودخانه هرهز نیز نامیده میشد از دره لار در جنوب دماوند سرچشمه میگیرد و
روانابهای دره قاضیکلا و جنگلدره نیز از کوههای شمیمکوه، آب زیارو و
لاسم که از کوههای غربی قزقانچای فیروزکوه و آب رودهای جاری از دهکدههای
دلارستاق، نیز به این رود وارد میشوند. رودخانه هراز در یک دره نسبتاً
پهن به طرف شمال جریان یافتهاست و در مسیر آن چندین روستا و محله و حداقل ۸
کارخانه شن و ماسه وجود دارد.و بیش از ۱۵۰۰ کیلومتر مربع است. آب زارعی
کشاورزان آمل، فریدونکنار، بخشی از بابل و نور نیز از این رودخانه تامین
میگردد. مهمترین شهرهایی که بر روی مخروط افکنه رودخانه هراز توسعه
یافتهاند عبارتند از شهرستانهای آمل و فریدونکنار. شیب رودخانه هراز در
محدوده کوهستانی بسیار متغیر است. شیب رودخانه هراز از مرز کوهستان تا شمال
شهر آمل ۱۳ در هزار و در محدوده شهر آمل ۷ در هزار میباشد.
پیست و آکادمی گلف استار:
پیست و آکادمی استار در سال ۱۳۸۸ توسط گروه سرمایه گذاری دبی طراحی و آغاز
شده و یکی از مدرنترین آکادمی گلف در ایران است،این آکادمی در جاده هراز
قرار داشت ولی بعدها تخریب شد.
کوه قره داغ:در منطقه لاسم آمل قرار دارد و از مناطق بکر طبیعی است که هر ساله گردشگران زیادی را پذیرا است.
جاذبه ها تاریخی و باستانی
خاستگاه فریدون:شهرت
آن بیش از هر چیز در این است که فریدون از شخصیتهای اساطیری ایران، ضحاک
را در آنجا در غاری به بند کشیدهاست* و ضحاک آنجا زندانیاست تا آخرالزمان
که بند بگسلد و کشتن خلق آغاز کند و سرانجام به دست گرشاسپ کشته شود. هنوز
هم بعضی از ساکنین نزدیک این کوه باور دارند که ضحاک در دماوند زندانی است
و اعتقاد دارند که بعضی صداهایی که از کوه شنیده میشود، نالههای
هموست.در تاریخ بلعمی محل زیست کیومرث کوه دماوند دانسته شدهاست و گور
فرزند وی هم آنجا دانسته شدهاست. با این تفصیل که چون فرزندش کشته شد
خداوند چاهی بر سر کوه برآورد و کیومرث فرزند را در چاه فروهشت. بلعمی سپس
از مغان نقل کند که کیومرث بر سر کوه آتش افروخت و آتش به چاه اندر افتاد و
از آن روز تا امروز (روزگار بلعمی) ده پانزده بار پرزند و به هوا برشود و
از مغان نقل میکند که این آتش دیو را از فرزند او دور دارد. به گفتهٔ
تاریخ بلعمی جمشید به طبرستان به دماوند بود که سپاه ضحاک به وی رسید.بنا
به روایتی نبرد لشکر فریدون به سپاهسالاری کاوه با ضحاک در حوالی دماوند
بود. دماوند بار دیگر در گاه پادشاهی منوچهر مطرح میشود؛ آرش کمانگیر از
فراز آن تیری انداخت تا مرز میان ایران و توران را تعیین کند.بعدها با پا
گرفتن اساطیر سامی در ایران برخی شخصیتهای این اساطیر هم با دماوند
ارتباطاتی یافتند. از جمله «عوام معتقدند که سلیمانبن داوود، یکی از دیوان
را که «صخر المارد» (سنگ سرکش) نام داشت در آنجا زندانی نمود. گویند، بر
قلهٔ دماوند، زمین هموار است و از چاهی که بر فراز آن قرار دارد، روشنی
بیرون آیدپناهگاه تخت فریدون در سال 1355توست کوهنوردان و اهالی روستای
گزانه ساخته شده است.
پل دوازده چشمه: یک پل زیبا بر
روی رود هراز با معاری ایرانی که در عصر سلطنت شاه عباس صفوی بر روی رود
هراز در مرکز شهر آمل در ابتدای خیابان سبزه میدان احداث گردیده و در دوران
قاجار به طور کامل مرمت و بازسازی شده و دو بخش شرقی و غربی شهر را بهم
متصل میکند.گرچه این پل قبل از دوره صفوی وجود داشته ولی در زمان شاه عباس
صفوی به طور کامل احداث گردیده است.از خصوصیات این پل (به نیت دوازده
معصوم) دارای ۱۲ طاق و دهنه میباشد که هر یک بر پایههای مستطیل شکل
استوار شدهاند به صورتی که ارتفاع آخرین نقطه طاقهای قوسی شکل در محل
تیزی تا سطح رودخانه حدود ۷ متر میباشد. فاصله بین هر پایه با پایه دیگر ۶
متر بوده که در ضلع جنوبی و در قسمت مخالف جریان آب دارای سیل برگردان
میباشد.طول این پل تاریخی و دیدنی ۱۲۰ متر و عرض آن ۴۰/۶ متر است.این پل
یکی از پل های تاریخی است نمادها و یاد این پل عظمت عجیبی دارد.
پل فلزی:
پل فلزی یا پل معلق آمل مربوط به دوره پهلوی است و در آمل، داخل شهر، جنب
پل دوازرده پله واقع شده است.پل معلق دو پل معلق یک سان کنار هم است که يکي
از بناهاي با شکوه و ارزشمند توريستي شهر آمل محسوب مي شود.يکي از اولين
نمونه هاي پل هاي بزرگ و جديد ايران است و این اثر در تاریخ این پل به نام
پل معلق هم شناخته می شود.به اين علت آن را پل معلق مي خوانند که اگر پايه
هاي زيرين آن بر اثر سيل تخريب شود کمانهايي بالاي آن را نگه مي دارند.این
پل را مهندسان آلمانی ساخته اند که سازه این پل به صورت یک معماری ایرانی
است.اين پل در فهرست آثار ملى به ثبت رسيده است.
آرامگاه هفت تنان: این مقبره به صورت سه برج آرامگاهی کوچک اما با قرنیس و هشت ظلعی زیبا است.
ضحاک چال:
در نيم فرسنگي تينه در جهت مغرب روستايي به نام كرف وجود دارد در اين
روستا جايي به نام ضحاك چال معروف است چرا كه مردم معتقدند ضحاك را در كرف
زنداني كردند ومحل زندانی او به ضحاك چال معروف است.در ضمن مرتعي كه فريدون
در آن جا پرورش يافت به تخت فريدون تخت فريدون شهرت دارد.
شکل شاه: شکل
شاه اثری تاریخی است در منطقه لاریجان که به دستور ناصرالدین شاه از شمایل
وی و تنی چند از ملازمانش بر دل صخرهای بر سر راه جاده تاریخی هراز (تنگه
بند بریده) و در نزدیکی چشمه آب معدنی استراباکو، در تاریخ ۱۲۹۵ ه. ق.
حجاری شدهاست.این اثر کتیبه و شکل کنده کاری شده در دل کوه است و اثر
مشابهش در تنگه واشی که تصویر فتحعلی شاه قاجار را نمایش دادهاست. رکن
الاسفار، از معاصران ناصرالدین شاه که هردو اثر و هر دو پادشاه را دیدهاست
نیز نظر مشابهی دارد.
حمام شاهعباسی: یکی از
شاهکارهای دوره قاجار و صفوی است،بنای اين حمام به شكل معماری دوره قاجاريه
و با گنبدی خزانه ای و دارای دو وروی جداگانه برای مردان وزنان است،خزانه
های حمام به صورت دایرهو بالای ان سه طاق یا سه گنبد بلند است قرار دارد.
مسجد میرزا محمد علی:
اين بنا در نياکي محله ذآمل و متصل به تکيه نياکي واقع گرديده که در سال
1255 ه-.ق توسط ميرزا محمد علي نياکي بنا گرديده و در دوره هاي بعد،
تغييرات و تعمييراتي در آن انجام شده است. بر بالاي محراب، لوحه اي چوبين
متضمن کتيبه اي مورخ 1255 ه-.ق نصب شده است.
بقعه شمس آل رسول:
برج آرامگاهی شمس آل رسول در شهر قدیم آمل قرار دارد،بنا مربوط به قرن نهم
هجري قمري بوده و از وسعت قابل ملاحظه نسبت به بناهاي دوره خود
برخورداراست بقعه بصورت چهار گوشه و گنبد مخروطي است وگنبد آن دو پوش مي
باشد كه هر دو پوش آن در اثر زلزله و عوامل جوي منطقه خراب شده است عمده
تزيينات بنا طاق و قوس و قرنيسهاي آجري و كاشيكاري در قسمت فوقاني است.در
طوماري كه در زمان صفويان نوشته است شمس آل رسول به نام امام زاده شمس آل
رسول خوانده شده است. نکته جالب در بنای این برج ، کاربرد آجرهای با ابعاد و
اندازه های مختلف است که تاریخ گذاری بنا را از راه مصالح شناسی دچار مشکل
می کند ، اما با توجه به شکل کلی و شباهت بسیار آن با برجهای شناخته شده
در منطقه ، از آثار قرن هشتم هجری دانسته شده است.ابن اسفندیار در تاریخ
خود دو بار از این گنبد ها یاد کرده است و چنین می نویسد، السید شمس آل
رسول صلی الله علیه و آله فقیه و صاحب حدیث و از جمله سفاک و عباد ، هنوز (
606 ه.ق ) تربت او برقرار است و مشهد و مزار مشهور ، به محله عوامع کوی بر
در دروازه آمل اراضی گنبدین امروزین که قسمتی از محله پایین بازار است در
زمان ابن اسفندیار محله ای جداگانه به نام عوامه کوی بوده و بر در دورازه
آمل قرار داشته است . در این اراضی پاره آجر و سفال فراوان دیده می شود .
سابقا" با کندن این اراضی آجر های فراوان به دست می آوردند و همچنین ابن
اسفندیار در جای دیگر در کتاب خود می آورد،قاضی حجیم زاهد و عالم و تربت بر
در مشهد شمس آل رسول ، به محله عوامه کوی مکلنوف ذیل عنوان سه گنبد می
نویسد که در خارج شهر آمل بقاعی قدیمی است در حلیکه به جای سه گنبد پنج
گنبد است.رابینو در باره گنبد شمس طبرسی یاد کرده و می نویسد،این گنبد مدور
و به شکل برجی است . جسد شمس آل رسول که عارف و محدثی بود و بازهد و تقوی
می زیست در اینجا به خاک سپرده شده است مزار او در عوامه کوی که از کوی های
شهر قدیم آمل بوده بنا شده است طاق این برج دو پوش بوده و گنبد خارجی و
داخلی داشت که بر اثر زلزله خراب شد.که از این نطرات میتوان گفت اینجا
مقبره محمد بن محمود آملی با نام کامل شمس الدین محمد بن محمود آملی از
دانشمندان پزشکان شهیر ایرانی بوده است.
گرمابه خواجه یعقوب:
پس از اینکه علاءالدوله علی ( 512- 533 ) در مازندران به سلطنت نشست -هیبت
او زیادت شد واصحاب اطراف از فتنه جویی وتحکیم بنشستند- واو سلقام خاتون
را به ساری بنشاند و خواجه یعقوب جوسی را وزیر او گردانید و آرم چمنو و
تلار و اهلم ودیگر مواضع به نان او پدید کرد . بعد از مدتی خواجه یعقوب
مسلمان شد و اسپهد علاءالدوله علی وزارت خویش بدو داد و هنوز ( در حدود
606- 611 ه ق ) به آمل و گرمابه ی او را عمارت پدید است
مسجد جامع آمل:
ازمساجد جامع قدیمی ایرانی است که طبق منابع ذکر شده از سال ۱۱۰۰ به دستور
شاه سلطان حسین صفوی ساخته شده و بعد از گذر از زلزله و آتشسوزی کماکان
پابرجاست.یگانه کتیبه تاریخ دار بنا سنگ نبشته ای است در دهلیز مسجد، حاوی
فرمانی از شاه سلطان حسین صفوی، مورخ به ۱۱۰۶.در منابع بررسی شده، از چند
نفر به عنوان بانی نام برده شده است، از جمله، عثمان بن نهیک و ابراهیم بن
عثمان بن نهیک، عبداله بن قحطبه، عمربن علاو ابوالخصیب و هانی بن هانی.
خطاط سنگ نبشته مسجد محمد ابراهیم همدانی بوده است.مَقدِسی در کتاب خود به
دو مسجد در شهر آمل اشاره کرده است، جامع عتیق، در کنار بازار، و جامع دیگر
در نزدیک آن. وجود دو مسجد جامع در این شهر از دیگرمنابع نیز استنباط می
شود. ابن اسفندیار در تاریخ طبرستان آورده است که ابراهیم بن عثمان بن نهیک
در سال ۱۷۷، در زمان خلافت هارون الرشید، این مسجد را بنا کرده است، و در
جای دیگر، عثمان بن نهیک، پدر ابراهیم را بانی مسجد خوانده است. او در
توصیف ساختمان این مسجد آورده است، چون عمارت تمام شد و خواستند تا قبله
پدید کنند، چهل شبانه روز باران بود. وضع و تعیین به حقیقت میسر نشد، به
حدث و تخمین فرو نهادند. در کتاب از آستارا تا استارباد آمده که امروزه در
مسجد جامع آمل محراب مستقیم (منطبق بر محور بنا) است، ولی نمازگزاران به
سمت راست منحرف می شوند، و این انحراف ظاهراً به همان سبب است که ابن
اسفندیار درباره مسجد ابراهیم بن عثمان بن نهیک یادآور شده است.چنان که
گذشت، قدمت این مسجد به قرن اولیه هجری قمری می رسد، ولی بنا در طی زمان
دچار تغییرات فراوانی شده است. این بنا یک بار در اثر زلزله تخریب و در سال
۱۲۲ به دست آقا علی اشرف مشایی و حاجی گرشاسب بازسازی شد. در سال ۱۳۳۵،
مسجد طعمه حریق شد و بار دیگر متولیان آن را مرمت کردند. در سالهای اخیر،
شبستان جنوبی بنا را تخریب و شبستان دیگری با سازه فلزی بجای آن احداث کرده
اند.
قلعه ملک بهمن: قلعه ملک بهمن (ملک قلا) مربوط
به دوره صفوی است و در شهرستان آمل، بخش لاریجان، روستای شاهدشت واقع شده و
این اثر در تاریخ ۱۹ مرداد ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۲۷۷۸ بهعنوان یکی از آثار
ملی ایران به ثبت رسیده است.[۳۴] این قلعه از قلعه های عظیم ایران است که
در جاده هراز بخش لاریجان شهر آمل و مشرف به قریه شاهاندشت در ۷۵ کیلومتری
جنوب آمل قـرار دارد ایـن قلعه متعلق به حکام پادوسبان است که در سال های
(۰۴۵ ۱ الی ۱۰۰۵) هجری قمری به رویان،کجور،نور.رستمدار حـکومت داشته اند.
بنای قلعه بر روی صخره ای حـــدود۲۲۰متر بالاتر از سطح اراضی شاهاندشت از
لاشه سنگ های بزرگ و کوچک و ملات گچ ساخته شده که به صورت طبقه طبقه و شامل
اتاق ها و قسمت های مختلف ساختمانی است.
برج قدیمی امیری: برجی است در منطقه بالا امیری که در زمان پادشاهان طبرستان نمابر و مقر سربازان و دیدبانی پادشاهان بوده است.
تنگه بند بریده:
آثار بجای مانده از راه باستانی ری به آمل بخشی از راه باستانی هراز در
حوالی وانا است که آثار باستانی مربوط به راه قدیم ری به آمل در آن مشهود
است. مهمترین این آثار شامل دو دیواره مرتفع بصورت دو نیم ستون سنگچین
است که در ارتفاع زیاد نسبت به بستر رودخانه هراز ساخته شده اند.ناصرالدین
شاه در سفرنامه خود این آثار را باقیمانده از دوران اشکانی دانسته و برخی
از محققین معاصر زمان ساخت آنها را دوران ساسانی میدانند.
کاروانسرای کمبوج(گامبوش): کاروانسرای کمبوج (گامبوش) مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان آمل، بخش لاریجان، منطقه پلور واقع شده است.
مسجد آقا عباس: یک
مسجد با سنگ فرش های زیبا و معماری ایرانی است که در بازارچه آمل در شرق
کاردگر محله واقع است .و بنابه گفته خادمین مسجد، موسس آن آقا عباس
دلارستاقی است که در حدود سه قرن پیش آنرا ساخته است ومربوط به سال
1440قمری است.
حمام میر صفی: مربوط به دوره صفوی است و
در شهرستان آمل، بخش دابوشت، روستای امین آباد واقع شده و این اثر در
تاریخ ۷ مرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۹۳۵۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به
ثبت رسیده است.این حمام دارای پلان های بسته و گنبد های کوچک گرد است که هر
کدام را با زاویه به هم متصل کرده است.
موزه تاریخ آمل (ساختمان دارائی):
که به موزه تاریخ آمل تبدیل شده است،یکی از موزه های زیبا و فعال است که
روبرو بیمارستان امام رضا فرار دارد و بنیاد این ساختمان به دوره پهلوی بر
می گردد.
کاخ شهرداری: کاخ شهرداری از جمله بناهای
زیبا دوره پهلوی در کنار رودخانه هراز است این کاخ از پلان و معماری قابل
توجهی برخوردار است که همچنان هم استوار است.
گلدسته مسجد امام حسن عسگری:
یک مناره یا گلدسته بلند که مربوط به دوره قاجار است و در آمل، محله پایین
بازار واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۳۳۰
بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آرامگاه خضر (قدمگاه خضر):
بقعه خضر (قدمگاه خضر) مربوط به سدهٔ ۹ ه. ق. است و در آمل، خیابان
رضوانیه، جنب کتابخانه عمومی شهر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۷ خرداد
۱۳۳۵ با شمارهٔ ثبت ۱۲۴۸ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده
است.در هويت اين «بقعه» معروف به «قدمگاه خضر» در آمل ، منوچهر ستوده ، در
جلد چهارم کتاب از آستار نا استار آباد ،چنين مي نگارد؛ در تاریخ طبرستان و
رویان و تاریخ رویان ، مولف می گوید ؛ " حسن بن علی بن عبدالرحمن شجری
معروف به داعی صغیر ، دستور داد خانه ای برای سادات علوی و حسنی این شهر در
مصلای آمل بنا کنند و فرمود ؛ مجموع سادات آنجا خانه ها ساختند.گمان می
رود این محله ، که سادات در آن خانه بنا نهادند، احتمالا می تواند همان
رضوانیه امروزی باشد. در این محله ، امروزه هم مصلی است که نماز جمعه منعقد
می شود و هم دارای یک بیمارستان مجهز به نام هفده شهریور و کتابخانه عمومی
قرار دارد ، که این کتابخانه از موقوفات بقعه خضر است . ستوده در صفحه 29
کتاب از آستارا تا استارآباد، در بخش معرفی آثار تاریخی آمل می نویسد، در
محل هلال احمر ایران ، سرپل مصلی ، پشت کتابخانه عمومی شهر ، گنبدی است به
نام « خضر » ، که ممکن است مدفن یکی از سادات باشد . داخل این گنبد محلی
معروف به هفت تن است ، که امکان دارد هفت تن از سادات حسینی در این جا به
خاک سپرده باشند.در روایت دیگر آمده که خضر نبی در گذر از ایران بوده که به
آمل آمده و اولین جایی که نقل مکان کرد همین قدمگاه خضر نبی است.
مسجد حاج علی کوچک:
از بناهای عهد قاجار بوده که در پایین بازار واقع است که دارای دو مناره
بلند عظیم است.بنای اولیه این مسجد بیش از دو قرن می رسد اما اخیرا ساختمان
آن خراب ومسجد باشکوهی برسرجای آن در حال احداث است.در سابق این مسجد
دارای گلدسته ای آجرنما بود که پوششی سفالین داشت.
قلعه کهرود:
قلعه ای نیمه بر افراشته در لاریجان است . رابینو نویسد منوچهر مرزبان
لاریجان قلعه کهرود را که بعدها به کارو معروف شد چنان آباد کرده بود که در
هر رشته ٔ صنفی و تجارت افرادی از هندوستان ، مصر و سوریه به آنجا آمده و
اقامت گزیده بودند.
تکیه و پل فیروزکلا: قدیمی ترین
تکیه مذهبی مازندران و پل تاریخی که در روستا فیروزکلا قرار دارد،از پل فقط
خرابه های آن باقی مانده ولی تکیه به طور کامل باقی مانده و برای مراسمات
مذهبی از آن استفاده می شود،از معماری چوبی نفیس آن می توان به دست نوشته و
نقشه ها و شکل های منده کاری و کشیده روی چوب آن اشاره کرد و همچنین سنگ
فرش تکیه فیروزکلا به صوریت تک سنگ ها زیبا است.
دخمه های سنگی کافر کلی: دخمههای
سنگی کافر کلی یا کافر کلیها فضای معماری دست کندی است در مسیر جاده هراز
از پلور به سمت آمل شاهد مجموعه سوراخهایی در دل کوه هستیم که اکثرا با
نگاهی ساده از آن میگذرند.آنچه را که ابن اسفندیار کاتب در کتاب طبرستان،
رویة ۵۷، از جایگاهی به نام وَرْ (وَرِکوه) که به معنی پناهگاه و غار در
کوهستان، یاد کرده است؛ همان است که نمونههایی از «وَرْها» در چند جایگاه
از آبادیهای کوهستان لاریجان و رویان در نزد عامه به نام «کافر کلی»
نامیده میشوند. هنوز نمونههای زیادی از «وَرْها» در کوهستان پنجاب،
نمارستاق (نیمه رُستاک)، اسک، نیاک، ایرا (و در جایگاهی به نام ایرج وَرْ) و
دیده میشود. دسترسی به جایگاه پارهای از «وَرْها» بستی سخت و صعبالعبور
است. با توجه به کاوشهای باستانشناسی و بقایای سفالهایی که در این
خانهها پیدا شده، میتوان قدمت آنها را به اوایل دوران اسلامی یعنی حدود
هزار سال پیش نسبت داد و از آنجایی که در این دوران ایران مورد هجوم اعراب
قرار گرفته است؛ به نظر میرسد این خانهها در دل کوه با امکان زندگی در
بلندمدت، همراه با محلهایی برای نگهبانی بخاطر عدم پذیرش کیش و آیین جدید و
یا بخاطر ترس از هجوم اعراب بنا شدهاست و به همین دلیل نام این غارها
کافرکلی یعنی محل زندگی غیرمسلمانان است.
بارگاه امامزداه عباس: بنای
چهار گوش مستطیل شکل در دوجهت قبلی و غربی ایوان دارد پانزده ستون چهارسو
جلو این دو قسمت ایوان است بر دیوارهای این دو لیوان نقاشیهای مذهبی است
تمثال علی بن ابی طالب وحسن بن علی و قنبر و ابوالفضل العباس با مشک آب
سوار بر اسب و دو طفلان مسلم و حسین و حرریاحی بر حاشیه بالای ایوان میان
سر سر ستونها، بسم الله الرحمن الرحیم روزی که شد به نیزه در آن بزرگوار
خورشید سر برهنه برآمد زکوهسار و پنج بیست دیگر مورخه سنه در گورستان اطراف
بقعه درختان آزاد و شمشاد است. گرداگرد تنه درخت آزادی به 525 سانتی متر
می رسد.
پل سنگی: پل
سنگی که پلور را به لار متصل می کند یک پل سنگی است که در بر روی آب رود و
دریاچه لار در زمان پهلوی احداث شده است که از معماری زیبا و قوس مانندی
استفاده شده است.
حمام اشرف السلطان: امروز این حمام
به نام حمام اشرف معروف است که رابینو آن را به نام حمام اشرف سلطان خوانده
است. این حمام شامل سربینه یا رختکن است . سر بینه شامل سه وسط حوض و
راهرو و دو طرف آن دو قسمت رختکن است. از رختکن به گرمخانه و از آنجا به
صحن حمام وارد می شود.نوره خانه قدیمی دراز وطولانی بود و نور کافی
نداشت.امروز قسمتی از گرمخانه را اختصاص به این دو داده اند.کاشیهای قدیمی
سربینه بر جای بود که قدمت پاره ای از آنها به زمان صفوی می رسد.
دخمه و فجه عالی: در
محله راست گوی آمل دخمه وقبه عالی برای داعی کبیر ساختند. هنوز آن عمارت
باقی است و مولانا اولیا الله نوشته است ، در ایام طفولیت اگر چه عمارت رو
به خرابی نهاده بود، اما صندوق کهنه ای آنجا دیدم و در میان دیوار گنبد،
راه گرد می گردد و بر بالا می رود و هفتاد پاره دید درنواحی آن بغیر از باغ
و ضیعه و حمام و دکان بر آنجا وقف فرمود روز دوشنبه نیمه رجب سنه 270 وفات
یافتاین مکان مرقد داعی کبیر است. عمارت و مقبره میر بزرگ مشهد میر بزرگ
عمارت و مقبره ای است که مربوط به دوره صفوی -قرن ۸ ه.ق است و در آمل،
سبزه میدان، محوطه مصلی آمل واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با
شمارهٔ ثبت ۵۹ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مشهد میربزرگ:
از بناهای تاریخی مهم و بزرگ مازندران و ایران به شمار میرود. که معماری
خاص کاشی سازی ایرانی در آن بهکار برده شده است ،ساختمان اصلی بقعه میربزرگ
متعلق به قرن هشتم هجری قمری است که با طرحی چهار ضلعی ساخته شده ولی
ساختمان کنونی آن به قرن یازدهم هجری و دوره صفوی مربوط میباشد. این بقعه
از نظر ویژگیهای معماری، تزئینات، کاشیکاری نماها و خصوصاً سر در ورودی،
اهمیت تاریخی دارد.کتیبه قدیمی در زیر طاق آن وجود دارد و کاشی کاری آن
منحصر به فرد در داخل بنا و بیرون آن موجود است.داشتن حوز در بالای بقعه
یکی از شاهکار های آن زمان بوده است که بعضی وقت ها طلبه ها در قدیم برای
خواند درس به بالای عمارت میرفتند و درس میخواندند.در زیر گنید و شبستانهای
و اتاقهای جنبتین و سر در مقبره روی جرزهای آن قطعات خشت کاشی مربوط به
دوران صفوی باقیمانده همچنین مقداری کمربند داخلی گنبد نمایان است.این بقعه
را اسکندر شیخی پسر افراسیاب چلابی که حکومتن آمل را از طرف تیمور عهده
دار بود به دشمنی اجدادی در سنه 796 قمری خراب و ویران کرده ولی پس از فوت
امیرتیمور و مراجعت بازماندگان سادات به مازندران در سال 814 قمری به همت
سید قوام الدین پسر سید رضی الدین وکمک اهالی بقعه بزرگ به شکل اول ساخته
شد . سپس در عهد سلاطین صفویه خصوصاً شاه عباس اول از لحاظ قرابت و علاقه
دینی بقعه مزبور با بهترین کاشیکاری و تزیینات نفیس تکمیل گردیده ؛ ولی به
مرور ایام این بنای عظیم وشاهکار تاریخی براثرعدم مراقبت دولت های وقت خراب
شده وتمام آجرهای کاشی و اشیای نفیس موزه آن که در دو دروه سلطنت طولانی
سلسه مرعشی و صفویه در این بقعه عالی جمع آوری شده بود و همچنین آثار
گرانبهای تجاری صندوق ضریح وغیره به وسیله عده ای از بی خردان سود جود
ویهودیان به یغما رفت و جز خرابه ای بیش باقی نمانده و حتی موقوفات بقعه
نیز به مرور ایام چپاول گردیده است.ولی در اواخر یک مرمت کوتاهی شده
است.درباره ی نسب میر بزرگ گفته اند که او از فرزندان علی المرعش پسر
عبدالله بن محمد بن حسن بن حسین الاصغر از فرزندان امام چهارم است. قاضی
نورالله شوشتری درباره علی المرعش می نویسد که, کبوتر بلند پرواز مرعش می
گوینند و چون به علوشان و رفعت منزلت ومکان انصاف معروف بود ، بنابراین وصف
او به مرعش به جهت علو منزلت او بوده است وهمو فرموده سادات مرعشیه به
اومنتسبند و سادات عالی درجه مازندران که به تشیع مشهورند از جمله اعقاب
اویند به ویژه سلاطین قوامیه مرعشیه مازندران,نسب دقیق او را میر قوام
الدین بن سید صادق بن سید عبدالله بن سید ابوهاشم بن سید علی بن سید حسن بن
سید علی المرعش بن سید عبدالله بن سید محمد الاکبرین بن سید حسن بن سید
حسین الاصغرین امام زین العابدین علیه السلام گفته اند.نوشته اند آن
بزرگوار مدتی در خراسان به سلوک مشغول بوده بعد از آن به مازندران وطن خود
بازگشت.این بقعه که آرامگاه میر قوامالدین مرعشی سرسلسله شاخهای از سادات
مرعشی به نام مرعشیان تبرستان است، صندوق چوبی نفیسی داشت که دراثر آتش
سوزی نابود شد و تنها چهار چوب آن باقی ماندهاست. بر روی این چهارچوب
تاریخ ۱۰۳۳ هجری قمری حک شدهاست. بنای فعلی بقعه در دو طبقه احداث گردیده
که با توجه به کثرت اتاقها و شیوهٔ معماری، به احتمال قریب به یقین به
عنوان مدرسه، خانقاه، مسجد وعمارت و غیره مورد استفاده قرار میگرفته است.
آرامگاه فخر و فضل:
مرقد آنان به صورت دو گنبد کوچک هشت ترکی است که بلندی آن گنبدها چندان
زیاد نیست،اینجا زیارتگاه بود و مردم بر مرقد آنان شمع روشن می کنند. محوطه
بقعه ها تقریبا کمتراز 100 مترمربع هست. این مرقدها در قادی محله در کنار
رود واقع است و مربوط به سال 1293 قمری است.
قلعه فرنگیس: قلعه در کوه الیمستان قرار دارد و ما؛من دختری به نام فرنگیس بوده که دختری زیبا رو که از این قلعه به هند مهاجرت کرد.
برج آرامگاهی سه سید حیدر: آرامگاه
سه سید (میر حیدرآملی) مقبره سه سید میر حیدر آملی مربوط به سدهٔ ۹ ه.ق
است و در آمل، محله پائین بازار، چاکسر واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۵ دی
۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۶۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده
است.این بنا در محیطی تاریخی و قدیمی با وجود حیاط زیبا و موزه تاریخی بنا
شده و یکی از نمادهای معماری آرامگاه سازی در ایران است.حکیم عارف صوفی,
بهاء الدین سید حیدر بن علی بن حیدر معروف به شیخ حیدر آملی یا میر حیدر
آملی (زاده:۷۲۰ هجری آمل، درگذشت: ۷۹۴ ) عارف و صوفی و مفسر شیعه دوازده
امامی قرن هشتم است.وی از نوادگان علویان مازندران است که نسبش به سجاد
(امام چهارم شیعیان) میرسد. اين بنا آجري با برج 8 ضلعي و گنبد هرمي با
ارتفاع 12 متر مي باشد.قسمت پايين بنا چهارگوش است و در ورودي با طاق جناقي
در ضلع شرقي است.و ضلع مقابل آن از خارج داراي دو طاقنماي باريك است به
خلاف ضلع ديگر كه هر كدام يك طاقنما به پهناي 207 سانتيمتر در ميان آن بنا
شده است بالاي طاقنما محلي براي نصب كتيبه دارد.و بالاي آنها در هر ضلع ده
قرنيس سينه كفتري و كشكولي است و بالاي هر دو قرنيس كشكولي نيم دايره اي از
كاشي است.چهار كنج بالاي نما را از داخل جمع كرده و چهار ضلع ديگر بوجود
آورده اند كه با چهار ضلع اصلي مجموعا 8 ضلع مي شود كه كمربند گنبد را
تشكيل مي دهد و سقف را بر آن بنا كرده اند و با آن از خارج گنبد مثمن
القاعده است.مصالحي كه در اين بنا به كار رفته آجر و گچ مي باشد که در نوع
خود در بین برج ها و مقبره های چهار ظلعی و قرنیس جالب توجه و خاص است.در
داخل حیاط مقبره پارک کوچک و مقبره ۶ شهید گمنام هم دیده می شود.متن كتيبه
صراحت دارد كه در اين گور جد ابوالقاسم پسر ابوالمحاسن روياني آملی به خاك
سپرده شده است نه خود ابوالمحاسن روياني كه به دست اسماعيليان كشته شد.بسم
الله الرحمن الرحيم .لا اله الا الله . محمد رسول الله الملك ليله العزه
لله الحمدلله هذه قبر الامام السعيد القاضي القضاه تاج الدين فخرالاسلام .
ابوالقاسم بن الامام الشهيد فخر الاسلام ابوالمحاسن الروياني آملی قدس الله
الروحهاين كتيبه سنگي قبر سيد سه تن يا مير حيدر آملي است.
امامزاده حسن:
در دهکده لهاش آمل واقع شده است . بقعه ای است که درها وصندوق بقعه ساده و
بدون تزئین وکنده کاری است . بنا از داخل چهار گوش وهر ضلع آن طاقنمایی با
طاق جناغی است. با ساختن این طاقنماها کمربند گنبد را تبدیل به دایره کرده
اند .و گنبدی مدور براین دایره زده اند. این گونه جمع کردن چهار ضلعی و
زدن گنبد درنوع خود بی نظیر است. تخته ای به پهنای 11 درازای 93 سانتیمتر
که باقیمانده صندوق قدیمی است ، داخل بقعه ،این عبارت بر آن خوانده شد :
تحریر افی شهر جمیدی الا خرسنه شمان شمانین سعمایه ساعی خیر کما محمد.
حرم امامزاده ابراهیم:
یکی از مقبره های بلند در ایران و از دو امامزادهٔ معروف شهر آمل است و
یکی از خاص ترین امامزاده های ایران است و هماکنون از بناهای تاریخی شهر
آمل محسوب میشود. اين امامزاده به دليل آثار نفيس چوبى از قبيل در، صندوق و
همچنين تزئينات و کتيبههاى زيباى قاجار اهميت هنرى و تاريخى دارد.[۴۰]
این بنا با پلان مربع شکل و بدنهٔ آجری و گنبد هرمیشکل در قرن نهم هجری در
شهر آمل ساخته شده است. از ویژگیهای خاص این بنا میتوان به ارتفاع بلند
آن، دیوارهای محصور کنندهاش، برج مکعب شکل و گنبد هشت ضلعی آن اشاره
کرد.این بنا در سال ۹۲۵ هجری قمری به وسیلهٔ خواجه عبدالله نامدار، فرزند
درویش حاج کفشگر، ساخته شده و بانی آن عبدالله ابن شاه حسین قاضی بوده است.
سازندهٔ مقبره آن نیز محمد حسین نجار است. چهار چوبهٔ این مقبره از
شاهکارهای نجاری باستانی است که آیات قرآنی درآن حک شده است. در خارج دیوار
محوطهٔ گنبد امامزاده ابراهیم آب انباری موجود است که در سال ۱۳۱۵ قمری
توسط امیر مکرم لاریجانی اسکی ساخته شد. این بقعه از سمت غرب به خیابان
طالب آملی و از سمت شرق به قادی محله وگرجی محله محدود است.در داخل حرم
کتابخانه عظیم برای مطالعهساخته شده است.
مقبره و گورستان امامزاده قاسم: بنای
امامزاده قاسم متعلق به قرن هشتم هجری قمری است و در محله پایینبازار آمل
و در مجاورت بلوار شهید بهشتی قرار دارد. از لحاظ شکل و پلان دارای
ویژگیهایی است که آن را منحصر بفرد نموده، بطوریکه نظیر آن در مازندران
دیده نمیشود. بنای ۸ ضلعی با گنبدی کوتاه بر روی یک صفحه قرار دارد که با
ملاط بر روی آجر، تزئیناتی روی آن صورت گرفتهاست.بالاى طاقنماها، سه
قرنيس سينه کفترى ديده مىشود. بام بنا سفالپوش است و ورودى آن در جهت
شرقى بنا قرار دارد. سه پنجره نورگير چوبي، در اضلاع شمالى و جنوبى و غربى
تعبيه شده است.در کنار این برج کوتاه یک مسجد و یک حیاط که قبرستان است
وجود دارد.
امامزاده عبدالله: از امامزاده های عظیم و
قدیمی، هنگامی که در جادهٔ هراز به سوی آمل در راهید، پنج کیلومتر مانده به
آمل، جادهای از راه اصلی جدا میشود که از میان جنگلهای انبوه، به
امامزاده عبدالله میرسد. امامزاده عبدالله در واقع روستایی کوچک است که
آرامگاه امامزاده عبدالله را در برگرفته. این آرامگاه، گذشته از صحن و
بقعهاش، حجرههایی برای اقامت مسافران و زایران و نیز بازاری در ضلع
غربیاش دارد.در حال حاظر این مقبره خراب شده و به جای آن یک حرم عظیم در
حال احداث است.
آرامگاه ناصرالحق: برج آرامگاهی مربوط
به سدهٔ ۹ ه.ق است و در آمل، محله پایین بازار، چاکسر واقع شده و این اثر
در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۶۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به
ثبت رسیده است.ملگنوف می گوید: گنبد ناصرالحق که یکی از سادات حسنی است در
آمل قرار دارد، بهرحال این گنبد دارای چند درب ورودی و گنبدی مدور که در
سابق دارای سرامیک الوان بود و هنوز تکه هایی از ان آثار باقی است. در داخل
بنا، سقف مدور وجود دارد که در بالای آن سوراخی وجود دارد و به گنبد بنا
می رسد. مولانا اولیاء الله آملی می نوسید مقبره ناصر الحق در قرن نهم هجری
قمری توسط سیدعلی ساخته شده است.
قلعه دوم شاهاندشت: معروف به برج سی شاهادنشت در کنار قلعه عظیم ملگ بهمن قرار دارد که در زمان قدیمبه صورت پناهگاه استقاده می شد.
مقبره مولانا سید حسن ولی:
در قريه نياك مزاري است كه آستانه متبركه منوره و سركار فيض آثار و اطاق
سرا خوانده مي شده است بارگاه نوراني از سيد حسن ولي يا درست بگويم درويش
تاج الدين سيد حسن ولي و قبري است از برادر وي سيد علي (درويش عالی) و قبری
از يكي دراويش و اساتيد حضرت سيد ولی ، درويش سهراب قبر و مزار اين
بزرگواران در سنوات مختلف زماني بازسازي گرديده است ، از آنچه نگارنده بابت
اين بازسازي به ياد دارد مرمت سال 1352 شمسي و سال 1380 شمسي مي باشد
.صندوق چوبين مرقد درويش حسن ولي را پوشانده بود كه بر بدنه شرقي آن اين
عبارت حك شده است، نذر كرد امير اعظم امير حسين امير داوود طاب ثراة في
تاريخ ماه محرم سنة ثمانة ستين و ثمانمائة (866) ه - ق "متصل به بقعه درويش
تاج الدين سيد حسن ولي مسجدي بزرگ تازه ساز بود،سيد حسن ولي و برادرش علي
نواده حسن سبط هستند و از دودمان عبدالله بن لطف الله پدر سيد عماد الدين
فتح حسنی.درويش تاج الدين سيد حسن ولی خود از پارسايان و عارفان بشمار مي
آمده و از دودمان همين گروه هم بوده است و او را ولي يا ولي الله مي خوانده
اند و از او چنين وصف كرده اند،سركار با بركات تقوي شعاري سالك راه يقين
خداوند و مخدوم سلالة الزهاد و العباد حضرت مفخر العرفا و الفقرا و
الصالحين قدوة الفقرا قطب العارفين السالكين والمحققين زبدة المشايخ و
الصلحاء و المتشرعين و والمتورعين تاج الملة و الحق والدين افتخار و
المتورعين قدوة العارفين و السالكين المخصوص بنظر رب العالمين درويش حسن
ابوالحسين. در سندها در بود آن حضرت و بدنبال نام او آمده ، او ام الله
انفاسه و بركاته الشريفه ، ادام الله انفاس بركاته ، دام ورعه ، زيدت
بركاته ، دام بركته ، زيد فقره ، دام السعادته "و در بعد از وفات آن عالي
مقام دعاهاي نورالله مرقده ، قدس سره ، جناب رضوان ماب نور مرقده ديده مي
شود.
سقانفار هندوکلا: از قدیمی ترین مکان های محلی
خاص است،سقانفاری در روستاى هندوکلا در شرق شهرستان آمل و در مسير جادهٔ
بابل به آمل قرار دارد. در گوشهاى از ميدان کوچک روستا، دو سقانفار به چشم
مىخورد که يکى از آنها ساده و فاقد نقش و ديگرى داراى نقوش بىشمار
است.گستردگى خط و نوشته، موجب تمايز اين سقانفار با نمونههاى همسان خود
شده است. به گونهاى که از تمام اشعار مرثيه دوازده بند محتشم کاشانى به
صورت گزيده استفاده شده است.در پايان نام خادم، نقاش، کاتب و تاريخ و حديث
بدين شرح آمده است: خادم درگه شاهمردان حاجى قربان بن کربلايى رمضان که
معروف به حاج قربان مشاور حقوقی سپه سالار بوده است، -کرده نقاشى اين رفيع
بنايى بنده خالى مخلص حق ميرزا بابايى از عباسعلى کتيبه العاضى شفيع
قزنچاهى ۱۲۸۸ لافتى الاعلى لاسيف الا ذولفقار.از نظر نقوش نيز اين سقانفار
متمايز است و شاخصترين نقشها و تمثال شخصيتهاى مذهبى با هالهاى از نور و
عمامه سبز بر سر که تجسم ائمه اطهار است و کاروانى از زنان و يک کودک و يک
دختر کوچک و مردى پيشاپيش کاروان گوياى کاروان مظلوم کربلا و محتملاً از
رقیه و امام سجاد زينت بخش اين مجموعه است.نقش ديو سفيد مازندران که چندين
بار تکرار شده و نقش مردى برهنه و حيوانى در حال خوردن بدن او، از نقوش
بسيار جالب اين سقانفار است.
پل و غار پلمون:از پل های
قدیمی و در زمان خودش از پل های سبک سنتی بوده است،غار پلمون یا بلمون غار
دست کنده پل مون در استان مازندران، در 121 کیلومتری شمال شرقی تهران، و
بین دو روستای پلور و گزنک و ابتدای دوراهی هراز به رینه قرار گرفته
است.غار دست کنده پل مون از شاهکارهای معماری سرزمین ما در دورههای گذشته،
و سبک معماری این مجموعه از شیوه معماری غار کرفتو نیز پیچیدهتر است.
بناکنندگان
تمامی دژصخرههای مجموعه پل مون از تکنیکی پیشرفته و اطلاعاتی فراوان در
صنعت سنگ تراشی و قلعهسازی برخوردار بودهاند، زیرا انتخاب محل و تکنیک به
کار رفته در ساختمان اتاقها، محل قرار گرفتن نورگیرها و ارزش دفاعی
آنها، شیوه ساختن ورودیها و نقش مؤثر آنها در ایمنی مجموعه و مشکلاتی که
ضمن تصرف دژ برای مهاجمان به وجود میآوردند، همه نشان دهنده توان بالای
تمدن از اقوام ایرانی سازنده آن هستند. مشاهده شکوه این معماری و حساب گری
در ساختن آن، برای هر بیننده کنجکاو میتواند جذاب، آموزنده، و جالب باشد.
عمارت منوچهری:
این عمارت در بافت قدیم آمل قرار دارد و بنا مربوز به دوره قاجار است که
در زمان قدیم یک عمارت و خانه ایانی بوده است،که یک مجموعه کامل می
باشد.این بنا یکی از شاهکارهای دوره قاجاریه است که به صورت ورودی هشت ظلعی
و عمارت پهن ساخته شده است.
سروچمان هزار پله: در
منطقه جنگی هراز وافع شده است و دارای چند پله جوبی است که یکی از جاذبه
های زیبا این منطقه است قوس چوب و چندین پله که برای عبور و مرور ساخته شده
است.
مسجد امام حسن عسگری: یکی از کهن ترین مساجد
ایرانی و قدیمی ترین حوزه علمیه ایران مسجد امام حسن عسگری است که کهن ترین
مسجد آمل هم نام برده می شود. سازمان میراث فرهنگی مازندران تاریخ بنای
این مسجد را سال 140هـ ق می دانند . بنای اصلی آن متعلق به قرن دوم-سوم
قمری است وگلدسته هشت ضلعی با بامی سفالین ساخته شده که بر فراز مسجد واقع
است متعلق به قرن ششم هجری قمری است. در برخی منابع نام این مسجد، مسجد
امام حسن آمده وبرخی معتقدند که کلمه عسگری بعدها به آن اضافه شده است. ودر
برخی منابع آمده که امام حسن عسگری در این مسجد نماز گزارده و نام مسجد به
نام او گردیده است . این مسجد در پایین بازار آمل واقع است . موضوع ورود
حسن بن علی به مازندران هنوز مورد تردید است . احتمالا این مسجد توسط حسن
الطروش حسن کبیر ساخته شده است . ناصر کبیر اسمش حسن بود واز آنجایی که
ناصر فرمانروایی مذهبی بود مردم او را امام می نامیدند واین مسجد به نام
اوست که بعدها کلمه عسگری به آن اضافه شده است . ناصر کبیر مسجد رادر قرن
سوم هجری قمری ساخته است.
آرامگاه میرزا شاه: آرامگاهی
سه ظلعی در آمل مدفن عارفی زاهد به نام میرزا بابا شاه است،در داخل مقبره
یک کتیبه چوبی است که در آن نوع ساختار اولیه بنا ذکر شده است و نسب میررا
شاه در آن ذکر شده است.
خانه شفاهی: یکی از زیباترین
خانه ها ایرانی که با وجود به المانهای موجود در این بنا نقاشی ها و
گچبریها و پنجره های اروسی و طاق و قوس های موجود در بنا می توان گفت متعلق
به دوره قاجار است،در طبقه دوم آن تزئینات زیبایی دیده می شود و گمان می
رود که خانه شاه نشینی بوده است ،گچبریهای زیبا با نقش های گل و بوته و
اروسیهاو طاق ها با قوس زیاد داخلی و شیشیه های نور گیر مشبک اشاره کرد.
ماهانه سر:
دژ و قلعه ماهانه سر قلعه ای است به مازندران که آن قلعه در دست حکام
سادات زیدیه بودو امیر تیمور آن را تسخیر و تاراج نمود. (از انجمن آرا) (از
آنندراج ). ناحیه ای نزدیک آمل که بعدها محل مستحکمی برای استقرار
فرمانروایان خاندان مرعشی مازندران شد و تیمور این قلعه را محاصره و کمال
الدین بن قوام (763-795 هَ .ق .) مرعشی را اسیر کرد و به کاشمر فرستاد. (از
ترجمه ٔ مازندران و استرآباد ص 153 و 189). و رجوع به همین مآخذ و ابن
اسفندیار ص 37-38 شود.
برج هشتل: برج هشتل مجموعه عظیم
پنج برج آرامگاهی است.این برج ها یکی از خاص ترین مکان های تاریخی هستند
که به شکل مثلث کنار هم چیده شده اند.بزرگترین برج آن مربوط به يکي از
سرداران ميرقوام الدين مرعشی ،سر سلسله مرعشيان است. شهرت اين سردار به
دليل مقاومتي ست که در زمان حمله تيمور از خود نشان داد مي باشد.سردار سپاه
مير قوام الدين جان خود را براي حفاطت مردمش در مقابل حمله چنگيز از دست
داده است.بنای اصلی بقعه چهار ضلعی است که مسجدی متصل به آن است و ایوانی
در جلوی مسجد ساخته شده است.بنای اصلی از داخل چهار گوشه است . در هر یک از
اضلاع یک طاقنمای بلند است . با چهار گوشواره گود ، چهار ضلعی تبدیل به
دایرۀ کامل شده و بر روی این دایره گنبدی بلند نوک تیز زده اند.نمای خارجی
بنا چهار ضلعی است که میان هر یک از اضلاع طاقنمای بزرگی است . بالای هر یک
از بدنه ها سیزده قرنیس سینه کفتری است . گنبد بنا از خارج از نوع گنبد
های زاویه دار مخروطی است سه گنبد دیگر در گورستان به بقعه متصل است.این
بنا در تاریخ 7/5/1382 به شماره 9351 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده
است.
حرم امامزاده هاشم: امامزاده هاشم مهمترین جاذبه
مذهبی جاده هراز است. این امامزاده در مرتفعترین نقطه این جاده و در
گردنهای به همین نام واقع است. نسب او را به امام حسن مجتبی میرسانند.
این امامزاده با شماره ۶۱۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست. به
نظر میرسد در گذشته در کنار این بقعه، کاروانسرایی وجود داشته که امروز
اثری از آن به چشم نمیخورد.این محل هنگام گذر از جاده هراز، محل ورود به
استان مازندران است.
امامزاده محمد طاهر: مربوط به سدهٔ ۸ و ۹ ه. ق. است و در شهرستان آمل، بخش لاریجان، روستای رینه واقع شده و این اثر در تاریخ ۰۷ مرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت۹۳۵۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
حسینیه مدنی: از جمله حسینیه های زیبا و قابل توجه از نوع خاص معماری و پلان های زیبا است که در زمان صفوی - قاجاریه بنا شده است.
آتشکده سی شاهاندست:برج
و اتشکده سی شاهاندشت از بناهای قبل اسلام بوده که در زمان قدیم اتشکده
بوده که از معماری خاص دوره قبل از اسلام بوده این بنا همچنان پا برجاست
ولی رو به خرابی است.
بقعه محمد قریشی گزنک :مربوط به
دوره قاجار است و در شهرستان آمل، بخش لاریجان، روستای گزنک واقع شده و این
اثر در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۸۱۰ بهعنوان یکی از آثار ملی
ایران به ثبت رسیده است.
دیگر:از جمله آثارهای دیگر می توان به حسینیه قلعه ها و خانه ها و کاخ ها و سقانفارهای تاریخی اشاراه کرد.
سوغات
فرش.سفر معرق، منبت، سفال، گليم، انواع ترشي، برنج و زيتون و گردو و گیلاس و مرباجات و شيرنجات محلی و گل و غذاهای محلی از جمله مهمترین سوغاتهای آمل هستند.همچنین غذاهای محلی که بین المللی شده و همچنین عسل طبیعی از قله دماوند آمل،سیب ،پرتغال،کیوی،گردو،گیلاس صادراتی و نان کوهی ،شیرینی ها مانند آب دندان،اغوز کناک،ساقه عروس و غذاهای سنتی ساری شامل سیر انار، ناز خاتون، اکبر جوجه، چاشنی.. از جمله سوغات های آمل هستند.
علم و مشاهیر
اگر آمل را در یک کلمه خلاصه کنیم می توانیم بگوییم آمل پایتخت علما جهان است و در قدیم هم بر همین امر پایتخت فرهنگی جهان اسلام بوده است آمل از دیرباز زادگاه فیلسوفان،علما،ریاضیدانان، منجمان،محدثان،مفسران و پزشکان مشهور در سطح جهان بوده است. برخی از افراد بزرگ آمل در فهرست زیر : علامه استاد حسن زاده آملی،علامه استاد جوادی آملی،پدر تاریخ جهان امام محمد بن جریر طبری؛حاج ملا علی کنی؛آیت الله حاج میرزا هاشم آملی؛علامه شیخ محمد تقی آملی،حکیم امام فخر رازی،محمد بن جریر رستم طبری،علامه عماد الدین طبری،ابو سهل کوهی،چراغ علی فطرت،سرعت مازندرانی،زمانی آملی،حکیم ابن قاص طبری،ابراهیم سعید العلماء،پروفسور جواد فاضل،ملا رفیعا،شیخ علی بن محمد آملی،غلامحسین بنان،حکیم ابوصالح خیام،جلال الدین اعتضادی،دیواره وز،لالکائی،ابن عطا آدمی،شیخ بالو زاهد،موئد بالله،ابولحسن ابن منجم،عبدالطیف لاریجانی،بدرالدین و لیث طبری،عبدالله ناتلی آملی،یحیی بن ابی منصور،ابن هندو،ملا محمد صالح مازندرانی،مولانا حسن کاشی آملی،مولانا ملک الشعرا طالب آملی،مولانا صوفی مازندرانی،مولانا سراج قمری،قاضی هجیم آملی،علامه محمد بن محمود آملی،استاد محمد تقی دانش پژوه،شیخ ابوالعباس قصاب آملی،علامه شیخ الصوفی میر حیدر آملی،آیت الله شمس آبادی،استاد فرهنگ شریف،عبداالله احمدیه،امام شیخ خلیفه مازندرانی،سید رضی لاریجانی،علامه شریف العلما،کاتب ابن اسفندیارضهیر الدین مرعشی،امام کبیر میر بزگ مرعشی،احمد مشیرالسلطنه،عباس میرزا،حماد طبری، خلیل بن بکر،ابن فورک،فخر الاسلام،خلیل آملی،حکیم ابن ربن طبری،حکیم ابن فرخان طبری،بیدل کرمانشاهی،غلامحسین بنان،نجم الدین آملی،عزل الدین آملی،ابراهیم مازندرانی،سرعت مازندرانی،بلال آملی،موید باالله،زجاجی بصری،خلیفه سطان،ابراهیم خواص،علامه خواجوی،مشیر السلطنه،ایوب طبری،حاسب طبری،ترنجی طبری،عماد طبرسی،علی بن یزدادی،شیخ خلیفه سلطانی،کمال الدین بنا،عبدالقادر گیلانی،شمس قیس رازی،ابولحسن طبری،شمس الادبا،علی لاریجانی و شیخ صادق آملی لاریجانی و صد ها بزرگان دیگر......
نظامیه
نِظامیه نام مدارسی بود که در زمان سلجوقیان برای آموزش علوم و فنون روز در شهرهای بزرگ جهان آن دوره؛ بغداد، نیشابور، آمل، قاهره و اصفهان ، بلخ و هرات تأسیس شد.
گورستانها
گورستان بهشت امامزاده عبدالله و گورستان امامزاده ابراهیم گورستان های فعلی و فعال آمل هستند که گورستان امامزاده ابراهیم و گلزار شهدا یکی از بزرگترین گورستان های فعلی ایران است که مردمان عادی و شهیدان در آن دفن می شوند.
بیمارستان ها
آمل از جمله شهرهای مهم پزشکی است که در مازندران در دو دهه اخیر پیشرفت چشمگیر داشته است.آمل در زمان قدیم قرای طبرستان بوده است و ابن فاتح و جیمز کارتن از دو بزرگان تاریخ نویس می گویند:آمل دارای سه مسجد جامع که برتری خاصی به مساجد منطقه دارد و دارای طبیب خانه های عظیمی است که در کنار قصر و در کنار دارالحکومه آمل ساخته شده است و هر کس به دردی دچار شود به این طبیب خانه ها رجوع می کند.در حال حاضر آمل دارای چندین بیمارستان مجهز و کلینیکهای معتدد و موسسات خصوصی است و در حال حاضر چندین بیمارستان پزشکی بزرگ و یکی از بزرگترین مجموعه پزشکی خاورمیانه در امل در حال احداث است.
در گذشته کاروانسراهای آمل و قلعه ها مکانهای اقامتی برای مسافران به حساب میآمدهاند. این کاروانسراهاو قلعه ها اکنون به صورت آثار باستانی در آمل و شهرستان آمل شناخته شدهاند. بسیاری از جهانگردانی که به آمل قدیم آمدهاند در سفرنامه هایشان از این کاروانسرا نام بردهاند. از کاروانسراهای قدیمی آمل پیش از حمله مغول به این شهر اثری نیست.مهم ترین کاروانسرای کاروانسرای کمبوج (گامبوش) و کاروانسرا شاهی هستند. امروزه مراکز اقامتی آمل هتلها و متل ها است که بیشتر در مالکیت خصوصیاند.یک هتل در بیرون شهر و دو هتل در شهر و چندین هتل در شهرستان آمل قرار دارد و دو هتل در منطقه هراز در حال احداث است.
موزه ها
موزه تاریخ آمل و موزه شهدا و موزه روستایی ایران شناسی
وچند صد جاذبه های دیگر...
گزارش از: محمدرضا فرجي - خبرنگار كيهان
مازندران با برخورداري از مناظر
زيباي طبيعي و چشم نواز دركوه و دشت و پهنه سر سبز در نوار ساحلي 338
كيلومتري اين استان بي ترديد همواره مطمح نظرگردشگران و سياحتگران داخلي و
خارجي است و از اين رو سالانه ميليونها مسافر حضور در تفرجگاهها وسامانه
هاي گردشگري آن را تجربه مي كنند.
قرارگرفتن مازندران دركنار
بزرگترين درياچه جهان و اتصال آن به پايتخت كشور از سه محور ارتباطي
استراتژيك و نيز عبور ميليونها زاير بارگاه رضوي از شهرهاي ساحلي دركنار
وجود مراقد شريف امامزادگان وبقعات مذهبي و آثار تاريخي و باستاني شگفت
انگيزي چون قله دماوند كه به بام ايران شهرت دارد، مزيت هاي ممتازي را براي
مازندران درعرصه گردشگري رقم زده كه همه آنها نقش و جايگاه اين استان را
برجسته ساخته است.
مازندران درايام تعطيلات نوروز هر ساله و در
آغازين روزهاي فصل بهار به كانون حضور ميليوني مسافران از اقصي نقاط ايران
اسلامي تبديل مي شود كه يادآوري برخي از پايگاه هاي گردشگري و مراكز
پرجاذبه درآستانه سفرهاي نوروزي، مي تواند چهره اين استان را هرچه بهتر
براي مسافران و سياحتگران بنماياند.
آب هاي گرم معدني لاريجان، پل تاریخی دروازه چشمه، بقعه مباركه امامزاده عبدالله،
بقعه مشهد ميربزرگ مرعشی، حرم امامزاده ابراهيم، دره و درياچه سد لار، قلعه ملک بهمن،
بقعه شمس آل رسول، گنبد شمس طبرسي، پارك جنگلي ميرزاكوچك خان و دهكده طلايي
و آرامگاه سید الصوفی مير حيدر آملی،آبشار سنگدرکا،آبشار لار و شاهاندشت، کاخ عمارت شهرداری و محوطه آن، پل معلق، دخمه های کافر کلی و راه ساسانی، شکل شاه در آمل، پل تاريخي محمد حسن خان، برج و كاخ
سلطنتي، تكيه مقري كلا، جنگل هاي سر سبز بابل كنار، بقعه درويش فخر الدين و
قاسم بن موسي كاظم(ع)، گنجينه تاريخي و پيرعلم در بابل، پارك و اسكله
قايقراني، بقعه امامزاده ابراهيم، سواحل زيباي دريا دربابلسر، آب معدني
قرمرض در نكا، مجموعه تاريخي فرح آباد، سد سليمان تنگه، برج رسكت، بقعات
امامزاده يحيي و امامزاده عباس، پارك حيات وحش دست ناز و جنگلي شهيد زارع،
خانه قديمي كلبادي و آب انبار نو درساري، برج لاجيم، پل ورسك، امامزاده
عبدالحق، قلعه تاريخي كنگ لو، درياچه شورمست و پارك جنگلي جوارم درسواد
كوه، سد واستخر و پارك جنگلي عباس آباد، باغ و عمارت چهل ستون،غار باستاني
هوتو، پارك ملت و شبه جزيره و خليج ميانكاله در بهشهر، قله سيالان، دشت
درياسر، آب معدني ليرسر، پارك جنگلي چالدره، منطقه ييلاقي دو هزار و موزه
تاريخ طبيعي غار دانيال درسلمانشهر، سواحل چپ كرود و پل تاريخي آزان
درجويبار، ييلاق كلاردشت، درياچه ولشت، پارك جنگلي فين، كاخ چايخوران، شهرك
توريستي و تله كابين نمك آبرود درچالوس، منطقه ييلاقي جواهرده، پارك جنگلي
صفارود، آبشار سياسرت، جنگل دالخاني و آب گرم معدني در رامسر، پارك جنگلي
نور،
پارك جنگلي كشپل چمستان، كاخ تميشان، قلعه بلده، فيل سنگي، آبشار آب بري و آب معدني لاويج در
نور، بقعه آقاشا و بانو زاهد، مجتمع سياحتي كندلوس، پارك جنگلي سي سنگان،
درياچه خضرنبي، ديو چشمه، منطقه ييلاقي كجور و موزه بندر در نوشهر و همچنين
پارك جنگلي تلار در قائم شهر از مهم ترين مراكز پرجاذبه سياحتي و تفريحي
مازندران است كه در ايام تعطيلات نوروز براي پذيرايي از مسافران و گردشگران
اين استان است.
شهر آمل از شهرهای باستانی و زیبا ایران است که به بام ایران و شهر علم و ادب و فلسفه و شهر افسانه ای و شهر هزار سنگر و آریایی ها و اولین شهر شیعه دوازده امامی معروف است.آمل بارها در طول تاریخ بر اثر زمینلرزه آسیب جدی دیده و بارها در اثر حملههای سلجوقیان، مغولان، عثمانی، اشغال آمل توسط سلسله ها دچار خرابیهای شدیدی شدهاست.آمل از شهرهای باستانی ایران با طبیعت بکر شمال است که بیشترین جاذبه های مازندران را به خود اختصاص داده است که هر ساله میلیون ها گردشگر خارجی و ایرانی از این جاذبه ها دیدن می کنند،در قسمت زیر به معرفی مهمترین جاذبه های تاریخی،طبیعی،علمی تحقیقاتی و ورزشی آمل می پردازیم.
آتشکده سی شاهاندست:برج و اتشکده سی شاهاندشت از بناهای قبل اسلام
بوده که در زمان قدیم اتشکده بوده که از معماری خاص دوره قبل از اسلام
بوده این بنا همچنان پا برجاست ولی رو به خرابی است.
بقعه محمد قریشی گزنک :مربوط به دوره قاجار است و در شهرستان آمل، بخش لاریجان، روستای گزنک واقع شده و این اثر در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۸۸۱۰ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
دیگر:از جمله آثارهای دیگر می توان به حسینیه قلعه ها و خانه ها و کاخ ها و سقانفارهای تاریخی اشاراه کرد.تپه تنگ سفید آب: مربوط به پیش از اسلام - دوره صفوی است و در شهرستان آمل، دشت لار، شرق رودخانه سفید آب واقع شده و این اثر در تاریخ ۱ مهر ۱۳۸۲ با شمارهٔ ثبت ۱۰۳۵۵ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
قلعه قلابن: در فاصله میان
قهوه خانه قلابن و آبگرم واقع در جاده هراز استان مازندران در غرب بر بالای دامنه
ی خاکی در روستاي مريجان آمل واقع شده كه با شواهد موجود در قلعه از دو بافت جدا
در سنه هاي مختلف شكل گرفته است .
در ديوار اصلي ،بعلت استفاده از آجرهاي دوران اسلامي نشان از جديد بودن بنا دارد
،ولي در بخش سيلو ،و جاي نگهداري عسل از خشت ساساني استفاده شده است.وجود
ساختمان اين قلعه در بالاي صخره بسيار بلند ،نشان از موقعيت نگهداري امكانات نظامي
وپناهگاهي براي بزرگان وقت مي باشد. . این قلعه عبادتگاه و
مسکن پیشوایان دینی بوده است . این محل معبدی است که بی شباهت به آتشدان های
پاسارگاد و نقش رستم نیست . متاسفانه قلعه كاملاً بدست سود جويان ،در حال ويراني
ميباشد
پل شاه عباسی هراز:بقاياي اين پل در جاده هراز ، بعد از پلور و در دره اي تنگ و کوهستاني ، بر روي رودخانه هراز واقع گرديده و بناي آن مربوط به شاه عباس صفوي است که در دورههاي بعد چندين بار مرمت شده و در دوره اخير بجز بقاياي اندکي از پايه هاي کناري ، بقيه از بين رفته است. اين پل حداقل تا اواخر دوره قاجار مورد استفاده بوده است. راه کاروان رو قديمي تهران – آمل در دوره صفوي و قاجاريه از اين دره مي گذشته است. امروزه با احداث تونل بزرگي ، جاده از کنار دره ، علاوه بر بقاياي پل قديمي ، نقش برجسته بزرگي از ناصرالدين شاه قاجار و همراهان وي وجود دارد. اين پل در زمان آباداني داراي يک دهانه به عرض حدود 13 متر و عرض رويه نزديک به 3 متر بوده است. پل از سنگ هاي برش خورده ساخته شده و رويه آن از سطح معمولي آب حدود 15 متر ارتفاع داشته است.
بازار قدیم آمل:بازار قدیم آمل معروف به چهارسوق یا پایین بازار آمل یا بازار قدیم شهر تاریخی آمل که
در مرکز شهر قرار
دارد، رکن و هستهٔ اصلى و اوليهٔ سازمان دهندهٔ بافت شهر قدیم به شمار
مىآيد. با اين که در بعضى از قسمتهاى اين بازار تغييرات
شتابزده و نوسازىهاى غيراصولى انجام شده و به دليل مقتضيات
اقتصادى - اجتماعى روزگار، زيبايى قبلى را از دست داده، اما هنوز
داراى اهميت و اعتبار است و به عنوان یکی از باستانی ترین بازارهای ایرانی
است.قدمت این بازار به قبل از اسلام و ساسانیان بر میگردد و یکی از
آبادترین بازارهای بزرگ فرهنگی در شهرهای مشهور اقتصادی آن زمان خود بوده
است. اين بازار همچنان ارتباط خود را با محلات
مسکونى مجاور، به ميزان قابل توجهى حفظ کرده است و به صورت مرکز تجمع و
داد و ستد مردم، داراى عملکردى ممتاز است. مغازههاى اين بازار با
سقف سفالى شيبدار و جلو آمده به خاطر محافظت از باران و آفتاب داراى
فضاهاى باز داخلى براى تشکيل بازارهاى هفتگى در روزگار گذشته است. اين
بازار نيز مانند بازارهاى قديمى ديگر، علاوه بر وظيفهٔ اصلى خود
يعنى مبادلهٔ کالا، نقش فرهنگى و مبادلهٔ افکار و عقايد، نشر اخبار
و مرکز ارتباطات اجتماعى مردم نيز بوده است. در حال حاضر اين بازار نقش
بسيار مهمى را در زندگى اقتصادى - اجتماعى مردم ايفا مىکند. ساختار
فضايى، عناصر معمارى و کالاهاى صنايع دستى و محصولات بومى آن از
جاذبههاى بازار به حساب مىآيند.بازارچه های کوچک ،مغازه ها سقف ها مساجد
ها و تکیه ها و عمارت ها و گرمابه هاو حمام های زیادی در گوشه کنار این
بازار پدیدار است،راسته های متفاوتی در بازار مانند راسته عطاران راسته
طلا فروشان راسته نمادمالان راسته پالان دوزان و نوراسته و... وجود دارد
راسته بازار قدیمی آمل تا قسمت کاشی محله (مسجد تاریخی حاج علی کوچک و
دیواره تاریخی شمع) ادامه می یابد.
دیگر:از جمله آثارهای دیگر می توان به حسینیه قلعه ها و خانه ها و کاخ ها و سقانفارهای تاریخی اشاراه کرد.
وچند صد جاذبه های دیگر...
همچنین در مناطق تاریخی دابودشت تپه های باستانی زیادی وجود دارد و همچنین دیواره ها و عمارت های متعددی در پایین بازار یا شهر قدیم آمل وجود دارد و قلعه های متعدد و کشف نشده یا نیمه بر افراشته در لاریجان آمل به تعداد زیادی دیده می شود همچنین دشت شقایق دشت های جلگه آمل مانند نگینی زیبا هستند از طرح ها متعدد دیدنی می توان به بزرگترین منطقه پرورش ماهی خاورمیانه یعنی آمل اشاره کرد،آثارهای تاریخی وباستانی تپه سنگ ها آبشار ها حمام ها در روستاها که به دوره صفوی ساسانی می رسند نیمه برافراشته اند و تاریخی و دیدنی،غارها در کنار آبشارها پدیدار است...همچنین آثارهای زیاد دیگری در منطقه تاریخی و باستانی و طبیعی هراز مانند کاروانسراها پلها و آبشار های زیادی دیده می شود.در روستا ها هم سقانفار ها و تکیه های متعدد و عمارت های خان نشین از جاذبه های دیدنی و گردشگری آمل هستند.
چالوس از شهرهای مهم و تاریخی استان مازندران است و زمانی از توابع رویان محسوب میشد و در جلگه میانی سواحل دریای خزر واقع شده است. چالوس با 2/4 درصد جمعیت در مجاورت شهرستان ساحلی نوشهر قرار دارد.
مورخان اسلامی چالوس را به عنوان شالوس و چالس خوانده اند و در پیرامون آن دو شهر کوچک دیگر به نام کبیره و کچه نیز وجود داشته است.
بعضی از علمای جغرافیانویس، چالوس را از آبادیهای طبرستان دانستهاند. محمد بن اویس از امرای دوره تسلط خلفای عرب به دستور خلیفه معتصم به حکمرانی چالوس منصوب شد.
محمدبن اویس حکمران رویان (قسمتی از طبرستان) بود و پسرش احمد نیز حکمران چالوس بود. شهر چالوس در زمان حمله امیر تیمور تخریب شد و تا قرنهای متمادی به صورت روستایی کوچک بود.
چالوس در دهه اول قرن 14 شمسی (1310) با پشتیبانی دولت وقت آرام آرام به صورت شهری سازمان یافته در آمد و امروزه به شهری زیبا با امکانات فراوان جهانگردی تبدیل شده است.
این شهرستان هم اکنون دارای دو بخش مرکزی و کلاردشت است. منطقه توریستی کلاردشت در سیر تاریخ از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و استقرارهای طولانی با فرهنگی گسترده در پیش از تاریخ و دوره اسلامی را به همراه داشته است.
چالوس و کلاردشت و نمک آبرود از قطب های گردشگری کشور محسوب میشوند که با راهاندازی بزرگراه 120 کیلومتری جدید تهران - شمال، موقعیت استراتژیک این شهرستان تقویت میشود. تولید گل و گیاه در چالوس همانند سایر شهرهای غرب استان رونق دارد.
شهر چالوس دارای مراکز تفریحی و گردشگری فراوانی است که در زیر به برخی از این مراکز اشاره شده است. [آشنایی با جاده چالوس]
آبشار اکاپل
آبشار اکاپل در جنگل کوهستانی سردی چال کلاردشت واقع شده و چشم انداز و مناظری بدیع دارد. همجواری این آبشار با ییلاقات کلاردشت و زیبایی طبیعی آن که دریاچه ولشت را نیز در خود جای داده، قابلیت تفرجگاهی آن را به طور فوق العادهای افزایش داده است.
آبشار سواسره
آبشار سواسره مشرف به ناحیهای از توابع بلده قرار دارد و حدود 100 متر ارتفاع دارد. این آبشار دارای آبی فراوان با پخشابی منحصر به فرد است. فضای این منطقه کوهستانی - بیشه ای است و چشماندازهایی بکر و شگفتانگیز دارد.
آبشار هریجان
آبشار هریجان مشرف به روستایی به همین نام در نزدیکی گردنه هزارچم در جاده تهران ـ چالوس قرار دارد. این آبشار بیش از 9 متر ارتفاع دارد و یکی از زیباترین آبشارهای رشته کوه البرز است.
آبشار هریجان با آب فراوان، فضای مرتفع و بیشه ای وچشم انداز کوهستانی، درهای و جنگلی از فراز کوهی سنگی با پخشابی ویژه سرازیر و در پایین دست به آبشارهای متعددی تبدیل می شود.
پارک جنگلی چالوس
پارک جنگلی چالوس (فی ین) در 7 کیلومتری جاده چالوس ـ تهران واقع شده است. رودخانه چالوس از کنار آن میگذرد و ویژگی خاص و جالبی به آن بخشده است. در این پارک، اردوگاهی احداث شده که کلبه و کومههایی برای اقامت مسافران دارد. این پارک امکانات خاص تفرجگاهی نظیر میز، نیمکت وجایگاه بازی بچهها نیز دارد.
پارک جنگلی نمک آبرود
این پارک بیش از 200 هکتار مساحت دارد و مانند سایر پارک های جنگلی، درختان خودرو و انبوهی را درخود جای داده است. گونه های مختلف گیاهان شمشاد آن بیش از 700 سال برآورد گردیده است. پارک نمک آبرود با طبیعت بکر و وحشی، ضمن حفظ سیستم های اکولوژیکی به عنوان یکی از پارک های جنگلی زیبای جهان محسوب می شود.
تلهکابین نمک آبرود
یکی از بخشهای مهم توریستی نمک آبرود تله کابین است. این تله کابین که در جنوب شرقی شهرک نمک آبرود واقع شده، امکان صعود به بالای قله زیبای مدوبن را فراهم میکند قله کوه مدوبن، با داشتن امکانات پذیرایی مسافرین و همچنین اختلاف دمای حدود ۱۰ درجه سانتیگراد نسبت به پای کوه در ماههای گرم سال فضای دلنشین و خاطره انگیزی را برای گردشگران خواهد داشت.
تله کابین نمک آبرود دارای ۴۲ کابین ۴ نفره میباشد که با سرعت ۳ متر بر ثانیه مسیر ۲۱۰۰ متری را کمتر از ۱۲ دقیقه طی میکند. ارتفاع دکل تله کابین بین ۴ الی ۴۹ متر متغییر است.
متوسط جابجایی مسافرین در طول سال با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی منطقه و همچنین ایام تعطیل سال متفاوت بوده بطوریکه در ایام غیر تعطیل بین ۷۰۰ الی ۱۰۰۰ (نفر در روز) و در ایام تعطیل بین ۲۵۰۰ الی ۳۵۰۰ (نفر در روز) متغیر است.
دریاچه سد دریوک
این دریاچه که در حدود یک هکتار وسعت دارد، روبروی دره ولی آباد هزارچم و در دامنه کوه دال کمر قرار گرفته است. عمق آن حدود 5 متر است و آبی شیرین دارد و اطراف آن را مراتع و مرغزار احاطه کرده است. به همین جهت این دریاچه مامن و زیست گاه پرندگان بومی و وحشی است.
درماه های زمستان نیز پرندگان مهاجری مانند غاز و مرغابی در اطراف آن مشاهده می شود. اقلیم مناسب و فضای طبیعی و دلنشین آن با چشم اندازهای بدیع، جلوه تفرجگاهی جذابی را به این دریاچه بخشیده است.
از آن جایی که این مجموعه دریاچهها دارای راههای دسترسی، محوطه های اتراق، چشم اندازه های طبیعی، مرغزارهای وسیع، پرندگان گوناگون و همچنین استفاده های طبی می باشند، قابلیتهای فوقالعاده مناسبی برای ایجاد و احداث کانونهای تفرجگاهی، زیستگاهی و پژوهشی دارند.
دریاچه ولشت
این دریاچه در جنوب غربی چالوس و شمال شرقی منطقه کلاردشت در میان درهای عمیق قرار گرفته است. وسعت آن حدود 15 هکتار و عمق متوسط آن 20 متر می باشد.
حجم آب دریاچه حدود 3 میلیون متر مکعب برآورد شده و شیرین است و به همین دلیل نیز مأمن پرندگان مهاجر، ماهی و سایر آبزیان است.
دریاچه ولشت از جمله دریاچههایی است که در نزدیکی منطقه کوهستانی تخت سلیمان علم کوه قرار دارد و به دلیل قرار گرفتن در یک گودال بزرگ محاط به تپههای کم ارتفاع کلمه، از دید پنهان است. دسترسی به دریاچه از طریق مرزنآباد و سمت غربی جاده چالوس امکان پذیر است.
مرداب کندوچال
مرداب کندوچال در میان جنگل انبوه فی ین چالوس قرار گرفته است. این تالاب یک هکتار وسعت و حدود 4 تا 5 متر عمق دارد.
آب این مرداب از چشمه های اطراف تأمین می شود و شیرین است.
غیر از درختان جنگلی که دورتادور آن را فرا گرفته اند، پیرامون و سطح مرداب نیز پر از نی و گیاهان مردابی است. این تالاب در ارتفاع 730 متری دریا قرار گرفته است و مأمن پرندگان و آبشخور وحوش است.
کاخ اجابت
کاخ اجابت در دوره پهلوی، در روستای اجابت از بخش کلاردشت ساخته شد. این کاخ در محلی مشرف به منطقه کلاردشت بنا شده، تزئینات و گچبریهایی زیبا به شیوه معماری اروپا دارد.
محوطه این کاخ بسیار زیباست و در داخل آن لوسترهایی نفیس و گران قیمت قرار دارد. حیاط کاخ پوشیده از درختان سرو سرسبز است و در حال حاضر به عنوان استراحت گاه مورد استفاده قرار میگیرد.
کاخ چایخوران
کاخ چایخوران با شماره ثبت تاریخی 1045 در جنوب میدان معلم چالوس و در منطقهای موسوم به محوطه کاخ واقع شده اداره میراث فرهنگی چالوس در آن قرار دارد.
این کاخ از بناهای دوره پهلوی اول است و بنای آن در محوطهای به مساحت تقریبی ۴۰۰۰ متر مربع در یک طبقه و زیر زمین احداث شدهاست.
دو ورودی اصلی بنا در ضلع غربی و شرقی است و فضاهای داخلی ساختمان مشتمل بر دو بخش اصلی و خدماتی بوده که با راهروی میانی به هم مرتبط میشوند.
بخش اصلی شامل بالکن ستوندار شمالی و دو تالار مربع شکل در جنوب آن و یک تالار مستطیل شکل در جهت شمالی و جنوبی است که با تزئینات زیبای گچبری آراسته شدهاست. بخش خدماتی دارای دو اتاق و آبدارخانه و دو ایوان در دو سوی شرقی و غربی است.
پوشش بام آن به صورت شیروانی، تراس آن به شیوه خاصی نرده چینی شده و این کاخ همانطور که از نامش مشخص است به منظور استراحت موقت و کوتاه مدت بکار میرفتهاست.
این کاخ بر خلاف سایر کاخهای این دوره، بسیار ساده و بی پیرایه است. مصالح عمده آن از سنگ و آجر تشکیل شده. ساختمان کاخ بامی دارد که به شیوه خاصی نرده چینی شده است. نفوذ معماری اروپایی در ساختمان کاخ نیز به وضوح مشهود است.
دبستان پروین اعتصامی
دبستان پروین اعتصامی در ضلع شمالی خیابان امام شهر چالوس قرار دارد. در سال ۱۳۱۲ خورشیدی همزمان با احداث کارخانه حریربافی این بنا به عنوان رستوران کارخانه ساخته شد و در سالهای ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۴ مرکز فرماندهی نیروهای ارتش شوروی سابق بود.
پس از خروج متفقین از سال ۱۳۲۵ این بنا با نام دبیرستان شاپور و پس از مدتی تحت نام دبستان پروین اعتصامی مورد بهره برداری آموزشی است.
ساختمان مدرسه از یک طبقه و زیرزمین تشکیل شدهاست و ورودی آن در جهت جنوبی و دارای سردر تزئینی است.
بقعه متبرکه سید محمد
بقعه متبرکه سید محمد در روستای زوات واقع در ضلع جنوبی کمربندی چالوس به تنکابن قرار دارد. بنای اصلی مقبره به صورت ۸ ضلعی میباشد که گنبدی ۸ وجهی بر فراز آن استوار است. گنبد بقعه از نوع دوپوش است.
کاروانسرای سر قله کندوان
بقایای کاروانسرای سنگی سر قله کندوان در منتهی الیه جنوبی مازندران و در سر قله کندوان قرار دارد. این کاروانسرا به شیوه ۴ ضلعی و با ابعاد ۱۴در۱۶ متر ساخته شدهاست. براساس شواهد موجود سقف کاروانسرا به شکل گنبدی بودهاست.
کاروانسرای سنگی پای قله کندوان
کاروانسرای سنگی پای قله کندوان در فاصله ۲۰۰ متری شمال تونل کندوان واقع شدهاست. از نوع کاروانسراهای کوهستانی میباشد. شکل کلی بنا به صورت چهارضلعی در ابعاد 9 در 22 متر در امتداد شمالی ـ جنوبی است و از 2 ردیف طولی حجرات گنبددار تشکیل شدهاست.
امروزه ۵ گنبد بخش شرقی کاروانسرا باقی ماندهاست که همگی در قسمت فوقانی دارای نورگیر هستند. هر گنبد روی ۴ طاق استوار است و گنبدهای این بنا از نوع کلنبهای میباشد.
صنایع دستی چالوس
عمدهترین هنر سنتی شهرستان چالوس، فرش کلاردشت است که علاوه بر فروش داخلی به کشورهای اتریش، فرانسه، ایتالیا، کانادا، آلمان و کشورهای حوزه خلیج فارس نیز صادر میشود.
شباهت طرحهای فرش کلاردشت با طرحهای فرش کردستان و فارس و کرمانشاه بیانگر مهاجرت اقوام لر و کرد کوههای زاگرس در گذشتههای دور به این منطقهاست.
از انواع جنگلی و شکارگاه، شکری، مزرقان، شاه عباسی، گل سینی، قابل ذکر است و مهمترین دلایل شهرت آن کیفیت بسیار بالای رنگ قالی بدلیل استفاده از مواد گیاهی علاوه بر رنگهای شیمیایی در رنگرزی است.
علاوه بر قالی هنرهای سنتی چون نمدمالی، حصیربافی، جاجیم بافی، بافت جوراب و دستکش و کوزه گری نیز در منطقه کلاردشت رواج دارد.
این شهرستان از شمال به دریای خزر (خلیج گرگان)، از غرب به شهرستان ساری، از جنوب به شهرستان نکا و استان سمنان، و از شرق به شهرستانهای کردکوی و بندرگز در استان گلستان محدود است.
به علت وجود شرایط مساعد در دامنه کوههای جهان مورای (البرز شرقی)، بهشهر امروزی به عنوان یکی از روستاهای پیش از تاریخ شکل گرفته است و در طول تاریخ، نامهای مختلفی نظیر تمیشه، نامیه، خرگوران، پنجهزاره و آسیا بستر داشته است.
این شهرستان در زمان شاه عباس، اشرف البلاد (اشرف شهرها)، و در دوره پهلوی اول بهشهر نام گرفت. این شهر در زمانی که مورد توجه شاه عباس صفوی قرار گرفت، دگرگونیهای عمدهای در بافت و سیمای آن به وجود آمد.
از جمله میتوان به عمارتهای دلگشا، خیابانهای عریض، حمامهای مختلف، حوضچههای زیبا و آب انبارها اشاره کرد. این بناها و همچنین آب و هوای و دریاچه زیبای آن از عوامل اصلی جذب جهانگردان به استان مازندران و شهرستان بهشهر به حساب میآیند.
از آثار باستانی این شهرستان میتوان به کاخ صفی آباد، باغ و عمارت چهلستون (کاخ شهرداری فعلی و قصر سلطنتی شاه عباس)، سر چشمه عمارت (در حال ویرانی) استخر یا دریاچه عباس آباد و غارهای متعدد اشاره کرد.
مجموعه تاریخی عباس آباد در فاصله 9 کیلومتری جنوب شرقی شهرستان بهشهر و در میان ارتفاعات سلسله جبال البرز و در جنگلهای نیمه انبوه منطقه قرار گرفته است.
این مجموعه از جمله بناهای شگفت انگیز دوره شاه عباس صفوی در استان مازندران است. این مجموعه شامل کوشک داخل آب بندان، حمام، برج آجی، محوطه گلباغ، جاده سنگفرش و ... بوده که در سال 1021 قمری به دستور شاه عباس اوی ساخته شد.
کوشک داخل آب بندان در زمان احداث دارای بخش تحتانی به صورت چهار طاقی بوده و بر بالای آن بنایی با مصالح چوبی برای استراحت شاهان صفوی ساخته شده بود.
در بخش زیرین و در میان چهارطاقی یک ستون قطور آجری قرار گرفته که دارای سوراخهای بسیار زیاد است. آب با حرکت در داخل این چهارطاقی و با عبور از مجاری باعث ایجاد فوران در طبقه بالا میشد.
در اطراف جاده سنگفرش از شمال به جنوب محوطه و رو به سوی گلباغ، چند برج آجری برای حفاظت مجموعه ساخته شده بود که در حال حاضر دو برج آجری آن سالم مانده است.
عباس آباد یکی از بزرگترین مجموعههای فرهنگی - تفریحی استان مازندران است که سالانه گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به خود جذب میکند.
برخی از جاذبههای گردشگری شهرستان بهشهر عبارتند از:
عباسآباد بهشهر، روستایی است از توابع بخش مرکزی شهرستان بهشهر. این منطقه از جمله مهمترین و بزرگترین باغهاى تاریخى کشور است به طورى که باستانشناسان این مجموعه را اوج شکوفایى باغسازى در ایران معرفى مىکنند.
دریاچه زیبا، وجود راه هاى دسترسى مناسب و اقامتگاه، آثار باستانى متعلق به دوره صفویه، آب و هواى مطبوع و دل انگیز جنگلى از جمله امتیازاتى است که موجب شده این منطقه به یکى از مهمترین قطبهاى گردشگرى مازندرانتبدیل شود.
مجموعه عباسآباد به دستور شاه عباس اول صفوى در سال 1020 و 1021 قمری ساخته شده است و در حال حاضر مهمترین باغ غیر کویرى ایران محسوب مىشود. در آن زمان به دستور شاه عباس صفوى اراضى این منطقه که خرگوران نام داشت خریدارى و شهرى تحت عنوان اشرف البلاد ساخته شد که اقامتگاه شاه عباس اول در مازندران بود. وی هرگاه به مازندران مىآمد اشرف را به دیگر نقاط آن ترجیح مىداد.
این منطقه بعدها به بهشهر تغییر نام یافت و بهشهر امروزى، شهرى زیبا و جذاب و سرسبز است که آثار طبیعى و تاریخى فراوانى دارد و به یکی از قطبهای گردشگری استان مازندران تبدیل شده است.
استخر عباسآباد به وسعت تقریبى 10 هکتار در میان جنگل و به صورت سد محکمى در بین 2 کوه بلند بنا شده که قدمت آن به 370 سال قبل برمىگردد. در مرکز مخزن استخر، سدى ساخته شده که از 8 ستون در اطراف و یک ستون مشبک در مرکز شکل گرفته که ستون مشبک مانند صافى آب عمل مىکند و به یک کانال آب یک تا یک و نیم مترى راه دارد.
این کانال به قسمت مرکزى مرتبط است و از زیر دیواره سد عبور داده مىشود تا در فاصله 150 مترى پایین دست سد از زیر زمین به سطح بیاید. بنابراین، هنگام وجود بیشترین مقدار آب در سد، نیازى به تخلیه آب از طریق دریچه نیست، بلکه از طریق همین سیستم مکش، آب تخلیه مىشود.
این سد را جهت جمعآورى آبهاى زمستانى بهوجود آوردهاند و امروزه آب جمع شده در پشت سد در تابستان مقدار زیادى از اراضى برنج کارى را مشروب مىسازد.
در وسط استخر در میان آب عمارتى قرار دارد که هنوز پابرجاست و در اطراف آن ابنیه زیادى وجود داشته که متأسفانه دیگر اثرى از آنها نیست.
حجم آب استخر در فصول مختلف سال تغییر مىکند تا حدى که در برخى از فصول، عمارت داخل استخر کاملاً به زیر آب فرو رفته و در برخى زمانها و در حالت کم آبى که عموماً فصل تابستان است کاملاً هویدا مىشود.
با این حال و در کمال شگفتى با وجود این همه تغییرات که بهصورت متوالى تکرار مىشود این بنا همچنان به طور مستحکم پا بر جا مانده تا حیرت بازدید کنندگان را برانگیزد.
کاخ صفی آباد در جنوب غرب شهر بهشهر و در بالای ارتفاعات منتهی به دشت قرار دارد. این کاخ در زمان شاه صفی؛ نوه شاه عباس توسعه پیدا. این کاخ در میان باغی زیبا به صورت بنایی مربع شکل که دارای ابعاد 25 در 25 متر بوده و در دو طبقه ساخته شد.
ورودی کاخ در سمت شمالی قرار داشته که با عبور از پنج پله امکان دسترسی به داخل طبقه اول کاخ وجود دارد . طبقه اول دارای اتاقهای متعدد بوده که از طریق راهرو و هشتی امکان دسترسی به داخل آن وجود دارد.
مصالح به کار رفته در این کاخ عمدتا سنگ، آجر و گچ است. این کاخ در زمان حمله افغانها آسیب دید و در زمان نادر شاه مرمت و بازسازی شد .این بنا در زمان قاجاریه نیز مورد مرمت قرار گرفت.
همچنین امامزاده عباس، خانه کلبادی، گورستان سفید چاه، کاخ صفی آباد، عمارت و باغ صفوی بهشهر از مهمترین آثار فرهنگی این خطه از استان به شمار میرود.
چشمه عمارت از جمله دیدنی های شهرستان بهشهر است و مربوط به دوره صفوی میباشد. این اثر در سال ۱۳۵۲ توسط وزارت فرهنگ و هنر با شمارهٔ ۹۴۸ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
این شهر که پیش از این سخت سر نام داشت، از سمت شرق با تنکابن، از غرب با چابکسر، از جنوب با رشته کوههای البرز و از سمت شمال با دریای خزر همجوار است.
رامسر در تابستان آب و هوایی گرم و مرطوب و در زمستان سرد دارد. مجاورت با جنگل و دریا به این شهر زیبایی خاصی بخشیده است.
این شهر دارای مناطق ییلاقی بسیار زیبا و خوشآب و هوا است. محصولات عمده رامسر برنج، مرکبات و چای است.
شهرستان رامسر در دامنه جنگلی و زیبای البرز و سواحل زیبای دریای خزر با برخورداری از انوع جاذبههای گردشگری و امکانات اقامتی، پذیرایی و تفریحی با لقب عروس شهرهای ایران به عنوان قطب مهم گردشگری در کشور شناخته شده است.
قلههای مخروطی شکل، باغات مرکبات، چای، مزارع برنج، ساحل زیبا، مناطق ییلاقی خوش آب و هوا، منابع فراوان آبهای گرم معدنی، فرودگاه و هتلهای قدیم و جدید این شهر را به یکی از شهرهای پر گردشگر تبدیل کردهاست.
رامسر در غرب مازندران با برخورداری از جاذبههای منحصر به فرد طبیعی و تاریخی یکی از مناطق برتر کشور به لحاظ طبیعت گردی محسوب میشود.
وجود آبشارها، آبهای سرد و گرم معدنی، بوستانهای جنگلی، غارها، چمشهها، دریاچه، یادمانهای تاریخی، صدها مراکز اقامتی و پذیرایی و تفریحی و به ویژه نزدیکی کوه، دریا و جنگل این منطقه را به عنوان قطب مهم گردشگری در کشور مطرح کردهاست.
جواهرده:
جواهرده یکی از مناطق زیبا در استان مازندران و شهرستان رامسر است.
در مورد نام این روستا عقاید مختلفی وجود دارد، در گذشته آن را جورده به معنی ده بالا در مقابل جیرده یعنی پایین ده مینامیدند.
جواهرده منطقهای تاریخی با جنگلهای سرسبز است که نیمی از سال پوشیده از برف و در فصل تابستان از هوای بسیار مطبوع برخوردار است.
این منطقه رویایی، شاهکار طبیعت و نگین فیروزه فام کوههای البرز به شمار میرود که از 3 جهت در محاصره کوه قرار دارد.
این منطقه با وجود فاصله کم از دریای خزر، در ارتفاع قابل ملاحظهای از سطح دریا که حدود 2 هزار متر است، قرار دارد.
جواهرده روزگاری مرکز دادوستد بود و با قزوین ارتباط داشته است اما جاده آن در سال ۱۳۵۰ به دست مهندسان آلمانی ساخته شده است.
این منطقه خاطره جنگ میرزاکوچک خان با قوای دولتی را در یاد دارد.
گهواره سنگی، سلاژپشته، شیرسنگی ، چشمه های زیبای طبیعی از مناطق دیدنی جواهرده به شمار می رود.
از ورزشهای رایج منطقه کوهنوردی و صعود به ارتفاعات زیبای جواهرده (قله سماموس)، کشتی محلی گیله مردی و اسب سواری است.
مسجد آدینه و گورهای گبری از آثار تاریخی جواهرده به شمار میرود. ساخت بنای مسجد آدینه به حدود ۷۰۰ سال پیش و توسط شخصی به نام شل شریف برمی گردد. وی از بزرگان جواهرده بوده است.
پوشش محلی اغلب ساکنان دهستان جواهرده در مازندران جلوه خاصی دارد که این منطقه را از دیگر مناطق استان متمایز میکند.
لباسهای سنتی بانوان این منطقه که در اغلب جشن ها و مراسم به تن میکنند، شکوه خاصی به آن مراسم میبخشد.
جواهرده با زیباییهای وصف ناپذیر که میتوان از آن به عنوان یکی از شاهکارهای خلقت در عرصه طبیعت یاد کرد، در ۲۶ کیلومتری رامسر واقع شده است.
مسیر دسترسی به این ییلاق سنتی، از منتهیالیه مسیر غربی رامسر به طرف گیلان منشعب شده است و با عبور از میان کوههای مشجر و در امتداد رودخانه خروشان صفارود ادامه مییابد و با شیب و افزایش ارتفاع در طول مسیر، به تدریج نوع پوشش گیاهی تغییر مییابد و از تراکم درختان کاسته میشود.
در نزدیکی جواهرده، پوشش جنگلی به چمنزار و بوته زار تغییر شکل میدهد و در همین نقطه در دامنه کوههای پربرف سماموس روستای ییلاقی وسنتی جواهرده با طبیعت زایدالوصفش خودنمایی میکند.
این منطقه در هر 4 فصل سال زیباست. جواهرده در فصل تابستان بخاطر آب و هوای خنک خود میتواند میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی باشد. این منطقه در زمستان به دلیل کوههای پربرفش زیبایی چشمگیری دارد.
بوستان جنگلی صفارود:
مسیر دسترسی به این بوستان از ابتدای جاده جواهرده در میدان غربی شهر رامسر آغاز و پس از طی 9 کیلومتر و عبور از مسیری زیبا به این پارک در کنار رود صفارود میرسد.
این بوستان در میان دره و در پایین جاده قرار دارد که پلههایی نیز برای ورود بهآن از جاده ساخته شدهاست و وجود جنگل، رودخانه، آب معدنی، آب و هوای مطبوع به این مکان جلوه خاصی بخشیده است.
قله مارکوه:
قله مارکوه از سلسه کوههای البرز است و در 6 کیلومتری شرق رامسر و 3 کیلومتری ساحل دریا و محور ارتباطی تنکابن به رامسر واقع است.
قله مارکوه با وسعت ۶۰۰هزار مترمربع با انواع درختچهها، درختان انجیلی، بلوط، شمشاد و ازگیل پوشیده شده و ارتفاع قله از سطح دریا حدود ۵۰۰متر است.
۳۴۰ پله در ضلع جنوبی کار صعود را آسان کرده است.
شهر کتالم، چشماندازهای زیبای آن به دریا، مزارع برنج و باغات چای و مرکبات در شمال قله، تسلط به تپهها و ارتفاعات سرسبز البرز و روستاهای اطراف و رودخانه نسارود در شرق به این مکان موقعیتی ویژه بخشیدهاست.
غارهای تاریخی رامسر:
این غار دارای شیبی تند بوده و در منطقه صعب العبور از ارتفاعات کوه ایلمیلی با دیوارههای صخرهای قرار دارد. لوکا به زبان محلی به سوراخ و شیار گفته میشود.
غار یاغی لوکا دارای شیبی 95 درجه بوده که دهنه بالائی غار 3 متر است و حدود هزار متر از سطح دریا ارتفاع داشته و در شمال غربی رامسر واقع است.
این غار در جنوب هتل و جنوب غربی محله رمک در میان جنگلهای پوشیده از درختان کهنسال در فاصله 200 متری دامنه کوه قلعه بند قرار گرفته است.
دهانه آن به شکل مثلث بوده و حدود 40 متر عمق دارد و احتمالا در گذشته محل اختفای اشیای با ارزش و عتیقه بوده است. غار بام بامه دیدنی، ترسناک و از عجایب رامسر محسوب میشود.
این غار به علت وجود شب پره (خفاش) فراوان و آویزان در داخلش به این نام معرف شده است.
جنگل دالخانی:
7 کیلومتر بعد از مسیر رامسر - تنکابن و بعد از سهراهی جنت رودبار در مسیر ارتباطی و آسفالته، جنت رودبار در کنار جاده قرار دارد که برای احداث پارک جنگلی در نظر گرفته شده و به عنوان یک تفرجگاه مهم شهر رامسر مورد استفاده گردشگران قرار میگیرد.
آبشارهای رامسر:
رامسر به علت داشتن کوههای پربرف، ریزش بارانهای فراوان در آن و قرار داشتن در منطقه پر آب ایران، از چندین آبشار زیبا و دیدنی با چشم اندازهای طبیعی برخوردار است.
هتل قدیم رامسر:
هتل قدیم رامسر با معماری بسیار زیبا در مرکز شهر در دامنه کوههای مشجر و فضای سبز با محوطهسازی چشم نواز واقع شده و در 1312 سال ساخته شده است.
زیربنای این هتل حدود 5 هزار متر مربع در 3 طبقه است و به لحاظ نوع معماری، زیبایی، موقعیت مکانی و تجهیزات یکی از مشهورترین هتلهای خاورمیانه به شمار میرود.
آبهای گرم معدنی رامسر:
بخشهای گستردهای از مرکز شهر رامسر از آبهای گرم معدنی با خاصیتهای طبی و درمانی برخوردار است که گردشگران از این آبها بهرهمند میشوند.
وجود این آب گرمها در نزدیکی ساحل دریا ویژگی منحصر بهفردی به رامسر بخشیده است.
در شهرهای کتالم و سادات محله نیز چند وان و استخر آب گرم معدنی وجود دارد که برای درمان بیماریهای پوستی، رماتیسم و دردهای عصبی و عضلانی سودمند است.
سادات محله در فاصله 5 کیلومتری رامسر قرار دارد که زمانی معاف محله نام داشت و سپس به سید محله تغییر یافت و در چند دهه اخیر مبدل به سادات محله شد. این شهر به داشتن چشمههای آب گرم معدنی مشهور است.
کوههای رامسر:
رامسر در منطقهای واقع است که دارای کوهستانهای زیبای بسیار میباشد.
مهمترین کوههای رامسر عبارتند از :
رودهای رامسر:
اکثر رودهای رامسر فصلی بوده و در فصول پر باران، دچار طغیان شده و تبدیل به رودی سرکش میشوند.
رودهای رامسر پس از گذشتن مسافت کمی به دریای خزر وارد میشوند که عبارتند از:
گرسماسر(بهشتی در آسمان):
در مسیر رامسر به کتالم، مسیری آسفالته، جنگلی و زیبا وجود دارد که امتداد آن به زیباترین و باشکوهترین ییلاق واقع در رامسر میرسد و نام آن گرسماسر است.
گرسماسر قدمتی تاریخی دارد و در مسیر عبور کوهنوردانی است که جهت استفاده از مناظر طبیعی و زیبای لپاسر به قله 3600متری و پر برف با شکارهای نایاب سماموس راهی میشوند.
قلعه تاریخی گرسماسر با قدمتی بیش از 10 قرن در مجاورت این روستای باصفا قرار دارد.
موزه تماشاگه خزر:
این عمارت به کاخ مرمر معروف بوده و در سال 1316در میان باغی به مساحت 60 هزار متر که مساحت کاخ حدود 600 متر میباشد با شیوه معماری اروپایی بنا گردیده است.
در داخل کاخ گچبریهای زیبا، سقف بسیار دیدنی با 4 ستون سنگی بزرگ خوشتراش، ببر سنگی، مجسمههای برنزی و مرمری، تابلوهای نقاشی عتیقه، فرشهای نفیس، کریستال، منبتکاریهای استادانه و آثار منحصر به فرد هنرمندان بزرگ ایران و جهان جهت بازدید عموم به نمایش گذاشته شده است.
در این باغ اولین نهالهای مرکبات اصلاح شده و گونههای گیاهی متفاوت و نایاب خارجی کاشته شده که این موزه را به یکی از باغهای منحصر به فرد ایران از نظر تنوع گونههای گیاهی تبدیل شده است.
تله کابین رامسر:
تله کابین رامسر به عنوان بزرگترین تله کابین کشور از کنار ساحل خزر تا ارتفاعات جنگلی با 40 کابین به طول 2 کیلومتر امتداد دارد و توسط بخش خصوصی ایجاد شده است.
تله کابین رامسر تنها تله کابین ر خاورمیانه است که ساحل دریا را به ارتفاعات جنگلی متصل میکند.
این تله کابین که به واحدهای پذیرایی و اماکن تفریحی- گردشگری مجهز است با ظرفیت50 کابین ظرفیت حمل450 نفر در ساعت را دارد.
تله کابین رامسر در 5 کیلومتری غرب رامسر و 300 متری شهر چابکسر قرار دارد.
پلاژ های رامسر:
به علت نزدیکی دریا به شهر ، پلاژهای شهر رامسر نقش عمدهای در جذب توریسم ایفا میکنند.
پلاژهای رامسر عبارتند از:
جاذبه های گردشگری نور
پارک جنگلی نور :
درکيلومتر 5 نور به محمودآباد و در شرق نور با مساحت حدود 4000 هکتار از اوايل دهه 50 شمسی مـورد بهره برداری قرار گرفته و از نظر وسعت يکی از بزرگترين پارک های خاور ميانه است . انواع گونه های جنگلی مانند افرا ، ممرز ، توسکا ، انجيلی و ... در آن يافت می شود . رستوران مجهز و زيبا ، آلاچيق های متعدد چوبی پارک های بازی کودکان ، مسجد ، زمين های ورزشی از جمله امکاناتی است که آن را به يکی از تفرجگاههای مهم شمال ايران بدل کرده است . در ابتدای ورودی غربی پارک که از جاده اصلی نور محمودآباد جدا می شود ، سردر زيبای سنگی با ويژگی های معماری و پوشش چوبی ساخته شده که ديدنی است .
ساحل دريا :
طول خط ساحلی در شهر نور حدود 23 کيلومتر می باشد که به دليل دارا بودن ساحل ماسه ای ،کم عمق ، حرارت مطلوب ، آب با املاح پايين ، ساحل سازی مناسب ، ايجاد طرحهای مناطق شنای امن برای خانمها و آقايان وامکانات رفاهی، هر ساله در فصل تابستان مسافران بي شماری را به خود جذب می کند .
آبشار آب پری :
برای رسيدن به آبشار آب پری بايد فاصله 5 کيلومتري شهر نور تا شهر رويان را پيمود ، يک خيابان در وسط شهر کوچک رويان در حاشيه غربی پل و رودخانه به طرف جنوب از مسير اصلی نور به نوشهر جدا می شود که پس از ساخت آسفالت 8 کيلومتری در کنار رودخانه ، کوه و دره جنگلی به آبشار آب پری می رسد ، اين مسير به نام گلندرورد و سوردار معروف است . جريان آب در شيب سنگی 60 درجه کوه منظره زيبايي را ايجاد کرده و دانه های سنگی در پايين جاده به طرف دره و وجود درختان جنگلی در سينه کش آن منظره رويايي را پديد آورده است .
شهر بلده :
شهر بلده مرکز بخش ييلاقی و کوهستانی بلده در 145 کيلومتری شهر نور واقع شده است . مسير اصلی دسترسی به آن به صورت آسفالته در کيلومتر 45 جاده هراز و محور ارتباطی آمل به تهران در محلی به نام هردورود بوسيله يک پل به طرف غرب از جاده هراز جدا می شود و پس از طی يک مسافت 55 کيلومتری به شهر بلده می رسد. جاده در تمام طول مسير از آبادی های خوش آب و هوا عبور می کند و در ادامه پس از عبور از بلده و با مسافت 55 کيلومتر در محل پل زنگوله به جاده کندوان وصل می شود . اين شهر از لحاظ آب وهوا، مناظر طبيعی ، چشمه ها و آبشار در فصل تابستان پذيرای گردشگران زيادی است .
يوش و زادگاه نيما يوشيج :
يوش در فاصله 5 کيلومتری غرب بلده و در مسيري است كه منتهی به جاده کندوانمي شود. علاوه بر جذابيت های طبيعی، زادگاه نيما يوشيج شاعر معروف و نوپرداز معاصردر آنجا قرار دارد و همواره مورد استقبال ادب دوستان جهان است . خانه نيما که آرامگاه وی نيز می باشد از بناهای متعلق به اواخر دوره صفويه است که با ويژگي های سنتی منطقه کوهستانی نور ساخته شده و با پلان مربع شکل دارای يک حياط مرکزی و اتاق های متعدد در اطراف حياط مي باشد. عناصر تزئينی آن شامل آجرکاری ، گچ بری ، رنگ کاری ، خراطی ، ارسی های زيبا و آينه کاری است كه آثار مهم کشور می باشد .
فيل سنگی :
در مرکز روستای لاويج قطعه سنگ بزرگی وجود دارد که براثر عوامل و فرسايش طبيعی به شکل فيل نشسته بر زمين خودنمايی می کند که مسافران اين روستای خوش آب و هوا از اين منظره طبيعی و منحصر به فرد نيز ديدن می کنند . البته بعد از گذر از آب گرم لاويج با حداقل ده دقيقه پياده روی می توانيد از فيل سنگی هم ديدن نماييد.
بقعه آقاشاه بالو زاهد :
اين بقعه در 3کيلومتری شرق چمستان واقع شده است . شهر چمستان در 15 کيلومتری شرق نور قرار دارد و مسير آسفالته آن از داخل شهر نور آغاز و پس از عبور از مسيری زيبا به چمستان رسيده وپس از طي 15 کيلومتر به شهر چمستان ختم می گردد . بقعه مذکور در ضلع شمالی و مجاور با جاده قرار دارد .
آقا شاه بالو از عرفای اواخر قرن 7 و اوايل قرن 8 هجری قمری و مرشد شيخ حسن جوری چهره اصلی نهضت سربداران خراسان در عهد حکومت مغولان است . بنای آجری با گنبدی مخروطی و تزئينات کاشيکاری بر روی مرقد آقا شيخ بالو زاهد ساخته شده که از آثار مهم تاريخی مازندران به شمار می رود .
آب گرم معدنی لاويج :
روستای ييلاقی لاويج در25کيلومتری جنوب چمستان در ميان دره های جنگلی و زيبای البرز قرار دارد . در کيلومتر 3 چمستان به نور يک مسير زيبای آسفالته به طرف جنوب از جاده اصلی منشعب می شود که با عبور از پارک جنگلی کشپل به لاويج ختم می شود . آب های گرم لاويج به دليل خواص بالای درمانی برای دردهای استخوان و مفاصل و بيماری های پوستی همواره گردشگران فراوانی را در تمام فصول سال به خود اختصاص داده است ، امکاناتی مناسب نيز در آن منطقه برای اقامت و استفاده از آب معدنی ايجاد شده است. جاده چمستان به لاويج از پارک کشپل می گذرد و از ميان جنگل عبور می کند به همين دليل فضای دلپذيری را برای گردشگران فراهم مي سازد .
پارک جنگلی کشپل :
در ابتدای جاده آسفالتي لاويج در محور چمستان به آمل قرار دارد ، حاشيه زيبای ساحل رودخانه لاويج رود ، وجود چشمه های پرآب با زلالي ويژه ، امکانات نسبی اقامت و پارک بازی کودکان اين پارک را به تفريحگاه مردم منطقه و مسافران غير بومی تبديل کرده است .
قلعه پولاد بلده :
بر روی ارتفاعات شمالی مشرف بر شهر بلده يک قلعه عظيم به چشم می خورد که از معروفترين و بزرگترين قلعه های به جای مانده در شمال ايران است . اين قلعه تا اوايل دوره صفويه داير و مسکوني بوده و مرکز يکی از مقتدرترين قدرتهای محلی آن روز ايران محسوب مي شد.
بقعه سلطان احمد بلده :
در داخل شهر بلده در دامنه کوه واقع شده و دومين بنای مرتفع شهرستان نور است گنبد آن مخروطی و مصالح آن از آجر و روکش گچ می باشد. در حد فاصل گنبد و بدنه نيز نورگيرهايی تعبيه شده و طاق نماهايی نيز اطراف آن را تزيين کرده اند . گنبد از داخل با مرکب سياه زينت يافته و گچ بری های زيبايي نيز در آن ديده می شود و در دو قسمت آن نقش شيری را کشيده اند که ماری به دور کمر آنها حلقه زده است . کتيبه ای به خط کوفی وجود دارد که دوبار نام حضرت محمد ( ص ) و حضرت علی ( ع ) را نقش کرده اند . کتيبه چوبی روی صندوق نام شيخ احمد نوری و تاريخ 1102 هجری قمری را دارد .
جاذبه های تاریخی و باستانی ، زیارتی
بقعه تاریخی امامزاده ابراهیم
![]() |
این بنا در قرن نهم هجری در مركز شهر بابلسر ساخته شده و از مهمترین
آثاری است كه بواسطه آن می توان به قدمت تاریخی شهر پی برد. به اعتقاد
قدما سر امامزاده بن موسی بن كاظم برادر امام رضا در آنجا مدفون است.
بنای امامزاده دارای چهار در منقوش می باشد. روی درهای آن 3 تاریخ
858.857.841 هجری قمری حك شده است.
مصالح عمده آن آجر ، ملاط و ساروج و كاشی بوده و گنبد
هرمی شكل آن عظمتی خاص دارد. بنای تاریخی و اصلی این بقعه تخریب شده و به
شكل امروزی بازسازی شده است. آثار هنری و باستانی آن دستخوش تغییرات
نشده است. این بنا از نظر دارا بودن آثار تاریخی ارزشمند هنری مانند
درهای نفیس ، صندوق چوبین و كتیبه های متعدد شهرت دارد.
اطاف این بقعه را آرامگاه عمومی شهر بابلسر است. این
مكان در ایام محرم و خصوصاٌ روز عاشورا از شكوه و استقبال خیل عظیمی از
جمعیت برخوردار می شود و تمام محلات شهر و روستاهای نزدیك بابلسر با دسته
روی منظم به ساحت آن وارد شده و زیارت می كنند.
بقعه بی بی رقیه
یكی
از زیارتگاههای شهرستان بابلسر بقعه بی بی رقیه در نزدیكی مرقد امامزاده
ابراهیم كه بی بی رقیه در آن مدفون است. بی بی رقیه خادم امامزاده
ابراهیم بود و یكی از درهای منقوش تاریخی بقعه امامزاده ابراهیم به كوشش
او تهیه شده و با خرج خود ، نجاری را ، به حك منقوش این در گماشت و اسم او
نیز بر در حك می باشد.
مگلنف این بقعه را به نام بی بی سكینه می خواند و
تاریخ آن را در سال 893 قمری ضبط كرده است. بقعه بی بی رقیه بنایی است
هشت ضلعی از آجر كه هرضلع آن طاق نمایی با طاق جناغی است.
این بنا در جنوب شرقی امامزاده ابراهیم در بابلسر واقع
است و از قدیم الایام تا كنون به همراه امامزاده ابراهیم مورد زیارت قرار
می گیرد و مورد توجه اهالی است.
مهمانخانه بزرگ (سازمان مركزی دانشگاه مازندان)
این ساختمان در زمان محمدرضا شاه پهلوی تحت عنوان مهمانخانه بزرگ بابلسر
ساخته شده است و از بابلسر در جنب پل معلق اول به فاصله یك كیلومتری
دریا در میان باغ و محوطه ای وسیع بصورت با شكوهی كه با بهترین مهمانخانه
های اروپا برابری می كرد با اثاثیه و مبلمان منظره بسیار عالی برای
پذیرایی گردشگران آماده بود.
در سال 1349 بعنوان مركز غیرانتفاعی آموزش ، رشته های اقتصاد ، حسابداری ، امور مالی ،
اقتصاد اجتماعی و حقوق معرفی شد و در سال 1354تحت پوشش وزارت فرهنگ و
آموزش عالی قرار گرفت. پس از احداث دانشكده هایی در باقرتنگه دانشجویان طی
چند مرحله به آنجا انتقال یافتند و در حال حاضر این بنا سازمان مركزی
دانشگاه مازندران می باشد.
ساختمان هتل كازينو (بيمارستان شهید رجایی)
این
ساختمان در سال 1329 هجری شمسی تحت عنوان هتل كازینوی بابلسر احداث شد.
این بنا در باغ بسیار بزرگی قرار دارد و در باغ استخر بزرگی موجود است كه
مورد استفاده قرار می گرفت. این باغ كه در میدان شیلات در انتهای خیابان
شریعتی واقع است وسعت زیادی دارد و در جهت شمال تا امتداد ساحل دریا
كشیده شد و در جهت مشرق مشرف به بابلرود است .
هتل كازینو شامل ساختمان كازینو و هتل بنیاد پهلوی بوده و
تا قبل از انقلاب حالت كاباره داشته و در سال 1357 این مكان تعطیل و سپس
به بیمارستان شهید رجایی تغییر نام داد و در خدمت بیماران سرطانی قرار
گرفت كه یكی از مهمترین بیمارستانهای سرطان شناسی كشور بوده و در آن شیمی
درمانی و پرتو درمانی انجام می گیرد.
بیمارستان پرتو درمانی شهبد رجایی كه فقط بخش كوچكی از
این بنا را استفاده می كند در اختیار شهرداری بابلسر قرار گرفته است. نوع
كاربری آن برای آینده فعلاٌ كاملاٌ مشخص نیست ولی تحت عنوان ایجاد مركز
تفریحی _ توریستی این زمین با ارزش تحویل گرفته شده است.
پل معلق اول بابلسر
این پل فلزی معلق در سال 1313 ،
قبل از جنگ جهانی دوم توسط مهندسین و متخصصین آلمانی و سوئدی بر روی
بابلرود احداث شد و از مهمترین آثار باستانی و از جاذبه های شهر می باشد
كه بر زیبایی بابلرود می افزاید. این پل اولین پل ماشین رو می باشد كه
قسمت شرقی و غربی بابلسر را بهم پیوند می دهد و راه ارتباطی بابلسر ، فریدونكنار و در مسیر شاهراه شرقی _ غربی استان می باشد و بسیار پرتردد است.
طول ان 80 متر ، عرض آن 8 متر و ارتفاع آن 16 متر می باشد.
پل پیاده رو (پل كوچك)
این پل كوچكترین پل بابلسر است كه در سال 1328 بر روی بابلرود می باشد و از آثار باستانی محسوب می شود. تا چندی پیش قبل از جدا كردن نرده های این پل ، گردشگران از آن تردد می كردند. وسط این پل شكستگی قابل ملاحظه ای دارد به این صورت كه یكی از ستونهای وسط ان در سال 1341 بر اثر به راه آفتادن سیل عظیمی پل كله بست شكسته شده كه بر اثر حمل اب و تصادم پل چوبی سنگین وزن با این پل ، شكستگی و خمیدگی ایجاد شد. اخیراٌ ترك خوردگی در این پل بیشتر شده و ظاهراً خطرناك می باشد. جدیداٌ با احداث پل معلق دوم در كنار این پل رفت و آمد از روی این پل كم شده و از پل جدید تردد می شود.
تپه های باستانی به ثبت رسیده میربازار
در
حوالی میربازار تپه های مربوط به هزاره اول قمری پراكنده اند كه از آثار
باستانی محسوب می شود و از خاك تعدادی از این تپه های عریض آثار باستانی
از قبیل ظروف گلی ، تكه پاره های آجر و سفالهای منقوش كشف شده است.
این تپه ها عبارتند از :
رجب كتی _ احمد كتی _ علیجان كتی _ محمدعلی كتی _
عبداله كتی _ چمازكتی _ عیسی كتی كتی خردمرد _ قلعه احمدكلا
همچنین در شرق بابلسر در مسیر بابلسر _ بهنمیر و در
اراضی كاله عرب خیل آجرهای قالب بزرگی نظیر آجرهای دوره ساسانی كشف شده
است.